Elektrikli araç satışları rekor seviyeye yükseldi

Avrupa Yeşil Mutabakatı çerçevesinde 2030'a kadar karbon salımını yüzde 55 azaltmayı, 2050'ye kadar da iklim dostu bir kıtaya dönüşmeyi hedefleyen AB, ulaşım sektöründe emisyonları hızla düşürmek için çeşitli adımlar atıyor.

Bu kapsamda AB, otomobillerde emisyon azaltma hedefini 2030 yılı için yüzde 55, 2035 için ise yüzde 100 olarak belirledi. Böylece, Avrupa'da satış yapacak otomobil üreticileri, 2035'e kadar karbon emisyonlarını sıfırlamak zorunda olacak. AB ülkelerinde söz konusu tarihten itibaren karbon salan benzinli ve dizel de dahil içten yanmalı motora sahip yeni otomobil satışı yapılamayacak.

Gittikçe katılaşan emisyon kuralları, artan çevre kaygılarıyla elektrikli otomobil üretim maliyetlerindeki gerileme ve bu alana sağlanan destekler, Avrupa genelinde elektrikli otomobil satışlarını rekora taşıdı.

Avrupa Otomobil Üreticileri Birliği (ACEA) verilerine göre, AB ülkelerinde, ağustos ayında elektrikli otomobillerin toplam satışlardaki payı ilk defa yüzde 20'yi aştı. Elektrikli otomobil satışları, ağustos ayında geçen yılın aynı dönemine oranla da yüzde 118,1 yükselerek 165 bin 165'e ulaştı ve bu araçların toplam satışlardaki payı yüzde 21'e çıktı. Böylece, ağustos döneminde satılan her 5 arabadan 1'i elektrikli oldu.

Eylül ayı verilerine göre de elektrikli otomobil satışı 127 bin 149 adedi gördü.

Ocak-eylül döneminde ise AB ülkelerinde toplam elektrikli otomobil satışı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 55,2 artarak, 1 milyon 112 bin 192 oldu. Bu dönemde elektrikli otomobillerin toplam satışlardaki payı yüzde 14'ü yakaladı.

AB üyesi 27 ülkeye, İngiltere, Norveç ve İsviçre gibi ülkeler dahil edilerek Avrupa geneline bakıldığında ise bu yılın başından eylül sonuna kadarki dönemde toplam elektrikli otomobil satışı 1 milyon 472 bin 457'ye çıktı.

Söz konusu 9 ayda Avrupa ülkelerinde elektrikli otomobil satışı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 46,9 arttı ve elektrikli otomobillerin toplam satışlardaki payı yüzde 15,2'ye ulaştı.

Ocak-eylül döneminde Avrupa'da en fazla elektrikli otomobil satılan ülke 387 bin 289 adetle Almanya oldu. Almanya'yı 238 bin 541'le İngiltere, 204 bin 616 ile Fransa, 85 bin 486 ile Hollanda, 81 bin 210'la İsveç, 79 bin 672 ile Norveç, 68 bin 696 ile Belçika, 45 bin 758 ile İtalya, 40 bin 828 ile Danimarka, 36 bin 235 ile İsviçre, 34 bin 894 ile Avusturya ve 34 bin 606 ile İspanya izledi.

Yılın 9 ayında elektrikli otomobil satışları geçen yılın aynı dönemine oranla Belçika'da yüzde 165,9, Yunanistan'da yüzde 148, Finlandiya'da yüzde 131,3 arttı. Elektrikli otomobil satışları bu dönemde İspanya'da yüzde 64, Fransa'da yüzde 45,3, Almanya'da yüzde 42,1, İngiltere'de yüzde 35,8 ve İtalya'da yüzde 27,6 yükseldi.

Avrupa ülkeleri, elektrikli otomobillerin pazara girişini teşvik için çeşitli mali destekler sunuyor. Ancak üye ülkelerin bu alana sağladıkları vergi avantajları ve satın alma teşvikleri büyük farklılıklar gösteriyor.

AB üyesi 20 ülkede elektrikli otomobil alım desteği veriliyor. Belçika, Bulgaristan, Danimarka, Finlandiya, Letonya ve Slovakya ise alımda teşvik vermemekle birlikte vergi indirimi veya muafiyet uyguluyor.

Avusturya'da elektrikli otomobillere KDV indirimleri, otomobil vergisi ve kirlilik vergisinden muafiyet ile alımlarda bir miktar teşvik sağlanırken, şarj kablosu ve eve kurulacak altyapıya katkı veriliyor.

Belçika'da otomobillere ilişkin vergi kuralları karbon emisyonlarıyla bağlantılı olduğundan elektrikli otomobiller özellikle vergi açısından fayda sağlıyor. Belçika'da elektrikli otomobillere vergi indirimi ile bu harcamayı vergiden düşme imkanı sunuluyor.

Fransa'da farklı bölgeler elektrikli otomobillere tam veya kısmi vergi muafiyeti getiriyor. Elektrikli otomobillere fiyatına göre 5 bin ile 6 bin avro arasında "bonus" uygulanıyor.

Almanya'da elektrikli otomobiller yıllık araç vergilerinden muaf tutulurken bireysel alımlarda 3 bin ile 4 bin 500 avro arasında "çevre bonusu" veriliyor.

İtalya'da elektrikli otomobillere 5 yıllık vergi muafiyeti getirilirken duvar şarj altyapısına bin 500 avro destek sağlanıyor.

Hollanda, emisyon salmadıkları için elektrikli otomobilleri alım vergilerinden muaf tutuyor. Ayrıca yeni bir program çerçevesinde araç alımına bir miktar katkı sunuyor.

İspanya, elektrikli otomobil alımlarını özel vergiden muaf tutarken, bu araçlara 4 bin 500 ile 7 bin avro arasında destek sağlıyor. Ayrıca şarj altyapısı kurulum maliyetlerine de belirli oranda katkı veriyor.

İsviçre, elektrikli otomobilleri araç vergisinden muaf tutuyor ve trafik vergileri uygulamıyor. Ayrıca şarj altyapı kurulum maliyetlerine de bölgelere göre farklı miktarda destek sunuyor.

İngiltere'de elektrikli otomobillere vergi açısından bir kolaylık olmamakla birlikte, iş yerlerinde kurulacak şarj ünitelerinin maliyetlerinin yüzde 75'ine kadar karşılanmasına yönelik altyapı teşviki sağlanıyor.

Avrupa'da elektrikli otomobiller konusunda, şarj istasyon sayısının yeterince hızlı artmaması ve otomobil fiyatlarının hala içten yanmalı motorluların üzerinde olması en çok eleştiri alan başlıklar olarak öne çıkıyor.

Trafikte sayısı hızla artan elektrikli otomobillere yönelik yeterli sayıda altyapı henüz bütün AB ülkelerinde kurulabilmiş değil. Ayrıca, elektrikli otomobillerin yüksek fiyatları da erişimi kısıtlıyor.