Ermenistan'ın kurucu başbakanı ve Taşnaksutyun Partisi Ovanes Kaçaznuni'nin 1915 Olayları'na dair raporu, o günlerdeki durumu anlatmasının yanı sıra 'soykırım' iddialarını çürütebilecek bir belge niteliği taşıyor.
Taşnaksutyun Partisi'nin Bükreş'te yaptığı Yurtdışı Konferansı'nda sunulmuş olan raporda, Ermeniler'in kandırılarak Türkler'e ve Kürtler'e düşman edildiği belirtiliyor.
'Tehcir amaca uygundu'
Osmanlı İmparatorluğu tarafından uygulanan tehcir planının amaca uygun olduğunu söyleyen Kaçaznuni'nin belgelerinde, ''Türklere biz savaş açtık. Denizden denize Ermenistan hayali için ayaklandık, olayların sebebi biziz, (Ruslar tarafından) aldatıldık. Türklerin uyguladıkları tehcir amaca uygundu. Kendi dışımızda suçlu aramayalım. Yüzlerce yıl birlikte yaşadık. Şimdi Türklere bakacak yüzümüz kalmamıştır'' ifadesi dikkat çekiyor.
'Olayların sebebi biziz'
Raporda ayrıca, "Kötü kaderden şikayet etmek ve felaketlerimizin sebeplerini kendi dışımızda aramak acıklı bir durumdur. Bu bizim (hastalıklı) milli psikolojimizin karakteristik bir özelliğidir ve Taşnaksutyun partisi de bundan kaçamamıştır. (...) Sanki uzak görüşlü olmamamız bir kahramanlıktı, çünkü isteyen herkes, Fransızlar, İngilizler, Amerikalılar, Gürcüler, Bolşevikler tek kelimeyle bütün dünya bizi kolayca aldattı, atlattı ve ihanet etti, oysa bizler safça bu savaşın Ermeniler için yapıldığına inandırılmıştık." ifadeleri yer alıyor.
'Barış teklifini reddettik'
Kaçaznuni, Anadolu'daki direniş hareketine ise şu şekilde dikkat çekiyor:
"1914-1918 yılında emperyalistlere karşı savaşlarında bozguna uğrayan Türkler, dinlenerek iki yıl içerisinde yeniden toparlandılar. Yeni genç ve yurtsever duygularla hareket eden bir nesil ortaya çıkarak, Anadolu'da kendi ordusunu yeniden organize etmeye başlamıştı. Türkiye'de milli bilinç ve kendisini savunma içgüdüsü uyanmıştı. Onlar Küçük Asya'da istikballerini hiç olmazsa bir şekilde temin edebilmek için Sevr Anlaşması'na askeri güçle karşı koymak zorundaydılar. Bizim bu dönemde barışı reddetmemiz ve silahlanmamız büyük bir hataydı.''