Resmini paraya bastığımız Fatma Âliye'nin büyük sırrını biliyor musunuz? Fatma Âliye Hanım… Ünlü tarihçi, hukukçu ve devlet adamı, Mecelle'nin yazarı Ahmet Cevdet Paşa’nın kızı… 50 TL banknotlarda resmi bulunan ilk kadın roman yazarımız… İyi bir eğitim gördükten sonra Ahmet Mithat Efendi ile birlikte Hayal ve Hakikat romanını yazmıştı.
İlk Türk kadın roman yazarı, ilk Türk kadın çevirmen, ilk “muhafazakar” feminist, Ahmet Cevdet Paşa’nın muhterem kerimesi Fatma Aliye Hanım, Cemiyet-i İmdadiye isimli sosyal yardım kuruluşunu kurmuştu. Trablusgarp, Balkan ve Çanakkale savaşlarında şehit düşen askerlerin çocukları ve aileleri için yardım kampanyaları düzenledi. Çok güzel işler başarmıştı; ancak küçük kızı Zübeyde İsmet’in din değiştirip rahibe olmasına engel olamadı.
İsmet bir daha geri dönmediDöneminin hemen hemen bütün İslamcıları gibi “Batı’nın iyi yönlerini almak lazım” diyen Fatma Aliye hanım dört kızından ikisini, Nimet ve İsmet’i o dönemde yeni açılan Fransız okulu Dame de Sion’a kayıt ettirmişti.
Nimet okuldaki hocaların hristiyanlık telkinlerinden rahatsız olur ve okuldan ayrılırken, İsmet okulda kalmakta ısrar etmişti. Uzun yıllar ailesinde haber vermeden ortadan kayboldu.
İslam düşünce tarihinin çok önemli ismi, Cevdet Paşa’nın torunu İsmet, ailesine bir mektupla rahibe olduğunu söylemişti.
Fatma Aliye yazı hayatına son verir“Ölmeden önce ölmek bu olsa gerek” diyen Fatma Aliye Hanım, bütün yazı hayatına son vermişti ve ömrünün kalan kısmını kızını aramakla geçirmişti.
O yıllarda gazetelerde hakkında ölüm haberleri yapılırken, yakınları ilanı düzeltmek istemişti. Fatma Aliye ise bu duruma engel olmuştu. "Bırakın öldü bilsinler" demişti.