Bu camiye neden KUŞKONMAZ!

Süleyman Karakulluk

Şemsi Ahmet Paşa, Mimar Sinan’dan öyle bir cami ister ki, minaresine ve kubbesine kuşlar konup da pislemesin. Dâhî mimar, günlerce İstanbul’u gezer ve Üsküdar’da karar kılar.

Üsküdar sahilindeki Şemsipaşa Camii, namıdiğer Kuşkonmaz Camii, zerafetiyle ve mimari tarihiyle görenlerin ilgisini en çok çeken ibadethanelerden biri.

Kuşkonmaz Camii’ni geçtiğimiz günlerde ziyaret ettik. Yatsı Namazı'ndan sonra kapatılan caminin minaresine ve kubbesine hiçbir kuşun konmadığını dakikalarca gözlemledik.

HALİ vakti yerinde olan her müslüman, bir cami yaptırmak ister ama bu herkese nasip olmaz. Bazıları da yaptırdığı caminin açılışı göremeden ahirete irtihal eder. İşte bunlardan birisi de Şemsi Ahmet Paşa’dır… Üsküdar'dan Kız Kulesi'ne doğru giderken sahil kenarında küçük bir cami vardır. Halk arasında KUŞKONMAZ CAMİİ olarak bilinir. Esasında ŞEMSİ AHMET PAŞA CAMİİ’dir.

Mimar Sinan eseri olan bu küçük caminin yapılış gayesi de hayli ilginçtir. 1580'de ibadete açılan ve camiyi, Ayşe Hanım Sultan’la evlenip Osmanlı sarayının damadı olan Şemsi Ahmet Paşa yaptırmıştır.

Şemsi Ahmet Paşa’nın sarayda en iyi anlaştığı isimlerden biri Sokullu Mehmet Paşa’dır. O dönemde Sokullu Mehmet Paşa, Mimar Sinan’a bir cami yaptırmıştır. Şemsi Ahmet Paşa, bir gün sohbet sırasında Sokullu Mehmet Paşa'ya, "Baka paşam, Sinan'a cami yaptırdın ama tepesine kuşlar pisliyor" der. Sokullu Mehmet Paşa bu sataşmaya, "Gökyüzüne açık olan her mekân kuşlardan nasibini alır" diyerek karşılık verir. Sokullu’nun bu sözü Şemsi Ahmet Paşa’nın hafızasına kazınır. O da bir cami yaptırmak ister ama minaresine ve kubbelerine kuşların konup da pislemesini istemez. Bir müddet düşündükten sonra isteğini Mimar Sinan’a açar. Koca usta da, “Hele biraz müsade buyur paşam. Ben bir araştırma yapayım” der. Aradan günler haftalar geçer ve Sinan sonunda, Şemsi Ahmet Paşa’nın istediği şekilde bir camiyi nereye yapacağını bulur.

Mimar Sinan, Üsküdar'da kuzeyden ve güneyden gelen rüzgârların kesiştiği, dalgaların kıyıyı dövdüğü noktada çıkan titreşim seslerinin gücünden ve derinliğinden kuşların rahatsız olduğunu ve o bölgeye fazla kuş konmadığını görür. Ve camiyi oraya yapmaya karar verir.

Sonunda Üsküdar sahilinde kare şeklinde kesme taştan inşa edilen Şemsi Ahmet Paşa Camii’nin tek minaresine ve kubbelerine gerçekten de kuş konmaz. Ne var ki, camiyi yaptıran Şemsi Ahmet Paşa, ne yazık ki caminin son halini ve açılışını göremeden vefat eder ve cenazesi caminin haziresine defnedilir. Cami, Paşa’nın ölümünden 6 ay sonra ibadete açılır.

Nâmıdiğer KUŞKONMAZ camii, sabah namazıyla birlikte açılıyor. Yatsı namazından sonra ise tamamen kapanıyor. Mimar Sinan’ın üstün zekasıyla yaptığı cami, küçüklüğü ve zerafetiyle dikkat çekiyor. Eğer yolunuz Üsküdar’a düşerse benim gibi, bu camiye uğramadan olmaz.