Dr. Eyüp Vural Aydın: Arap Yarımadası'nda hamsi çok!

Haber: Münevver Kabaoğlu

Kamu Özel Sektör İş Birliği (KÖİ) Araştırma Merkezi tarafından düzenlenen İstanbul PPP Week başladı. 50'den fazla ülkeden katılımın sağlandığı ve 8 Mart'a kadar süren etkinlikte bürokratlar, sivil toplum kuruluşları temsilcileri, firma yetkilileri, akademisyenler, öğrenciler ve sektör profesyonelleri KÖİ modelini tartışıyor. Katılımcılar arasında Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomi Komisyonu KÖİ Bölümü Başkanı Toni Bonnici, Suudi Arabistan Ulusal Özelleştirme ve Kamu Özel Sektör İş Birliği Merkezi CEO’su Mohannad Basodan ve Dünya KÖİ Uzmanları Birliği Başkanı Ziad Alexandre Hayek de bulunuyor.

İstanbul PPP Haftası ile ilgili değerlendirmelerde bulunan Kamu Özel Sektör İş Birliği Araştırma Merkezi Başkanı Dr. Eyüp Vural Aydın, İstanbul PPP Haftası’nın, her geçen yıl artan katılımcı sayısıyla, tüm dünya için önemli bir buluşma noktası olduğunu vurguladı. Aydın, “İstanbul PPP Haftası, dünyanın dört bir yanından KÖİ alanındaki aktörleri, tek bir platformda açık diyalog içinde buluşturarak, modeli birlikte tartışmak, iyi uygulamaları paylaşmak, mevcut koşulları değerlendirmek, iş birliği ve ortaklıklar başlatmak için küresel bir fırsat sunuyor” ifadelerini kullandı ve bu yıl ilk defa Istanbul KÖİ Ödülleri’nin başlatılacağı etkinlikte global proje çağrısı yapılacağını açıkladı.

Aynı zamanda Suudi Arabistan Ulusal Özelleştirme ve Kamu Özel Sektör İş Birliği (KÖİ) Merkezi Danışma Kurulu Merkezi Danışma Kurulu'na seçilen Aydın, Suudi Arabistan'daki dev projelerden Türk firmaların nasıl daha fazla pay alabileceği üzerine çalıştıklarını da belirtti. Dr. Aydın, şunları aktardı:

“Suudi Arabistan 2030'a kadar 500 milyar dolarlık proje açıkladı. Şu anda kendi kaynakları ile gidiyorlar ama uluslararası finansman akarsa bunu 10 ile çarpın. İstanbul KÖİ Haftası'nda bire bir görüşmeler ayarladık. Halihazırda bir oluşum var; Limak 1-1.5 milyar dolarlık iş aldı. Tekfen iş yapıyor. Yapı Merkezi demiryolları ile ilgili bir görüşme yaptı. Proje bazlı ilerlemeler var. 2017'ye gittiğimizde bir Kaşıkçı hikayesi var. Hikaye biraz deprem üzerine ilişkileri yeniden kurmak gibiydi. Ama gelişiyor geçenlerde bin 200 kişi geldi. Suudi Arabistan ile vize kalktı. Şengen varsa sorgusuz sualsiz gidiyorsunuz. İşleri engelleyen bir durumdu şimdi bunu aşıldı. Gümrükler meselesi gündemde. Orada kolaylık yapmak istiyorlar. Çünkü Dubai serbest bölgeden mal gümrüksüz geliyor.”

Suudi Arabistan'ın bütün Ortadoğu'nun merkezi olmak istediğini anlatan Dr. Aydın, şu detayları verdi: “Suudi Arabistan, çok uluslu şirketlerin genel merkezleri Riyad'da değil ise iş vermiyor. Bu şirketlerden 20-25'i taşındı. Fransa'nın karayolları şirketi özelleşti ve 2 bin çalışanı var. Merkezini buraya aldı. Büyük rekabet var. Kimse kollarını açıp gelin diye beklemiyor. Suudi Arabistan pazarının sunduklarını anlamaz ve kamu ile STK'lar özelinde aradaki engelleri kaldıracak çalışmaları yapmazsak hava cıva konuşuruz. Sonuçta paran varsa kuralı koyarsın; hiçbir ülke 500 milyar dolarlık proje açıklama imkanına sahip değil. Türk şirketler Suudi Arabistan'da en iyi ortağı nasıl bulacağına çalışmalı. Suudi Arabistan'da akıllı olmak lazım; görünenden daha büyük pazar var. Kamyonlar çalışıyor, kamyon lastikleri eskiyor, civatası gevşiyor... Türk üreticilere yatırım yapıp; gel kapasiteni büyütelim, ortak olalım diye gelebilirler ve istiyorlar. Ticareti iyi biliyorlar. Önümüzdeki dönem standartlar meselesi gündeme gelecek. Pazarda İngiliz ve Amerikan şirketleri var. Sadece bunlardan veya Çinliler'den tedarik sağlamayacaklar. Bizden de almak istiyorlar. Türk şirketler uluslararası ortaklıklar da yapmalı. Arap Yarımadası'nda meltem yok; rüzgar sert ama hamsi de çok! Büyük şirketlerin kapasiteleri dolduğunda taşeronluk alınabilir. Suudiler'de çok iyi finansman yapısı olan şirketler var bunlarla Afrika'ya açılabiliriz. Bir beş yıl sonra bir Suudi ve bir Türk şirketin Somali'de iş yaptığını göreceğiz. Suudiler ve Birleşik Arap Emirlikleri Orta Asya'da da enerji işlerinde varlar.

KÖİ Araştırma Merkezi, yurtiçinde KÖİ modelinin kalkınmaya katkısını kamuoyuyla doğru paylaşmak yanı sıra; Türkiye’nin PPP deneyimini dünyaya anlatmak, projelerin örnek olmasını sağlamak ve yurtdışında proje üstlenecek Türk şirket sayısını artırmak için küresel bakış açısıyla kurulmuş bir STK olarak faaliyet yürüyor.

İstanbul PPP Week etkinliğine katılan bazı ülkeler ise şu şekilde: Senegal, Kamerun, Fildişi Sahili, Fas, Mısır, Lübnan, Birleşik Arap Emirlikleri, Karadağ, Arnavutluk, Sırbistan, Kuzey Makedonya, Ukrayna, Gürcistan, Kazakistan, Özbekistan, Azerbaycan, Kuveyt, Suudi Arabistan, Gabon, Güney Afrika, Tanzanya, Belarus, Letonya, Türkmenistan, Umman, Sierra Leone, Kırgızistan, Nijerya, Katar, Vietnam, Malezya, Gürcistan, ABD, Fransa, Kanada, İngiltere, Almanya, İsviçre, Bangladeş, Etiyopya, Gambiya, İran, Afganistan, Ürdün, Maldivler, Kosova, Polonya, Tunus, Sierra Leone.