26 Mart Pazar günü Bulgaristan'da yapılacak erken seçim ülkede yaşayan Türkler için çok önemli. 2014 yılında yapılan seçimlerde üyelerinin çoğunluğunu oluşturduğu Hak ve Özgürlükler Hareketi (HÖH) yüzde 14,8 oy oranıyla 240 sandalyeli mecliste 38 milletvekili kazanmıştı. Bulgaristan'ın üçüncü büyük siyasi gücü ve ülke siyasetinde kilit parti olmuştu.
Önümüzdeki seçimlerde HÖH'ün aynı oy oranını tutturması zor görünüyor. Zira, artık ülkede ikinci bir siyasi "Türk gücü" daha var. Adı, DOST Partisi. Sorumluluk, Özgürlük ve Hoşgörü için Demokratlar kelimelerinin Bulgarca ilk harflerinin birleşimi olan DOST, 26 Mart seçimlerine iddialı hazırlanıyor. DOST Partisi daha önce yine HÖH'ten kopan Hürriyet ve Şeref Halk Partisi ile ittifak yaparak Dost Birliği adıyla seçime giriyor.
Bulgaristan'da 2011 yılında yapılan nüfus sayımında ülkedeki Türklerin sayısı 588 bin 318'di. Bu sayı nüfusun yüzde 8,8'ine karşılık geliyordu. Bu oran şimdiki 6 milyon 834 bin 278 olan seçmen sayısıyla oranlandığında ve Türkiye'de yaşayan Bulgaristan vatandaşları da dahil edildiğinde yaklaşık 600 bin Türk seçmenin olduğu söylenebilir. 2014'deki genel seçimlerde HÖH, 487 bin 134 oy almıştı.
DOST ve HÖH işte bu 600 bin seçmenin desteğinin peşinde. İkisinin de üyelerinin çoğunluğunu Türkler oluşturuyor. İki parti şu anda tam bir rekabet halinde. İşi daha da ilginç kılan, DOST'un genel başkanı olan Lütfi Mestan'ın HÖH'ün eski genel başkanı olması. 2015 yılı Kasım ayında Türk hava sahasını ihlal eden Rus uçağının düşürülmesinin ardından, dönemin HÖH Genel Başkanı Lütfi Mestan, Bulgaristan Parlamentosu'nda Rusya'yı eleştiren bir bildiri okuyunca, bir ay sonra HÖH Merkez Konseyi Lütfi Mestan'ı genel başkanlıktan aldı, partiden de ihraç etti. Mestan, bir süre sonra kendisi ile beraber ayrılan 4 milletvekili ile DOST Partisi'ni kurdu. Bu sürece ilişkin daha geniş bilgiler "Bulgaristan Türkleri neden bölündü?" başlıklı haberde okunabilir.
Bakan Müezzinoğlu'ndan DOST'a destek
1989 yılında kurulan HÖH, o tarihten bu yana ülkedeki Türklerin desteğini hep aldı. Zaman zaman HÖH'e alternatif olarak yine Türk kökenliler siyasi hareket başlatsalar, partiler kursalar da başarılı olup, parlamentoda temsil gücüne ulaşamadılar. HÖH dışında genel seçimlerde yüzde 4 barajını aşan Türk ağırlıklı siyasi parti olamadı. DOST Partisi'ni önceki siyasi hareketlerden ayıran en büyük özelliği, Türkiye'nin desteğini almış olması. Bu desteği, en yakın zamanda, kendisi de Balkan göçmeni olan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Mehmet Müezzinoğlu dile getirdi.. Müezzinoğlu, 3 Mart günü İstanbul'da düzenlenen Balkan Çalıştayı'nda, 26 Mart seçimlerinde Türkiye'de yaşayan Bulgaristan vatandaşlarına oy kullanma çağrısı yaparak DOST'un ismini andı. Müezzinoğlu'nun sözleri şöyleydi:
"İhmal göstermeden, mutlaka, 26 Mart'ta gerek burada kurulan sandıklara, gerekse Bulgaristan'da seçimlere katılarak oradaki insanlarımızın geleceğinin, kaderinin daha güçlü olması için duyarlılık göstermeliyiz. Bizim Balkanlar'daki her dinamiğimize sahip çıkmamız lazım. Orada yaşayan kardeşlerimizin geleceğe umutla ve güvenle yürümelerine destek olmak hepimizin görevi. Orada bizim insanlarımız, değerlerimiz, eserlerimiz var ve bu yüzden güçlü olmalıyız. Bu gücün en önemli yolu da siyasettir. Oradaki dinamiklerin Türkiye dinamikleriyle paralel yürüyebilmesi için de Dost Birliği organizasyonu kuruldu. Güçlü yarınları birlikte şekillendireceğiz."
