Hemen hemen 5 insandan 4'ünde görülen dikkat eksikliği neden olur? Dikkat eksikliğinin belirtileri nelerdir? Dikkat eksikliğine iyi gelen gıdalar nelerdir? Dikkat eksikliğine dair merak edilenleri sizler için araştırdık. İşte ayrıntılar...
Dikkat eksikliği neden olur? Dikkat eksikliği tedavi edilmezse neler olur? Dikkat eksikliğine ne iyi gelir? İşte haberimizin detayları…
Dikkat eksikliği nedir?
Dikkat eksikliği tedavi edilmezse kişinin iş ve sosyal yaşamını derinden etkileyen bir sorundur. Çocuklarda genellikle hiperaktivite bozukluğu ile birlikte görülür. Yetişkinliklerini de etkileyen bu durum eğitim hayatında da başarısızlığa yol açar.
Çocuklar yardıma ihtiyaç duyarlar, yardım edilmezse atlatmaları çok zordur. Fakat yetişkinlerde durum biraz daha farklıdır. Kişiler bazen çok ilerlememiş vakalarda kendi kendilerini tedavi ederler.
Dikkat eksikliği çok güç anlaşılan bir durumdur. Bu süreç içinde iş ve sosyal yaşamları olumsuz yönde etkilenir.
Dikkat eksikliği neden olur?
Genellikle işitme ve görme duyularımızda bir eksiklik varsa dikkat dağınıklığı yaşarız. Bu fiziksel eksiklikler beynimizi yanlış çalıştırır.
Dikkat eksikliği çevresel faktörlerde etki edebilir. Örneğin iş yerinde çalışırken masanızda bulunan herhangi bir objede dikkatinizin dağılmasına yol açabilir.
Dikkatiniz kişisel kaygılarınıza, stresli bir işte çalışıyor olmanıza, özel hayattaki bazı kargaşalara da bağlı olabilir.
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Sebepleri
Dikkat eksikliği nasıl anlaşılır?
Dikkat eksikliği olan kişiler aynı yerde sabit durmakta zorlanırlar. Sürekli hareket etmek veya bir şeylerle oyalanmak isterler. Bir olay veya hikaye anlatıldığından o andan koparlar ve farklı hayallere dalarlar.
İş yerlerinde sürekli bitkin ve dalmış haldedirler. İşlerine tam olarak odaklanamaz ve sürekli hatalar yaparlar.
Çocuklarda ise sürekli bir şeyleri tekrar etme, odaklanamama, hayallere dalma veya okuduğundan bir şey anlamama gibi belirtilerle ortaya çıkar.
Dikkat eksikliği ne iyi gelir?
Öncelikle uzman bir doktora gidilmesi gerekir. Uzman doktor çeşitli ilaç tedavileri veya önerilerle en doğru teşhis ve tedaviyi kuracaktır. Çocuklarınızı ise sizin desteğiniz ve yardımınızla tedavi edecektir.
Aşırı yoğun iş ve okul hayatında ki stres, kaygı ve yetersiz beslenme sonucu vücudun vitaminsiz kalması da dikkat eksikliğine sebep olabilir.
Omega 3
Bu yağlar hafızayı güçlendirerek beyni korur.
Kırmızı et
İçindeki demir oranı dikkat eksikliğine iyi gelir ve beyni güçlendirir.
Tahıl
Kan şekerini dengeleyerek hafızayı güçlendiren tahıl en önemli besin kaynaklarından biridir.
Yoğurt
Hafızayı güçlendirip beyni koruyarak dikkat eksikliğine iyi gelir.
Ceviz içi
Genellikle öğrencilere büyük sınavlardan önce balla karıştırarak verilen ceviz kuvvet verir, konsantrasyonu arttır.
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan çocuklar için 17 ipucu Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu ile ilgili sorularımı yanıtlayan Uzman Klinik Psikolog E. Efsun Tatar Tuna, anne ve babalara yol gösterici bilgiler verdi. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunun erken dönemde fark edilmesi ve gerekli desteğin sağlanması, çocuğun yaşam kalitesini büyük ölçüde artırır. Sorunun, geç tanılanması ve gerekli müdahalelerin yapılmaması çocuklukta olduğu gibi ergenlikte ve yetişkinlikte de ciddi sorunlara yol açabilir. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunun erkek çocuklarda kızlara oranla daha sık rastlandığını kaydeden Uzman Klinik Psikolog E. Efsun Tatar Tuna, “Erkek çocuklarda genellikle hiperaktivite ve dürtüsellik belirtileri ön planda iken, kız çocuklarda daha çok dikkat eksikliği belirgindir. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu her kültür ve toplumda görülen bir bozukluktur. Toplumda görülme sıklığı yaklaşık yüzde 5-6 civarındadır” dedi.
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu nedir?
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, bireyin yaşına ve gelişim düzeyine uygun olmayan aşırı hareketlilik, istekleri erteleyememe (dürtüsellik) ve dikkat sorunları ile kendini gösteren bir psikiyatrik bozukluktur. Zaman zaman her çocuk aşırı hareketli olabilmekte, dürtüsel davranabilmekte ya da dikkat sorunları yaşayabilmektedir.
Tanı nasıl konur?
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu tanısı konulabilmesi için belirtilerin 7 yaştan önce ortaya çıkmış olması, birden fazla ortamda görülüyor olması, süreklilik arz etmesi ve çocuğun yaşamını olumsuz etkileyecek boyutta olması gerekir. Örneğin, önceden böyle bir sorunu olmadığı halde, 10 yaşında birden aşırı hareketli olmaya başlayan bir çocuk, evde son derece dürtüsel davranırken okulda böyle bir sorun yaşamayan bir çocuk ya da zaman zaman dikkat sorunları yaşayan bir çocuk için dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu tanısı düşünülmez; başka sorunlar araştırılır.
