ÖZLEM DOĞAN
Son dönemde yaşanan gelişmelerle birlikte Doğu Akdeniz’de sular iyice ısındı. Türkiye, İsrail, Mısır, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC), Güney Kıbrıs Rum Kesimi ve Yunanistan’la uluslararası aktörlerin Doğu Akdeniz'de yürüttüğü petrol ve doğal gaz aramaları dikkatleri o bölgeye yoğunlaştırdı. Türkiye’nin doğal gaz arama çalışmasına şiddetle karşı çıkan ülkelerden yaptırım tehditleri gelirken Türkiye üç denizde gerçekleştirdiği Deniz Kurdu tatbikatıyla nefes kesti. Askeri gücüyle net olarak ‘buradayım’ mesajı verdi.
Öte yandan ABD-İran gerginliği de tırmanmaya devam ediyor. Bölgede Türkiye’yi yakından ilgilendiren gelişmeleri Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi (ORSAM) Ortadoğu Uzmanı Oytun Orhan ve İran Araştırmaları Merkezi (İRAM) Başkan Yardımcısı Dr. Hakkı Uygur Milat’a değerlendirdi.
Türkiye’yi by-pass etmek istiyorlar
Rezervlerinin keşfedilmesiyle birlikte Doğu Akdeniz’in dünya enerji oyununda bir mücadele sahası olarak ortaya çıktığını ifade eden Ortadoğu Uzmanı Oytun Orhan, Türkiye’nin saf dışı bırakılmaya çalışıldığını dile getirdi. Bölgedeki enerji kaynaklarının Batı pazarına taşınmaya çalışıldığını dile getiren Orhan, “İsrail, Mısır, Yunanistan, Güney Kıbrıs Rum yönetim arasında Türkiye’yi by-pass ederek buradaki doğalgaz kaynaklarının Batı pazarlarına ulaştırılması yönünde bazı çabalar mevcut. Tabi ki Türkiye bunlara kesinlikle karşı çıkıyor. ABD ve Batı, Doğu Akdeniz konusunda Türkiye karşıtı ittifakın arkasında duruyor. Önümüzdeki dönemin yeni çatışma alanı ve çatışma riski barındıran bölgesi Doğu Akdeniz olacak gibi görünüyor” dedi.
Bölgede yeni İttifaklar olacak
Suriye’nin de kıyıdaş ülkelerden biri olarak oyunun bir parçası olacağını belirten Orhan, “Genel anlamda çatışmanın merkezi olarak uluslararası gündemde daha çok Doğu Akdeniz öne çıkacaktır. Doğu Akdeniz’de bir güç mücadelesi yaşanacak gibi görünüyor. Bu durum bölgede yeni ittifakları da beraberinde getirecektir” ifadelerini kullandı.
Askeri hareketlilik giderek hızlanıyor
İran’la ABD arasındaki gerginliğin yeni bir aşamaya girdiğini ifade eden İran uzmanı Dr. Hakkı Uygur, askeri hareketliliğin arttığına değindi. BAE ve Suudi Arabistan’daki petrol gemilerine yönelik sabotaj girişiyle yeni bir kaosun amaçlandığını dile getiren Uygur, “İş diplomasiden çıktı, askeri çatışmaya doğru gidiyor. Bu nereye kadar gider kestirmek kolay değil ama her iki tarafta da güçlü ve etkili kesimlerin ciddi olarak çatışma istedikleri çok net görülüyor” diye konuştu.
Başkan Trump ertelemek istiyor
Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton, Trump’ın damadı Jared Kushner ve Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’nun İran’la çatışma taraftarı olduğunu belirten Uygur, şunları kaydetti: “Bunu özellikle iki yıl sonra İran zayıf pozisyondayken gerçekleştirmek istiyorlar ama şu anda da böyle bir çatışmaya hazırlar. Seçim öncesi böyle bir savaşı uygun görmeyen Trump ise olumsuz yansıyacağını düşündüğü için İran’la olası bir savaşı seçim sonrasına bırakmak istiyor. Seçimlere kadar ağır yaptırımlarla İran’ın direncini kırmaya çalışıyor. Fakat işin kontrolden çıkma ihtimali her zaman mevcut.”
Türkiye zarar görür
İran'ın bölgesel politikalarından tavizler vererek ABD ile uzlaşıp geri adım atmasının Türkiye’ye olumlu yansıyacağının altını çizen Uygur, “İran’ın ağır yaptırımlarla ekonomik olarak kuşatılıp çökertilmesi Türkiye için kötü senaryolar oluşturur. Bu durumda Türkiye hem ekonomik hem sosyal olarak bedel ödemek zorunda kalabilir” sözlerine yer verdi.