Müezzinoğlu'nun bu sözlerine, 7 Mart'da Bulgaristan İçişleri Bakan Yardımcısı Boyko Mirçev tepki gösterdi. Bu durumun Bulgaristan İçişlerine direkt müdahale olduğunu Türkiye'nin Sofya Büyükelçisi Süleyman Gökçe'ye iletti.
DOST ve HÖH ayrışmasında her iki parti yetkilileri de, geçtiğimiz yıl kendilerini anlatmak için Türkiye'ye gelmişti. 2016 Mart ayındaki bu ziyaretlerde HÖH heyetiyle, hükümet ve AK Parti yöneticileri görüşmemişti. DOST heyeti, dönemin Başbakanı Ahmet Davutoğlu ve AK Parti yöneticileri tarafından kabul edilmişti. DOST ve HÖH arasında yaşanan kriz nedeniyle HÖH kurucu Genel Başkanı Ahmet Doğan'a Türkiye'ye giriş yasağı konuldu. Daha sonra bu yasak kapsamına başka isimler de alındı. Bulgaristan-Türkiye Parlamentolar Arası Dostluk Grubu Başkanı olan HÖH Milletvekili Erdinç Hayrullah da Türkiye'ye giriş yasağı bulunan isimler arasında.
DOST Milletvekili Hafızov: Yüzde 5'in üzerindeyiz
Türk hükümeti ve AK Parti'nin desteğini alan DOST Partisi, 27 yıldır siyasi faaliyet yürüten HÖH'ün Bulgaristan Türkleri nezdindeki tek adres olma özelliğini sona erdirebilecek mi? Bunun için önce yüzde 4 barajını aşması gerekiyor. Al Jazeera'nin sorularını yanıtlayan DOST Partisi Genel Başkan Yardımcısı ve HÖH'ten istifa eden milletvekillerinden olan Hüseyin Hafızov, barajı aşacaklarından emin:
"Şu anda oy oranı olarak yüzde 5'in üzerindeyiz. Hedefimiz barajı aşmak ve DOST grubu ile parlamentoya girmek sonraki aşamada halkı DOST çatısı altında birleştirmek. Oligarşi, mafya ve aşırı milliyetçilikle birlik değil, çalışkan, dürüst ve haysiyetli milletimizle bütünleşme hedefimiz var."
Hafızov: Türklerin haklarını savunan tek parti DOST
Hafızov, "İki ayrı partinin seçime girmesi Türk kökenli Bulgaristan vatandaşlarının temsiliyetini zayıflatmaz mı?" sorusuna şu karşılığı veriyor:
"Şu anda Bulgaristan'da Türkleri temsil eden iki parti yok, buna karşı çıkıyorum. Türklerin ve Müslümanların şu anda haklarını ve geleceğini savunan tek parti DOST Partisi'dir. HÖH milletvekili listelerinde Ezan'ın durdurulmasını isteyen kişiler yer almaktadır. Irkçı partilerin eski milletvekilleri şu anda HÖH listelerinde yer alıyor. HÖH Türkleri temsil eden bir parti olabilir mi? HÖH yöneticileri, temsilcileri, çıkışlarıyla, sözleriyle Türkiye'yi, Bulgaristan'ı tehdit eden bir ülke olarak göstermeye çalışıyorlar, 'DOST, Türkiye'ye yakındır, bu nedenle Bulgaristan için tehlikedir' diyorlar. "
Hafızov, Türkiye Hükümeti'nin ve AK Parti'nin kendilerini desteklediği iddialarına ilişkin ise şunları söylüyor:
"Biz, Türkiye'deki bütün partilerle eşit mesafedeyiz. Şu anda Bulgaristan'da Türkiye karşıtı birçok parti var. Şu anda, Türkiye dostu olan Bulgaristan'daki Türkleri temsil eden, onlara hizmet vermeye çalışan tek parti DOST Partisi'dir. Siyasetçiler de bunu takdir ediyor. Mehmet Müezzinoğlu da bize iltifat etmiştir. Bu onun hakkıdır. Bunun büyütülmesini kabul etmiyoruz."
