SÜLEYMAN KARAKULLUK
DENİZLİ denilince ilk olarak akla; Horoz, Pamukkale ve Zeybekler gelir... Halbuki, Denizli Mutfağı, ülkemizin meşhur diğer mutfaklarından pek de aşağıda değildir... Diğer meşhur mutfaklar genellikle et ve et ürünlerine ağırlık verirken, Denizli Mutfağı, sebze ve bakliyat üzerine müstesna bir yere sahiptir. Ve ayrıca Denizli'nin Kuyu Kebabı da çok lezzetlidir...
Büyükşehir'in katkısı
Denizli Büyükşehir Belediyesi, Denizli'nin yemek kültürünü gelecek nesillere aktarmak için harika bir projeyi hayata geçirdi. "Denizli'nin Yemekleri" isimli kitap, Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bulümü'nden Doç Dr. Ramazan Gökçe'nin koordinasyonunda hazırlandı.
Denizli'nin Yemek Kültürü
Ramazan Gökçe hocamız, Denizli'nin Yemek Kültürü'nü anlatırken bize çok faydalı bilgiler aktarıyor: "Şehirlerin kültürlerionların hafızalarıdır. (...) Bunların mevcut halleri ile kayıt altına alınması ve daha sonraki kuşaklara aktarılması, yani toplumun hafızasının korunması gereklidir. (...) İşte bu gerçekten hareketle Denizli'nin kültür değerlerini kayıt altına alarak onu gelecek kuşaklara aktarmayı kendisine vazife edinen Denizli Büyükşehir Belediyesi (ve başkanı Sayın Osman Zolan beyefendi) yemek kültürünü de kayıt altına alarak gelecek kuşaklara kayıplar oluşmadan ulaştırmayı hedeflemiştir. (...) Bu tür çalışmalar için Denizli geç kalmış olmakla birlikte bu eser ile önemli bir boşluk doldurulmuş olacaktır."
Türklerin yemek geleneği
Biz Türkler, yemeği sadece kendi vücut ihtiyacımız için yemeyiz. Bunu tanıdık veya hiç tanımadığımız kimselerle paylaşma vesilesi olarak da görürüz. Ramazan Gökçe, bu mevzuda şu anekdotu aktarıyor.
Meşhur Seyyah İbni Batuta, Denizli'ye gelişinde iki grubun kavga ettiğini görür. Sonradan bu grupların kendisini kimin misafir edeceğine dair kavga ettiğini öğrenir. Bu iki grup Âhi Sinan ve Âhi Duman'ın adamlarıdır. Demek ki Denizli halkı, misafiri kimin ağırlayacağı için bile nizaya tutuşurmuş... Ne güzel... Bir Denizlili olarak bundan gurur duydum..
Yemek hazırlama şöleni
Denizli'de yemeklerin sadece yenilmesi değil aynı zamanda hazırlanması da bir şölen gibi olurmuş... Yufka açma, pekmez kaynatma, tarhana karma, erişte kesme, bulgur kaynatma, keşkek ezme, dolma doldurma, sarma sarma gibi hazırlıklar hep toplu olarak yapılır Denizli'de... Bu aynı zamanda bir sosyal paylaşım timsâlidir.
Denizli kebabının özelliği
Ramazan Gökçe hocamız, Denizli Kebabından bahsederken şunları söylüyor: "Ülkemizin bir çok yerinde yapılıyor olmasına rağmen Denizli'de kuzu ve oğlak eti ile yapılan tandır kebabı çok özel bir yemektir."
Yanık kokulu yoğurt
Hocamız Denizli'nin bir başka tadını da şöyle aktarıyor: "Yanık kokulu koyun-keçi hatta inek yoğurdu da yine Denizli'ye özgü bir yoğurt çeşididir ve alışık olanlar için adeta bağımlık yapar."
Bakraçlar gelmez oldu
Gerçekten de Denizli'nin hemen hemen tüm ilçelerinde "Kese Yoğurdu", semt ve ilçe pazarlarında satılır. Hatta, başka illerde yaşayan akrabalara arada sırada gönderilir. Ayrıca Denizli'ye özel "Bakraç Yoğurdu" ise günü birlik misafirliklerde, hasta ziyaretlerinde ve eş dost buluşmasında vazgeçilmez bir lezzettir. Gerçi son zamanlarda, Bakraçların kaybolması üzerine bu gelenek plastik kaplara evrildiğinden eski tadı artık yoktur. Bakraç Yoğurdu alanların bazıları, Bakraçları evlerinde unutmasalardı bu güzelim gelenek yok olmaya yüz tutmasaydı ne olurdu!
Sofra ve Sini düzeni
Denizli'nin hemen hemen tüm ilçelerinde ve köylerinde yemekler halen genellikle yer sofrasında ve sini üzerinde yenmeye devam ediyor. Yemekler eskiden yer serilen bir bez veya tülbent üzerine konulan kasnağın üstüne yerleştirilen büyük sini üzerinde yenirdi. Yemekler, daha küçük bir sini üzerinde tabakler içinde getirilir, yan tarafa konur, asıl büyük sinideki yemek tabakları bittikçe değiştirilirdi. Bu hem sofrada olanları kaynaştırır hem bereket verir, hem de bulaşıktan tasarruf sağlardı. Şimdi, sofrada oturan herkese bir tabak verilince daha çok bulaşık oluyor ve yemeğin bereketi de yeterince sağlanmıyor.. Bu bir gerçek.
