Dünyada doğal gaz krizi dengeleniyor

Önce koronavirüs salgının etkisiyle sonra da Rusya-Ukrayna savaşının tırmandırdığı doğal gaz krizinde alınan tedbirler meyvelerini vermeye başladı.

Doğalgazda tedarik sıkışıklığı sürmesine rağmen alınan tedbirlerle istikrar yakalandı. Hava sıcaklıklarının artası doğalgaza olan talebi azalttı. Düşük talep ve gaz depolarındaki yüksek doluluk oranları ile fiyatlarda azalan oynaklığa bağlı olarak piyasalar dengelenme eğilimine girdi.x

Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) verilerine göre, OECD Avrupa ülkelerinde doğal gaz talebi bu yılın ilk çeyreğinde yüzde 13 gerilerken, Rusya'nın AB'nin gaz ve LNG ithalatındaki payı yüzde 10'un altına düştü.

Fiyatlar 18,6 eurodan 346 euroya çıkmıştı

Avrupa'da en fazla derinliğe sahip Hollanda merkezli doğal gaz ticaret noktası TTF'de işlem gören vadeli kontratların fiyatı ilk artışların başladığı Ağustos 2021'de bir megavatsaat için 18,6 euro seviyesinden Ağustos 2022'de 346 euroya kadar çıktı. Söz konusu fiyat, savaşın başlamasından önceki gün olan 23 Şubat'ta ise 87 euro seviyesindeydi.

LNG ithalatı devreye girdi

Fiyatlar, zirveyi görmesinin ardından özellikle Avrupa'da gaz talebinin düşürülmesi ve rekor sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) ithalatına bağlı olarak düşme eğilimine girse de 2016-2020 ortalamasına göre hala yüksek seviyede bulunuyor.

Bir megavatsaat gazın fiyatı 40 euro

Mayıs vadeli kontratlarda bir megavatsaat gazın fiyatı 40 euro seviyesinden işlem görüyor.

"Rusya'nın OECD Avrupa'ya gaz akışı bu yıl 35 milyar metreküp daha düşebilir"

IEA Doğal Gaz Analisti Gergely Molnar, savaş sonrası tedarik sıkışıklığının ardından doğal gaz piyasalarında önemli ölçüde rahatlama görüldüğünü ve Asya'daki zayıf rekabet sayesinde Avrupa'nın yüksek seviyede LNG almaya devam ettiğini söyleyerek şöyle devam etti:

Yine de tedarik tarafında hala sıkışıklık olduğunu söyleyebiliriz. Bunun nedeni de Rusya'nın OECD Avrupa ülkelerine gaz akışını bu yıl büyük ölçüde düşüreceğine yönelik öngörülerimiz. Rusya'nın OECD Avrupa ülkelerine gaz tedarikini yaklaşık 35 milyar metreküp daha azaltacağını öngörüyoruz. Bu ülkelerin LNG tedarikinde ise 20-25 milyar metreküp artış bekliyoruz. Bu artış, Rus gazındaki düşüşü tamamen karşılamak için yeterli olmayacağından arz tarafında sıkışıklık yaratabilir.

Avrupa'da Fransa en büyük Rus LNG ithalatçısı oldu

Enerji Ekonomisi ve Finansal Analiz Enstitüsü (IEEFA) verilerine göre, geçen yıl Avrupa'da Fransa en büyük Rus LNG ithalatçısı olurken, bunu İspanya, Birleşik Krallık, Hollanda, Türkiye, İtalya ve Belçika izledi. Belçika, Rusya'dan LNG ithalatını yüzde 136 ile 2022'de bir önceki yıla göre en fazla artıran ülke oldu.

Fransa Rus LNG alımlarını geçen yıl yüzde 96, Hollanda yüzde 94, Litvanya yüzde 88 ve Birleşik Krallık yüzde 71 artırdı.