HÖH Yöneticisi Aziz: DOST oyları bölmez, oy oranları yüzde 0.7
HÖH Genel Başkan Yardımcısı ve Kırcaali Belediye Başkanı olan Hasan Aziz ise, partilerinin oy kaybetmeyeceğini, çünkü DOST'un şu andaki oyunun barajın çok altında olduğunu savunuyor:
"Partimiz, 27 yıldır Bulgaristan'da önemli bir parti. Şu ana kadar parti tarihimizde bizi bölmek isteyenler oldu, partiden ayrılanlar başka siyaset yürütmeye çalıştılar. Ama, hepsi başarısız oldular. Bizim siyasetimiz, gücümüzü dağıtmamak üzerine. Şu an anketlerde bizde bir oy kaybı gözükmüyor. DOST'un oy oranı ise yüzde 0.7 civarında."
Aziz: HÖH'ün üçüncü güç olması için her şeyin yapılması gerekiyor
Hasan Aziz, Türk ve Müslüman karşıtlığı üzerine politika yapan, ırkçı görüşleri savunan ATAKA partisinin eski milletvekillerini aday olarak göstermelerini, üçüncü parti olmaları için siyasi bir adım olarak gerekçelendiriyor:
"Bulgaristan'da milliyetçi partiler bizim rakiplerimiz. Seçimlerde üçüncü parti olmak için milliyetçi partilerle yarışıyoruz. Bu, bir siyasi adımdır. Bu adım, HÖH'ün liberal bir parti olmasıyla alakalı, bu konuda kafalar karışmasın. HÖH'ün Bulgaristan'da üçüncü güç olması için her şeyin yapılması gerekiyor. Üçüncü parti olursak Bulgaristan'daki ve Türkiye'deki seçmenlerimiz için daha faydalı işler yapabileceğiz."
Hasan Aziz, Ankara ile HÖH arasındaki gerilime ilişkin diplomatik bir üslup kullanıyor:
"Biz bir siyasi partiyiz. Bizim için halk ne derse, o oluyor. Biz halkın desteği için çalışıyoruz. Her bir soruya seçimler cevap veriyor. O yüzden biz, hem Bulgaristan'da hem Türkiye'de olumlu bir siyaset yürütmeye çalışıyoruz. Herkesle, her bir partiyle. Türkiye ile ilişkilerimizi geliştirmek ve devam ettirmek istiyoruz."
2014 yılındaki genel seçimlerden bu yana istikrarlı bir hükümete kavuşamayan ve koalisyonların yıkılıp kurulduğu bir süreç geçiren ülkede, bu seçimlerde Bulgaristan Sosyalist Partisi ve son Başbakan Boyko Borisov'un partisi GERB birincilik için yarışıyor. Bulgaristan'da özellikle Türklerin merak ettiği konu ise, DOST'un barajı aşıp 27 yıllık HÖH temsiliyetine ortak olup olamayacağı. Tahminler, DOST'un barajı aştığı taktirde 10 civarı milletvekili ile parlamentoda temsil şansı bulabileceği şeklinde. Bu durumda, HÖH'ün milletvekili sayısı 20'li rakamlara düşecek. Tahminlere göre, DOST barajı aşamazsa, HÖH yine 30'lu rakamlarla parlamentoda yer alıp, kilit parti konumuna tekrar kavuşacak.