Belirtileri nelerdir?
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunun 3 temel belirtisi vardır: Dikkat eksikliği, aşırı hareketlilik (hiperaktivite) ve dürtüsellik. Bu sorunun daha iyi anlaşılabilmesi için, bu 3 bileşeni detaylı olarak ele almak uygun olacaktır. Dikkat eksikliği, kişinin dikkat süresinin ve yoğunluğunun, yaşına göre olması gerekenden az olmasıdır. Bireyin, dikkatini belirli bir noktaya odaklayamaması, dikkatinin içsel ve dışsal uyaranlar sebebiyle kolayca dağılması, kolay unutması, eşya kaybetmesi, dağınık olması gibi belirtilerle kendini gösterir.
Çocuğun, kimsenin fark etmediği ayrıntıları fark etmesi, ön planda olmayan şeylere dikkatini yöneltmesi gibi durumlar, dikkat eksikliğinin olmadığına kanıt değildir. Çünkü dikkat eksikliğinde sorun hiçbir şeye dikkat edememek değil; belirli bir noktaya odaklanamamaktır. Kişi aynı anda çok fazla uyarana dikkat eder; böylelikle asıl odaklanması gereken uyarana gerektiği gibi odaklanamaz. Dikkati aniden başka uyaranlara kayar ve çoğunlukla yaptığı işi yarım bırakma eğiliminde olur. Dikkat süresi ve yoğunluğu, dikkatini vermesi beklenen uyaranın türüne, bulunduğu ortama ya da ilgi ve ihtiyaçlarına göre değişebilir. Örneğin, bir çocuk ödev yaparken dikkati 10 dakikada dağılabilir; ancak oyun oynarken çok daha uzun süre dikkatini verebilir. Ya da gürültülü bir ortamda odaklanamayan bir çocuk, sessiz bir ortamda daha kolay konsantre olabilir. Ayrıca dikkat süresi ve yoğunluğunun, çocuğun yaşına göre değişiklik göstereceğini de unutmamak gerekir. 5-6 yaş çocuğu için normal kabul edilen dikkat süresi yoğunluğu, 12 yaşındaki bir çocuk için dikkat eksikliğine işaret edebilir.
Amerikan Psikiyatri Birliği tarafından tanımlanan dikkat eksikliği ölçütleri şunlardır:
1. Belirli bir işe ya da oyuna dikkatini vermekte zorlanır. 2. Dikkati kolayca dağılır. 3. Dikkatsizce hatalar yapar. 4. Başladığı işi bitiremez. 5. Kendisiyle konuşulurken dinlemiyormuş gibi görünür. 6. Görev ve etkinlikleri düzenlemekte zorlanır. 7. Yoğun zihinsel çaba gerektiren işleri yapmaktan kaçınır (ev ödevi, okul aktiviteleri gibi). 8. Etkinlikler için gereken eşyaları kaybeder. 9. Günlük etkinliklerde unutkandır. Bunlardan en az 6 tanesinin, en az 6 aydır, birden fazla ortamda görülüyor olması durumunda dikkat eksikliği olabileceği düşünülür. Aşırı hareketlilik, bireyin, yaşına ve gelişim düzeyine uygun olmayacak biçimde hareketli olmasıdır. Kişinin uzun süre hareketsiz kalamaması, oturduğu yerde sürekli kıpırdanması, sıklıkla yerinden kalkıp gezinmek istemesi, çok konuşması gibi belirtilerle kendini gösterir.
Amerikan Psikiyatri Birliği tarafından belirlenen hiperaktivite ölçütleri şunlardır:
1. Eli ayağı kıpır kıpırdır.
2. Oturduğu yerde duramaz.
3. Gereksiz yere sağa sola koşturur, eşyalara tırmanır.
4. Sakince oynamakta zorlanır.
5. Sürekli hareket eder ya da sanki motor takılmış gibidir.
6. Çok konuşur.
Dürtüsellik, kişinin kendini kontrol etmede sorun yaşamasıdır. Bireyin aceleci olması, isteklerini erteleyememesi, sık sık söz kesmesi, düşündüğünü hemen yapması, aklına geleni o anda söylemesi, sırasını beklemekte güçlük çekmesi gibi belirtilerle kendini gösterir.
Amerikan Psikiyatri Birliği tarafından belirlenen dürtüsellik ölçütleri şunlardır:
1. Sorulan soru tamamlanmadan yanıt verir.
2. Sırasını beklemekte güçlük çeker.
3. Başkalarının sözünü keser ya da oyunlarında araya girer.
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunun nedenleri nelerdir?
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu ile bağlantılı olduğu bilinen birtakım faktörler olmakla birlikte, henüz net olarak bilinen bir nedeni yoktur. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu tanısı almış olan çocukların %30-40'ının akrabalarında da aynı problem görülmektedir. Bu da kalıtsal faktörlerin önemini göstermektedir. Ancak kalıtsal etkenler dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğun ortaya çıkışını tek başına açıklayamaz.
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunun ortaya çıkışını kolaylaştırdığı düşünülmektedir:
Gebelik sırasındaki faktörler Annenin kötü beslenmesi Kimyasal zehirler (örneğin kurşun, civa) Alkol kötüye kullanımı İlaç kötüye kullanımı Doğum sırasındaki ve sonraki faktörler: Zor doğum, doğum sırasında ya da sonrasında beynin oksijensiz kalması Enfeksiyonlar Demir eksikliği anemisi Kimyasal zehirler