Halk arasında hazımsızlık olarak adlandırılan dispepsi beslenme alışkanlıklarıyla doğrudan ilgilidir. Peki dipepsi nedir? Dispepsi neden olur? dispepsi nasıl anlaşılır? Dispepsi belirtileri nelerdir? Dispepsi nasık önlenir? İşte dispepsi hakkında merak edilen tüm detaylar...
DİSPEPSİ NEDİR?
Hazımsızlık genellikle gastroözofageal reflü hastalığı (GÖRH), ülserler veya safra kesesi hastalığı gibi altta yatan bir problemin, kendi başına bir durumdan ziyade bir belirtisidir. Dispepsi olarak da adlandırılan bu durum, üst batıda kalıcı veya tekrarlayan ağrı veya rahatsızlık olarak tanımlanır.
DİSPEPSİYE YOL AÇAN NEDENLER
İşte dispepsiye neden olabilecek bazı durumlar:
– Aşırı sigara ve alkol kullanımı.
– Stres, kaygı ve yorgunluk.
– Bilinçsiz ilaç kullanımı.
– Gazlı içecekler, çikolata, alkol ve kafein.
– Ağır, yağlı ve baharatlı gıdaların tüketimi.
– Çok fazla yemek.
– Çok hızlı yemek.
– Stres veya sinirlilik.
– Yüksek lifli yiyecekler yemek.
– Bazı hastalıklar.
Diğer dispepsi nedenleri şunlardır:
– Safra taşları
– Gastrit (midenin astarının iltihaplanması ve şişmesi durumu)
– Pankreasın şişmesi (pankreatit)
– Ülserler (mide veya bağırsak ülseri)
– Antibiyotikler, aspirin ve reçetesiz ağrı kesici ilaçlar (NSAID’ler) gibi belirli ilaçların kullanımı
DİSPEPSİ BELİRTİLERİ
– Yemek sırasında birkaç lokma yedikten hemen sonra doygunluk hissi ve yemeğin yarıda kesilmesi
– Yemek bittikten sonra midede yaşanan doluluk hissi ve bu midede yaşanan doluluk hissinin uzun süre geçmemesi
– Geğirme ve gaz çıkarma
– Mideden yediğiniz yiyeceklerin ağzınıza geri gelmesi
– Şişkinlik
– Bulantı
– Kusma
– Ağızda asitli bir tat hissetme
– Karın guruldaması
– Mide de ve göbeğin üst tarafında yanma hissi
– Karın ağrısı
DİSPEPSİDE KİMLER RİSK ALTINDA?
Her yaştan ve her iki cinsiyetten insanlar hazımsızlıktan etkilenir. Bu son derece yaygın bir durumdur. Bireyin riski şu şekilde artar:
– Fazla alkol tüketimi
– Aspirin ve diğer ağrı kesiciler gibi mideyi tahriş edebilecek ilaçların kullanımı
– Sindirim sisteminde bir ülser gibi anormalliğin olduğu durumlar
– Anksiyete veya depresyon gibi duygusal problemler
HAZIMSIZLIK TEDAVİSİ
Hazımsızlık bir hastalıktan ziyade bir semptom olduğundan, tedavi genellikle hazımsızlığa neden olan altta yatan duruma bağlıdır. Hazımsızlığı önlemenin en iyi yolu, buna neden olan yiyecek ve durumlardan kaçınmaktır.
Hazımsızlık şikayetiniz varsa, beslenme tarzında yapılan değişiklikler ile durum kontrol altına alınır.
Fazla kilolu olmak, midede olan baskıyı arttırır ve midede olan asit mideden yukarıya doğru çıkar. Reflü denilen bu hastalık, hazımsızlığa neden olur. Bu nedenle kilo verilmesi önerilir.
Sigarada bulunan bazı kimyasallar hazımsızlığa neden olur. Mide ve yemek borusu arasında olan kapak bu kimyasallar nedeni ile gevşeyerek reflüye neden olur.
Az baharatlı, az yağlı gıdalar tercih edilmelidir. Çay, kahve, kola ve alkol alınmamalıdır.
Yatmadan 3-4 saat öncesinden yemek yenilmemelidir. Dolu mide ile yatıyorsanız, yüksek yastık ile yatılmalıdır.
Stres altındayken hazımsızlık çekilir, bu nedenle stresten uzak yaşanmalıdır.
Kullanılan ilaçların yan etkisi olarak hazımsızlık çekiliyorsa, bu ilaçların değiştirilmesi gerekebilir. Bu yüzden mutlaka doktorunuz ile görüşmelisiniz.
Hazımsızlıktan hemen kurtulmak için antiasitler ve aljinatlar alınabilir. Antiasitler; hafif hazımsızlığa iyi gelir. Mide asidini nötrolize ederler. Aljinatlar; mide asidini giderirler. Reflüde özellikle kullanılan ilaçlardır.
HAZIMSIZLIĞI ÖNLEMEK İÇİN YAPILMASI GEREKENLER
İşte hazımsızlığı hafifletmeye yardımcı olabilecek bazı alışkanlıklar:
– Alkol ve sigara tüketimini tamamen bitirmek.
– Bir oturuşta çok fazla yemek yememek.
– Ağır, yağlı ve baharatlı gıdaların tüketimini minimuma indirmek.
– Gece yemek yeme alışkanlığını sonlandırmak.
– Stres, kaygı ve yorgunluktan uzak durmak.
– Gazlı içecekler, çikolata, alkol ve kafein tüketimini sonlandırmak.
– Yemek yerken konuşmamak.
– Dar giysiler giymeye ara vermek.
– Yavaş yemek yemek.