Çin Hükümeti Temsilcisi sıfatıyla resmi temaslarda bulunmak üzere Ankara'ya gelen Dışişleri Bakan Yardımcısı Lı, ikili ilişkiler, milli para birimlerinin teşvik edilmesi, üçüncü nükleer santral projesi ve "Kuşak ve Yol" inisiyatifi kapsamındaki iş birliği potansiyeline ilişkin AA muhabirinin sorularını yanıtladı.
Türkiye ziyaretinde Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak ile ayrı ayrı görüşmeler yaptığını ifade eden Lı, görüşmelerinde, iki ülke liderlerinin mutabık kaldıkları konuları hayata geçirme ve Çin ile Türkiye'nin her alandaki iş birliğini ilerletme konusunda kapsamlı görüş alışverişinde bulunduklarını söyledi.
Lı, Türkiye'nin ulusal güvenliği, istikrarı ve bu doğrultudaki meşru haklarını, ülkesinin şartlarına uygun ulusal kalkınma modelini ve Çin ile stratejik iş birliğini derinleştirmek konusundaki desteğini sunmak üzere Türkiye'de bulunduğunu vurguladı.
Türkiye’nin, bölgede ve İslam dünyasında büyük bir ülke, yükselen önemli bir piyasa, G20 üyesi ve "Kuşak ve Yol" güzergahındaki önemli bir ülke olduğunu ifade eden Lı, "Çin tarafı, Türkiye’nin uluslararası ve bölgesel hususlardaki önemli etkilerini çok önemsiyor ve kararlılıkla Türk tarafının kendi ülkesinin istikrarını ve gelişmesini korumaya yönelik çabalarını destekliyor." dedi.
Lı, iki ülkenin ortak çabaları sayesinde siyaset, ekonomi, ticaret, güvenlik ve kültür dahil her alanda iş birliğinin hızla geliştiğini belirterek, şunları kaydetti:
"Çin-Türkiye stratejik ortaklık ilişkileri, sürekli olarak içeriği zenginleştirilerek güçlendiriliyor. Bu yıl hem Çin hem de Türkiye, kendi önemli siyasi gündemlerini tamamladılar. Çin-Türkiye ilişkilerinin gelişmesi yeni fırsatlarla dolu. İnanıyorum ki Çin ve Türkiye halkları, Çin’in 'İki Yüzyıllık Hedefleri'nin ve Türkiye’nin 2023 hedeflerinin gerçekleşmesi içinmücadele süreçlerinde iş birliği potansiyelini tam olarak ortaya çıkaracak ve beraber parlak geleceklerine doğru ilerleyeceklerdir."
"Milli para ile ticaret ve yatırıma hazırız"
Türkiye'nin milli para birimlerini kullanma konusundaki çağrılarına cevap olarak Çin'in güçlü desteğini dile getiren Lı, "Türk tarafının milli para birimlerini kullanma tavsiyesini hoş karşılıyoruz." dedi.
Lı Yüçıng, ikili ticaret ve yatırımda milli para birimlerinin kullanılmasının, iki ülkenin kur farkından doğan maliyetleri ve risklerini düşürebileceğini belirterek, Çin ve Türkiye'nin, gelişmekte olan önemli ülkeler ve yükselen piyasalar olarak büyük ekonomik gelişme perspektifine sahip olduğunu vurguladı.
Li, Çin para birimi RMB'nin (yüen), bu yıl Çin’in sınır ötesindeki gelir ve giderlerindeki en büyük ikinci para birimi olduğuna, dünyanın ödemelerdeki ve yabancı rezervlerdeki en büyük altıncı para birimi olma konumunu koruduğuna dikkati çekti.
RMB’nin küreselleşmesinin uzun vadeye dönük olumlu gelişme eğilimini sürdürdüğünü ifade eden Li, şöyle konuştu:
"Son dönemde Türkiye hükümetinin etkili önlemleri sayesinde Türk lirasının değeri istikrarlı bir şekilde düzeliyor, Türkiye’nin ekonomik ve sosyal gelişmesi yeniden rayına giriyor. Önümüzdeki aşamada Çin, Türk tarafı ile birlikte ödemelerin milli para birimleri ile yapılması için olumlu politika ortamının oluşturulmasını, ikili ticaret ve yatırımda daha fazla milli para birimlerinin kullanılmasının sağlanmasını, böylelikle ikili ticaret ve yatırımın kolaylaştırılmasını hızlandırmaya hazırdır."
Üçüncü nükleer santral projesi
Çin Hükümeti Temsilcisi ve Dışişleri Bakan Yardımcısı Lı, Türkiye’nin, üçüncü nükleer santral projesi için Çinli şirketin bu projeye katılmasını etkin biçimde desteklediğini ifade etti.
Çin, ABD ve Türkiye şirketlerinin geçen yıl iş birliği mutabakat muhtırasını imzaladığını hatırlatan Lı, Çin Ulusal Enerji İdaresi'nin Türk tarafı ile hükümetler arası iş birliği anlaşmasının metnini müzakere ettiğini söyledi.
