Fahri Sarrafoğlu
Kâşif Çocuk Yayınları İmtiyaz Sahibi Emrullah Köker ile çocuk yayınları üzerine kısa bir sohbet yaptık. Özellikle pandemi yüzünden evlerde kapalın kalan çocuklarımızın kitap okuma alışkanlığını artırmak için anne babalar seferber oldular. Acaba hangi yayını alsak, hangi kitabı alsak gibi. Bizde iki yıldır yayın hayatını sürdüren Kaşif Çocuk Yayınlarının diğer kitaplardan farkı üzerinde durduk. Yayınevi çıkardığı kitaplarda özellikle bilme hizmet etmiş, önemli keşifler yapmış olan Müslüman bilim adamlarının tanınması konusunda farklı bir bakış açısı sunuyor.
Bilim insanlarını sevdirmeliyiz
Piyasada birçok çocuk kitapları basan yayın evi var, sizin yayınevinin en belirgin özelliği nedir?
Kâşif Çocuk Yayınları, 2019 yılında yayın hayatına başladı. Belirli bir konu, bir tema merkezinde çalışmalarımız sürmektedir. Çocuklar için birinci dereceden belirlediğimiz tema bilim insanlarımızdır. Öncü bilim insanlarımızın çocuk dimağında yer etmesi, onları etraflıca tanıması geleceğimizin de düşünce yapısını oluşturacaktır, diye düşünüyoruz. Kadim kültürümüzün temel taşlarından biri de medeniyetimizdeki bilime katkı sağlayan değerli insanlarımızdır. Bunların bugünkü nesil tarafından bilinmesi ve geleceğe aktarılması önemli ve değerli bir çalışmadır. Bizi kanaatimce diğer yayınevlerinden ayıran en belirgin özelliğimiz de budur.
Sadece Türkçe değil sanırım, başka dillerde de yayınlanıyor mu?
Biz ayrıca belirlediğimiz tema çerçevesinin dışına çıkmak istemiyoruz. Bunu baştan yayın prensibi olarak belirledik. Seri kitap olarak yayınlanmasına öncülük ettiğimiz Öncü Bilim İnsanları dizimizin ayrıca diğer bazı dillere çevrilmiş olması da bizi farklı, ayrıksı kılan bir niteliktir, diyebiliriz.
Biz ayrıca okurumuzla şöyle bir bağlantı kuruyoruz: Okur çocuklarımızın en çok etkilendiği bilim insanı ile kendisinin özel, özgün illüstrasyonlarını yaptırıyoruz, yani resimletiyoruz. Böylece okurumuzun kalbine daha çok dokunmamız neticesinde çocuk okurumuz o bilim insanımızla bir özdeşim kuruyor.
Çocuklarda keşif ve merak duygusu artacak
Kitabı okuyan çocuklarda ne gibi değişim olacağını düşünüyorsunuz?
Çocuklarda keşif ve merak duygusunu arttırmayı hedefliyoruz. Tarihimizde yer alan çok değerli bilim öncülerimizin tanınması ve nelerin keşfinde yahut icadında bulunduğunu bilmesi çocuklarımıza önemli bir düşünce zenginliği katmaktadır. Öncü Bilim İnsanlarından ilhamla çocuklarımızın bugün hayal dünyalarının gelişiyor olduğunu okur dönüşlerinden görmek bizi çok mutlu ediyor. Çocuk ve ilk gençlik okurlarımız şunu rahatlıkla söylemektedirler: “Ben de okuma kültürümün gelişmesinin yanı sıra bilimsel çalışmalar konusunda bir şeyler yapabilirim. Teknik ve medeniyetimize ben de katkı sağlayabilirim. Dünkü rol model bilim öncüsü insanlarımız gibi çalışmayı ve değer üretmeyi kendime bir ödev sayabilirim.”
Geleceğin mucitlerine bir nevi model mi oluşturuyor bu kitaplar?
Okuma kültürünün de zenginleşmesi neticesinde bilimsel ilerleme ve teknik kalkınmanın gerekliliğine çocuklarımızın inancı artıyor. Bilimsel ve teknik ilerlemenin insanlığın faydasına olması gerektiği inancını arttıran da bir etkiye sahiptir kitaplarımız. Çocuk ve ilk gençlik okurlarımızın yine dönüşlerinden edindiğimiz bilgilerden birini hemen paylaşabiliriz mesela. Fuat Sezgin hocamızın hayatını okuyan bir çocuğumuz diyor ki “Ben de Fuat Sezgin hocamız gibi olmak istiyorum.” Bu büyük bir rol model sunma eylemidir.
