Çin, Litvanya'nın Çinli diplomatları "istenmeyen kişi" ilan etmesini kınadı

Çin, Litvanya'nın Vilnius Büyükelçiliğinin üç çalışanını "persona non grata" (istenmeyen kişi) ilan ederek ülkeyi terk etmelerini talep etmesini kınadı.

Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Lin Cien, Pekin'de düzenlenen olağan basın toplantısında, "Bu kötü niyetli ve provokatif eylemi güçlü şekilde kınıyor ve reddediyoruz." dedi.

Litvanya'nın Tayvan konusunda "tek Çin" ilkesine ve Çin-Litvanya Diplomatik İlişkilerinin Kurulmasına İlişkin Bildiri'deki taahhütlerine aykırı adımları nedeniyle ilişkilerin maslahatgüzar seviyesine düşürüldüğünü hatırlatan Lin, "Litvanya, bir kez daha ilişkilere daha fazla zarar verecek bir eylemde bulunmaktadır." ifadesini kullandı.

Lin, Litvanya'nın yeni hükümetinin uluslararası yaygın kabule uygun olarak tek Çin ilkesine bağlı kalmasını, Çin-Litvanya ilişkilerinin normalleşmesi için gereken koşulları sağlamasını umduklarını dile getirdi.

Litvanya Dışişleri Bakanlığı, 29 Kasım'da, Çin'in Vilnius Büyükelçiliğinde görev yapan 3 Çinli temsilciyi, "Viyana Sözleşmesi'ne ve Litvanya yasalarına aykırı faaliyetlerde bulundukları" gerekçesiyle "istenmeyen kişi" ilan etmiş, söz konusu personele ülkeyi terk etmeleri için bir hafta süre tanımıştı.

- Çin-Litvanya anlaşmazlığı

Baltık ülkesi Litvanya'nın 2021'de Çin ile egemenlik ihtilafı içindeki Tayvan'a, ülkesinde "Tayvan Temsil Ofisi" adıyla temsilcilik kurmasına izin vermesi, Pekin ile Vilnius arasında diplomatik krize yol açmıştı.

Çin, kararın, "tek Çin" ilkesine ve Ada'daki egemenlik haklarına saldırı olduğunu savunarak, Litvanya'daki büyükelçisini geri çağırmış, Litvanya'dan da Pekin büyükelçisini geri çağırmasını istemişti.

Pekin yönetimi, 21 Kasım 2021'de Litvanya ile diplomatik ilişkilerinin derecesini düşürerek maslahatgüzar düzeyinde sürdürülmesi kararı almıştı. Litvanya da diplomatlarının güvenliğinden duyduğu endişe nedeniyle 15 Aralık 2021'de Pekin Büyükelçiliğini kapattığını bildirmişti.

Tayvan anlaşmazlığı nedeniyle Litvanya'nın Çin'e ihracatı durma noktasına gelmişti. Litvanyalı ihracatçılar Çin'in adı konulmamış ticaret ambargosuna maruz kalmıştı. Avrupa Birliği (AB), Litvanya'ya ayrımcı ticari kısıtlama uyguladığı gerekçesiyle Çin'i Dünya Ticaret Örgütüne (DTÖ) şikayet etmişti.

Litvanya, gerilimin ardından Çin-Orta ve Doğu Avrupa Ülkeleri İş Birliği Diyaloğundan (Çin-CEEC) çekilmiş, diğer Baltık ülkeleri Letonya ve Estonya da çekilerek ona destek vermişti.

- Çin-Tayvan anlaşmazlığı

Çin'in topraklarının parçası olduğunu savunduğu Tayvan, 1949'dan bu yana fiili bağımsızlığa sahip bulunuyor. Çin ana karası ile Tayvan arasında iç savaşın ardından ortaya çıkan ayrılık ve egemenlik ihtilafı sürüyor.

Çin, Tayvan'ın fiili bağımsızlığının uluslararası statü kazanmasına yol açabilecek türden adımlara karşı çıkarken, Tayvan hükümetinin kendisini tanıyan ülkelerle müstakil diplomatik ilişkiler kurmasını, Birleşmiş Milletler (BM) ve diğer uluslararası kuruluşlarda temsil edilmesini engellemeye çalışıyor.

Tayvan, diplomatik olarak Çin'i tanıyan ülkelerde "Taipei Ekonomi ve Kültür Misyonu" adıyla temsilcilikler kuruyor.