Lı, "Üçüncü nükleer santral için CAP1400 teknolojisi kullanılacaktır. Bu teknik, Çin tarafının 10 yıllık çabası sonucunda AP1000 teknolojisi temelinde kendi imkanları ile geliştirdiği daha büyük kapasiteli, daha güvenli ve daha tasarruflu büyük ölçekli pasif reaktör tipi ve Çin tarafının tam fikri mülkiyet hakkı ve bağımsız ihracat hakkına sahip olduğu üçüncü nesil teknolojidir." diye konuştu.
Bu teknolojinin, mevcut olan en yüksek güvenlik standartlarına uygun ve en zor çevreye salınım koşullarını karşıladığını ifade eden Lı, yeni enerji teknolojilerinin gelecekte enerji kaynaklarının geliştirilmesinde kaçınılmaz bir trend olduğunu vurguladı.
Lı, Çin ve Türkiye’nin bu alandaki iş birliğinin çok geniş bir vizyonu temsil ettiğini belirterek, "Türkiye ile temasları sürdürüp eş güdüm sağlayarak bir an önce somut adımın atılmasına ve üçüncü nükleer santralin ikili iş birliğimizin simgesi haline gelmesini gerçekleştirmeye hazırız." dedi.
"Kuşak ve Yol" iş birliği
Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'in inisiyatifinde 2013 yılında ortaya konulan "Kuşak ve Yol" projesine ilişkin iş birliği fırsatlarını da değerlendiren Lı, hem Asya hem Avrupa’da toprağı olan Türkiye’nin coğrafi konumunun sağladığı avantajları hatırlattı.
Lı, "2 bin yıl önce İpek Yolu, Çin ve Türkiye’yi birbirine sıkı sıkıya bağladı. İstanbul’da, geçmişte deniz İpek Yolu üzerinden Türkiye’ye ihraç edilen birçok Çin porseleni gördüm. Çin tarafı, Türk tarafının Kuşak ve Yol’un inşasına katılımındaki olumlu hareketleri takdirle karşılıyor ve Türkiye'nin Kuşak ve Yol’un ortak inşasındaki küresel ortak olmasından memnuniyet duyuyor." ifadelerini kullandı.
Çin ve Türkiye arasında 2015'te "İpek Yolu Ekonomik Kuşağı ve 21. Yüzyıl Deniz İpek Yolu ile Orta Koridor Girişiminin Uyumlaştırılmasına İlişkin Mutabakat Muhtırası" imzalandığını anımsatan Lı, "Şu an iki taraf kendi çalışma grubunu kurdu ve bir an önce ortak çalışma grubu toplantısını yapıp bir dizi temsili iş birliği projesini listelemek ve onları en kısa sürede hayata geçirerek ilk sonuçlarını almak istiyor." dedi.
Lı, iki ülkenin ulaştırma, altyapı ve enerji gibi alanlardaki iş birliğinin istikrarlı olarak ilerlediğini belirterek, "Çinli şirketin inşasına katıldığı Ankara-İstanbul Yüksek Hızlı Tren projesinin ikinci etabı başarıyla faaliyete geçti. Çin sermayeli şirketlerden oluşan konsorsiyum, İstanbul’daki Kumport Limanı için iş birliğine gitti. İki taraf halen üçüncü nükleer santral gibi projeler için yoğun müzakereler yaparak mümkün olduğunca erken somut gelişme sağlamaya çalışıyor." şeklinde konuştu.
Türkiye'ye yatırıma teşvik
Lı Yüçıng, Çinli şirketlerin Türkiye’de yatırım yapması ve iş kurmasını teşvik ettiklerini aktararak, şunları kaydetti:
"İkili ekonomik ve ticari iş birliğimizin geliştirilmesi için Türk ürünlerinin Çin’e ihracının teşviki konusunda çeşitli olumlu tedbirler almaya devam ediyoruz. Türkiye’nin kirazları artık Çin piyasasında. İki taraf, Türkiye’nin süt, Antep fıstığı, mandalina ve nar gibi ürünlerinin Çin’e ihraç sürecini etkin biçimde hızlandırıyor. Türkiye'nin, Çin Uluslararası İthalat Fuarı gibi fırsatlardan yararlanarak avantajlı ürünlerini daha iyi bir şekilde tanıtmasını ve Çin piyasasındaki payını genişletmesini olumlu karşılıyoruz. Ayrıca Çin, Türkiye ile ikili para takas anlaşmasını uzatmak, ikili ticarette ödemelerde daha fazla milli para birimi kullanımının genişletilmesi ve Türk tarafınca RMB cinsinden tahvil ihraç edilmesi gibi iş birliği yöntemlerini birlikte aramak istiyoruz."
Türkiye’nin Çin’de düzenlediği "Turizm Yılı" etkinliklerinin çok belirgin etkileri olduğunu ifade eden Lı, bu yılın ilk yarısında Türkiye’ye gelen Çinli turist sayısında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 96'lık artış olduğunu bildirdi.
Lı, "Çin, daha fazla Çin vatandaşını Türkiye’ye seyahat etme konusunda teşvik etmek istiyor. Karşılıklı olarak kültür merkezlerinin açılmasına dair anlaşmanın onaylanma işlemlerini tamamladık ve kültür merkezlerinin karşı tarafın ülkesinde bir an önce kurulmasını hızlandırmaya devam edeceğiz." dedi.