Batı bizim bilim mirasımızı görmezden geliyor
Hiç araştırma var mı acaba, Avrupa’da kendi tarihini kendi bilim adamlarını öne çıkartan bu tür yayınlar var mı oradaki gençler çocuklar bilim tarihlerini de bu şekilde öğreniyorlar sanırım biz biraz geç mi kaldık?
Avrupa’da benzer çalışmalar elbette yapılıyor. Fakat rahmetli Prof. Dr. Fuat Sezgin’in ifadesiyle söylememiz gerekirse; Batı bilimsel ilerleme anlamında Doğu’yu her zaman görmezden gelerek Doğu’daki büyük bilim mirasını, yani bizim mirasımızı yok saymıştır. Yitik hazinemizin ortaya çıkartılması konusunda mütevazı bir katıda bulunmak istedik, istiyoruz. Amacımızın daha iyi anlaşılması için, yine Prof. Dr. Fuat Sezgin’in ifadesini burada aynen kullanmak istiyorum: “Müslümanlarda bir aşağılık duygusu var, Avrupa Medeniyetini yanlış tanıma var, oradaki yerini bilmeme var. Bu durumu tasfiye etmiş olacağız. Müslümanların içinden, daha ziyade benim milletimin içerisinden birçok yaratıcı insanın çıkmış olmasını sağlayacaktır bu çalışmalar.”
İşte henüz çocuk yaştaki okurumuza bizler de bunu sağlayabilirsek ne mutlu bize.
Anne babalar da aktif görev almalı
Anne babalara düşen görevler nelerdir? Yani bu kitabı aldık çocuğa verdik iş bitti mi? Onları ne gibi görevler bekliyor kitabı alıp vermekle iş bitmiyor sanırım.
Çocuk okurun okuma yazma bilmesi yahut bilmemesi durumları, hiç fark etmez, her zaman okuma eylemlerinin ebeveynle yapılması belli bir yaşa kadar ciddi katkı sağlamaktadır. Size bir okur adayımız ile annesi arasında geçen bir diyaloğu anlatmak istiyorum. Anne, çocuğuna yayınevimizin Öncü Bilim İnsanları serisinden çıkmış olan İbn-i Heysem kitabını okuyor. Çocuğumuz dört yaşında. Anne, çocuğa kitabı okuyor ve akabinde çocuğumuzun anneye bazı soruları oluyor. Çocuk, annesine bu kitaptan esinlenerek “Baraj nedir? " sorusunu soruyor. İlgili olduğu ve kendisine okunan kitaptan bir odak noktası tespit ettiği burada anlaşılmaktadır. Tabi anne, çocuğun kitaptan etkilenmesini önemli görüyor ve bu durumdan kendisi de etkileniyor. Annesi çocuğuna anlayabileceği bir dilde barajın ne olduğunu, nasıl yapıldığını, mühendisliğin baraj yapımındaki önemini vs. dili döndüğünce anlatmaya çalışıyor. Böylece anne babalar da çocuğu ile aktif bir okuma etkinliği gerçekleştirmiş oluyor.
Sizin dilinizden yayınevini tanıtan son birkaç cümle daha alabilir miyim? Mesela şu ana kadar kaç kitap çıktı, hangi eserler basıldı ve basılmayı bekleyen eserler var mı?
Şu ana kadar Türkçe yayınlanmış 21 kitabımız mevcuttur. Bu 21 kitabımızdan, serimizin ilk 10 kitabı İngilizce ve Arapça dillerine çevrilmiştir. Ayrıca yine ilk 21 kitabımız içerisinden Fuat Sezgin ve Harizmi kitaplarımız Rusça diline çevrildi. Ayrıca Azerbaycan Türkçesi ile ilk 10 kitabımız çevrilmeye devam etmektedir. Yayın hazırlığı tamamlanmış ve basım aşamasında 10 kitabımız mevcuttur. Diğer 20 kitabımız da içerik çalışmalarının sürmesi dolayısıyla gelecek bir süreçte yayın takvimine alınmış bulunmaktadır.