Ülkede sarı yeleklilerin eylemleri akaryakıt zamlarına ve kötü ekonomik koşullara tepki olarak 17 Kasım 2018'de başladı. Bu gösteriler zamanla Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron yönetimine karşı isyana ve öfkeye dönüşerek hızla dünya gündemine damga vurdu.
Başkent Paris'te yaklaşık 300 bin kişin katılımıyla başlayan sarı yelekliler eylemlerinde, son yılların en büyük şiddet olayları yaşandı. Paris ve çeşitli kentlerin sokakları, polis ile eylemciler arasındaki çatışmalara, araçların ve çeşitli maddelerin ateşe verilmesine sahne oldu.
Gösterilerin özellikle ilk 2 yılında polisin protestoculara ve gazetecilere uyguladığı şiddet tartışılan konuların başında gelmesi de dikkati çekti.
KORONA TEDBİRLERİ NEDENİYLE KATILIM DÜŞTÜ
Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını nedeniyle ülkede getirilen tedbirler ve sokağa çıkma kısıtlaması nedeniyle geçen yıl gösteri düzenleyemeyen sarı yelekliler son aylarda cumartesi günleri eylemler yapsa da katılım çok düşük oldu.
Sarı yelekliler özellikle sosyal medya üzerinden Fransızları seferber etmeye çalıştı, ancak sokağa çıkanların sayısı istenilen seviyeye ulaşamadı.
Ülkede 17 Kasım'da yayımlanan bir ankete göre, katılımcıların yüzde 40'ı sarı yelekliler hareketine yakın hissettiğini belirtti. Gösterilerin ilk aylarında bu oran yaklaşık yüzde 80 olarak belirlenmişti.
Ancak gösterilerin toplumun büyük bölümünün alt ve orta gelirli insanların yaşadığı ekonomik zorlukların bilincine varmasını sağladığı değerlendiriliyor. Salgının etkisiyle son haftalarda Avrupa ülkelerinde enerji fiyatlarının artması ve hayatın daha da pahalı hale gelmesi, sarı yeleklilerin ortaya çıkış sebebi olmuştu. Bu bağlamda sarı yeleklilerin gösterilerinin akıbeti, daha hareketli hale gelip gelmeyeceği ve katılımın artıp artmayacağı merak konusu oldu.
EKONOMİK ZARAR BÜYÜK
Eylemlerin ilk yılında ülke ekonomisi de büyük yara aldı. Gösterilerin düzenlendiği bölgelerdeki esnafın ciro kaybı, yüzde 20-30 olarak belirlendi.
Alışveriş merkezleri 2 milyar avro, mağaza, ofis veya araçları zarar görenlere ödeme yapan sigorta şirketleri 217 milyon avro ve gıda sektörü ise yaklaşık 13 milyar avro zarar etti.
Macron'un sarı yeleklilerin taleplerine yanıt olarak aldığı önlemlerin bedeli de 17 milyar avro olarak hesaplandı. Ayrıca gösteriler nedeniyle fazla mesai yapan polis ve jandarmaya ödenen ücretlerin toplamı 46 milyon avro olarak belirlendi. Gösterilerde zarar gören yol radarları da 71 milyon avro maliyete neden oldu.
Esnafın eylemlerde uğradığı zarar nedeniyle de 75 bin kişi işsiz kaldı.
Gösteriler, sadece ekonomiyi değil turistlerin yoğun ilgi gösterdiği Paris'i olumsuz etkiledi. Eylemlerin ilk aylarında Paris'e yapılan uluslararası uçuşlarda yüzde 5 ile 10 arasında düşüş yaşandı.