Dünyada kan dolaşımını ilk kim keşfetti? Duyunca çok şaşıracaksınız

Kan dolaşımını ilk keşfeden kişi Micheal Servitus diye biliniyordu. Ancak 300 yıl önce Şafiî mezhebinde de yüksek ilimlere sahip olan İbn-i Nefis tüm ayrıntılarıyla keşfetmişti..

Tarihte küçük kan dolaşımını ilk kez tarif eden kişi olan İbnü'n-Nefis, Avrupa'nın İslam medeniyetinden etkilendiği en büyük alan tip ilminin önemli bir buluşu olan küçük kan dolaşımı ile ilgili bilgiyi de İslam dünyasından intihal etmişti.

"Küçük kan dolaşımı" keşfiyle ikinci "İbn-i Sina" unvanını alan Nefis'i batılı hekimler 300 yıl geriden takip etmişlerdi.

'Metabolizma'yı tanımlayan ilk kişiydi

Suriye-Mısır tıp ekolünün en meşhur siması olan İbn-i Nefis, Deneysel tıbbın, postmortem otopsinin ve insan diseksiyonunun hakkında araştırmalar yapmasıyla beraber 'metabolizma' kavramını ilk tanımlayan kişiydi.

İbn-i Sina ve Galen'in anatomik ve tıbbî sistemlerinden ayrılan yeni fizyoloji, anatomi, psikoloji ve nabız sistemleri geliştirmiş, bu sistemlerde kendisinden önceki hekimlerin ortaya attığı veya kabul ettiği çeşitli fizyolojik, anatomik vb. hatalara yer vermemişti.

Yeni fizyoloji sisteminde vücut bölgelerini betimlemek için çeşitli şemalar, şekiller kullanmıştı.

Bilinmeyenleri aydınlattı

Tıp dünyasında bilinen en meşhur Kitab al-Shamil fi ‘l-Sina’a al-Tibbiyya adlı eseri tıp ve insan ilişkilerini anlatıyordu ancak bu eser hiç basılmamıştı.

Kitabın orjinal yazısı Şam'da bulunurken, akciğer damar hastalıkları alanında çalışan hekimler için belki de en önemli özelliği pulmoner dolaşımı ilk kez tarifleyen kişiydi.

1924 yılında Mısırlı bir hekim İslam tıbbına dair üzerine çalışırken, İbnü'n-Nefis'in ayrıntılı bir şekilde pulmoner dolaşımın anatomi, fizyoloji ve patoloji temelinde incelendiğini görmüştü.

İbnü'n-Nefis'ten 300 yıl sonra

El yazması kitabı çevrildiğinde 1553 yılında her ne kadar İspanyol tıp adamı Michael Servetus “akciğer dolaşımı” adıyla bir dolaşım tariflese ve 1616 yılında William Harvey, Galen dolaşımının tüm eksikliklerini açıklayarak kan dolaşımı konusunda yeni açıklamalar getirse de aslında pulmoner dolaşımın onlardan çok daha önce İbn Nefis tarafından tariflendiği bu el yazmasıyla ortaya çıkmıştı.