Denizli'nin Yemekleri
Kitapta çok sayıda Denizli'ye özel yemek tarifibulunuyor. Bu yazımı okuyup da bu yemeklerden yapmak isteyenler Denizli Belediyesi'nin resmi sitesini ziyaret edip PDF sayfasından bu tarifleri evlerinde rahatlıkla uygulayabilirler.
Denizli Kebabı, çatal ve bıçaksız yenilir!
Denizli'ye gidenler, bazı eski usül kebap yapılan yerlerde müşterilere çatal kaşık verilmediğini görünce şaşırırırlar. Çatal bıçak isteyen müşterilere, şakacıktan "Bu adam kebaptan anlamıyor, cahal galmış" muamelesi yapılır. Halbuki bu bir Denizli geleneğidir. Denizli kebabı, çatal-bıçak olmadan elle ve pideyle yenir.
Kebabın yapılışı
Sakız Ağacı odunları fırının sol köşesine dizilir. Odunlar yakılarak tav haline gelmesi beklenir. Fırın tavlandığı esnada bütün kuzu (yaşını doldurmamış olacak) boydan boya ikiye ayrılır. İkiye ayrılan her boydan ön kol, kürek, kaburga ve fleto olmak üzere dört parçca alınır. 8 parçaya ayrılan kuzu paslanmaz demir şişlere karşılıklı olarak şişlenerek fırına sürülor. Ete hiçbir terbiye işlemi ve baharat eklenmez. Ortalama 2.5 veya3 saatte pişer. Közlenmiş biber ve soğanlarla ve tabii ki Denizli'ye has yoğurtla ve tırnakt pideyle yenilir. Asla çatal bıçak kullanılmaz.
-------------------
Arap Aşı-Çivril, Babadağ
Erişte Çorbası-Babadağ
Etli Top Tarhana-Tavas
Kavurmalı Tarhana Çorbası-Genel
Tarhana Çorbası-Genel
Tavuklu Nohutlu Taze Tarhana Çorbası
Top Tarhana Çorbası-Babadağ
Arap Aşı Çorbası-Acıpayam
Karışık Etli Dolma-Kale
Soğan Aşı-Tavas
Topalak (Sulu Köfte) -Baklan
Topalak Aşı- Çivril
Börülceli Kabak-Genel
Yaprak Sarma-Genel
Yoğurtlama-Beyağaç
Çırpıcı Göveci-Genel
Keşkek-Güney, Babadağ, Bekilli, Çivril
Dişli Balık Dolması-Çivril
Nohutlu Et Yemeği-Baklan
Etli Yaprak Sarması-Tavas
Yaprak Sarması-Çal
Kuru Patlıcan Yemeği-Çivril
Çaput Aşı-Güney
Etli Gevrek-Babadağ
Biberli Tavuk İncik-Akdere Köyü
Damat Surası-Kale
Etli Kuru Dolma-Acıpayam
Erikli Et Kavurma-Beyağaç
Toga Aşı-Tavas
Etli Kuru Patlıcan Dolması-Tavas ve Çal
Bamya Yemeği-Genel
Etli Topca-Çivril-Bozdağ Köyü
Haşhaşlı Katmer-Çivril
Ev Makarnası ve Yufka-Tavas
Kıkırdak Beyzimbesi-Babadağ
Yağlı Bezime-Tavas
Soğan Böreği-Çal
Leğen Böreği-Çameli
Yoğurtlu Patlıcan Gömmesi-Çivril
Balcan Soğan-Buldan
Patlıcan Közlemesi-Tavas
Çağla Dövmesi-Buldan
Soğanlı Gevrek Babadağ
Biber Tatarı-Kale
Yağda Kızartılmış Biber-Genel
Garma Gatma-Çivril Bozdağ Köyü
Koyun Yoğurdu-Tavas
Omac-Çivril
Bakla Haşlama-Genel
Yoğurtlu Patlıcan Közlemesi-Baklan
Börülce Gevreklemesi-Çal
Çiğ Sarma-Güney
Kuru Biber Turşusu-Çal
Gelin Turşusu-Tavas
Goruk Turşusu-Tavas
Amedi Böreği Babadağ
Aşure veya Gölle-Genel
Pekmezli Top Helva-Babadağ
Çiğirdek Tatlısı-Çal
Çoban Helvası-Çivril
Ev Baklavası-Kızılcabölük
Tavas Baklavası-Tavas
İncir Dolması-Çivril
Kabak Tatlısı-Çal
Kale-Davaz Baklavası
Kaymak Baklavası-Çivril
Kaşık Helvası-Kızılcabölük
Kuyruk Helvası-Tavas
Pekmez Bulamacı-Çivril,Babadağ
Pekmezli Tatlı-Beyağaç
Telem Helva-Acıpayam
Tenem Helva-Kızılcabölük
Pelte-Çivril-Tavas
Saraylı Tatlısı-Tavas
Tahanlı Pide-Tavas, Kale
Ballı Tahanlı Pide-Tavas
Yumurtalı Pide-Tavas
Yağlı Pide-Tavas
DENİZLİ YEMEKLERİ PDF SAYFA ADRESİ: