Günümüz ekonomik ve finansal gelişmelerinde doların fiyatı başta olmak üzere döviz kuru ile alakalı birçok hususun haber değeri vardır. Zira döviz kuru yalnızca bir alım satım aracının değil aynı zamanda bir yatırım aracının da fiyatları olarak hem ticaret dünyasında hem de yatırım dünyasında hassasiyetle takip edilir.
Döviz kuru ekonomik ve finansal yaşama ne derecede ve nasıl etki eder, piyasa koşullarından nasıl etkilenir gibi soruların yanıtlarını net bir şekilde incelemeden dolar veya farklı döviz kurları üzerinden yatırım yapmak riskli olabilir. Bu nedenle konu hakkındaki dengeleri ve parametreleri yakından incelemekte yarar vardır.
Döviz Kurlarının Ekonomideki Önemi ve Etkileri Nelerdir?Döviz piyasası hem küresel ekonomi döngüsünde hem de dış ticaret ilişkileri gelişmiş olan ülkelerin ulusal ekonomilerin de en önemli ve temel unsurlardan biridir. Zira küresel ekonomiye açık olan hemen her ülke dolar kuru ve euro kuru başta olmak üzere çeşitli döviz kurları üzerinden yoğun biçimde ithalat ve ihracat yaparlar. Bu durumda hem euro kuru ve dolar fiyatlarının birbirleri arasındaki denge hem de Türkiye gibi her iki döviz kuru ile de ilişkili olan ülkelerin para birimlerinin kur karşısındaki değeri ekonomiyi temelden etkiler. Bu nedenle döviz kurlarındaki dalgalanmalar ve yükselmeler iç ve küresel pazarda fiyat artışlarına, maliyet artışlarına, enflasyona ve birtakım mali tedbirlere kadar varan sonuçlar doğurabilir.
Döviz Kurlarını Etkileyen Risk Faktörleri Nelerdir?Dünyada döviz kuru ve euro kuru hareketlerini yakından etkileyen pek çok gelişme yaşanabilir. Bu bağlamda yalnızca makro ekonomik unsurlardan ve para politikalarından değil, küresel birtakım olaylardan da söz etmek mümkündür. Döviz kurlarını yakından etkileyen risk faktörleri örnekleri şunlardır:
● İlgili döviz kuru ve para biriminden sorumlu olan ülkelerin para politikaları temel faktörlerden biridir. Örneğin doların durumu ile ilgili en yetkili kurum olan Amerikan Merkez Bankası (FED), Amerika Birleşik Devletleri’nde ortaya çıkabilecek bir enflasyon riskine karşı olarak faiz artırırsa bu Amerikan dolarının değer kazanması anlamına gelir. Bu durumda farklı ülkelerde parasal sıkılaşma yerine düşük faiz politikası izlendiğinde o ülkelerin para birimi dolar kuru karşısında değer kaybına uğrayabilir. Aynı şekilde euro kuru konusunda belirleyici olan kurum da Avrupa Merkez Bankası’dır. Bu merkez bankalarının aldığı kararlar, dolar kuru veya euro kuru hakkındaki gelişmeleri öngörmek açısından ilgiyle takip edilir.
● Farklı ülkelerde ya da coğrafyalarda yaşanan çeşitli ekonomik kriz, savaş, deprem, yangın, gıda krizi, petrol krizi gibi büyük sorunlar küresel ekonominin dengelerini değiştirebilir ve döviz piyasası konusunda tetikleyici hale gelebilir. Örneğin yaşanan zorlu süreçlerin ardından gereğinden fazla ithalat yapan ya da gelir kaybı nedeniyle döviz rezervleri eriyen ülkelerde dolar endeksi başta olmak üzere yabancı para birimlerine karşı değer kaybı yaşanabilir.
● Küresel ekonomiden bağımsız olarak ulusal makro ekonomik dengelerde de dolar kuru ve euro kuru gibi döviz piyasalarını etkileyen durumlar oluşabilir. Bu noktada enflasyona yönelik tedbirler, ekonomik durgunluğa karşı alınan faiz kararları ve ülke içi gelişmeler döviz kuru üzerinde dalgalanmalara neden olabilir.
Döviz Yatırımında Nelere Dikkat Edilmelidir?Döviz kurları canlı ve dinamik bir şekilde fiyatlandığı için risk faktörleri karşısında dalgalanmaya açıktır. Bireysel tüketici ve yatırımcılar, bu durumlarda varlıklarının değerini korumak için nakit varlıklarını farklı para birimleri üzerinden değerlendirmek isteyebilirler. Ancak döviz alım satım işlemlerinde her zaman güncel döviz kurları ve ekonomik koşullar göz önünde bulundurularak hareket edilmelidir. Döviz alış satış durumları için risk faktörleri güçlü bir durumda ise dalgalanmalar karşısında dikkatli olmak, panik satışları yapmamak ve sabırlı davranmakta yarar vardır. Bu kriterlere uygun olarak hareket eden yatırımcılar, banka hesabı açma işleminin ardından hızlı ve kolay bir şekilde döviz alıp satabilirler.