Beyaz Saray'ın ABD Merkez Bankası (Fed) üzerindeki ağırlığı ve nüfuzunu artırması küresel piyasalarda yatırımcıyı tedirgin ediyor.Kendisini 'düşük faiz adamı' olarak tanımlayan ABD Başkanı Donald Trump, ucuz borçlanma maliyetleri konusundaki düşüncelerini hiç saklamadı. 8 Kasım 2016'daki seçimlerle Beyaz Saray'ın anahtarını elde eden Trump ve ekonomik kurmayları merkez bankasının kararlarını uluorta tartışmaktan uzak durmaya çalıştı. Durumun böyle olmasında kısmen, yaptığı işin piyasalar tarafından hassasiyetle algılandığının bilincinde olan eski Ulusal Ekonomik Konsey Direktörü Gary Cohn'un etkisi oldu. Ancak gelinen süreçte ABD yönetiminin Fed politikalarına karşı tutum ve söylemlerinde belirgin bir değişim yaşanıyor.
Son zamanlarda Beyaz Saray yetkilileri Fed'in izlediği politikalar ve atacağı adımlara ilişkin seslerini yükseltmeye ve dünya ekonomisine yön veren bankaya müdahale etmeye başladı. Bu konuda en doğrudan müdahale Amerikan Başkanı Trump'ın baş ticaret danışmanı Peter Navarro'dan geldi. Fed'in olası faiz hamlesi hakkında CNBC kanalına konuşan Navarro, "Fed'in yıl sonuna kadar üç faiz artışına gideceği yolundaki açıklamaları duyduğumda biraz şaşırdım" diye konuştu.
Başkan Trump, geçen hafta Twitter hesabı üzerinden paylaştığı mesajlarda Rusya ve Çin'i paralarını devalüe etmekle suçlarken, "ABD faiz oranlarını yükseltmeye devam ediyor" ifadelerini kullandı. Trump bu durumun kabul edilemez olduğunu söyledi.
'SİYASİ BASKILAR KARARIMIZI ETKİLEMEZ'
Fed yetkilileri, siyasi kanattan gelecek olası müdahale ya da baskıların kararlarını etkilemeyeceğini savunuyor. Konuya ilişkin Financial Times'a konuşan Dallas Fed Bankası başkanı Robert Kaplan, "Bizim işimiz siyasi düşünce ve etkilerden uzak olarak ekonomiyi artı ve eksileri ile iyi tahlil edip doğru kararlar almak. Bunu yapmak için liderlik gerekiyor. Ben Fed'in bu liderliğe sahip olduğundan eminim"dedi.
ABD'de geçmiş başkanlardan Bill Clinton, George W. Bush ve Barack Obama yönetimleri, para politikasına müdahale etmeden Fed'in faizlere yaklaşımı hakkındaki görüşlerini kamuoyuyla paylaşmaktan kaçınmışlardı. Üç lider de merkez bankasının bağımsızlığına saygı göstermeleri halinde yatırımcı güveninin daha iyi olacağını düşünüyorlardı. Ancak baba Bush (George H.W. Bush) idaresi bankanın gevşek para politikası izlemesi için diretmişti. Müdahalelerin en kötüsü ise Nixon'dan gelmişti. Nixon yönetimi eski Fed başkanı Arthur Burns'u ucuz borçlanma maliyetini koruması için baskı altına almıştı.
FAİZ ARTIŞI BEKLENTİSİNDE KESKİN YÜKSELİŞ
ABD Merkez Bankası'ndan bu yıl üç hatta dört zam artırımı bekleniyor. Küresel piyasalardaki yatırımcılar, uzun vadeli tahvil getirilerinin büyümeyle ilgili endişeler göstermesine rağmen, Fed'den bu yıl için faiz oranlarını üç veya muhtemelen dört kez artıracağına dair beklentiler keskin bir şekilde arttı. Allianz Yatırım Yönetimi üst düzey stratejisti Charlie Ripley,gelinen süreci, "Fed'in ekonominin yelkenlerinden rüzgarı almadan yükselen enflasyon beklentilerine uyum sağlamaya çalıştığı büyük bir çekişme yaşanıyor" şeklinde özetliyor. Birçok analist ve uzman Fed'in 2018'de faiz tetiğine üç kez basacağını düşünüyor. Piyasalar, Suriye ile ilgili son jeopolitik gerginliğin ardından ve ABD ile Çin arasındaki ticari sürtüşmelere rağmen daha yüksek kısa vadeli oranlar bekliyor. Finans dünyasında kısaca 'eğri' olarak bilinen iki ve 10 yıllık hazine tahvilleri getirileri arasındaki makas daralıyor. Eğri, küresel piyasaları pençesine alan finans krizin başlamasından hemen önce 2007 yılından beri en yatay konumda. Yatırım danışmanlığı şirketi MUFG Securities'in faiz stratejisti olan John Herrmann, "Eğrinin gerçekten yatay olduğuna şahit oluyoruz. Bu durumda Fed'den gelen daha tutarlı mesajı yansıyor. Fed bu sene için temel senaryoda üç ila dört kez faiz artışına giderken takip eden yılda da faiz artışının iki ila üç olacağını öngörüyorum " dedi.Dünyanın en büyük ekonomisi ABD'de üretici fiyat enflasyonu mart ayında beklenenden daha yüksek çıkarken, gıda ve enerji fiyatlarının dahil olmadığı çekirdek enflasyon ise 2017'nin başından bu yana ilk kez yüzde 2'nin üzerine çıkıp yüzde 2.1 oldu.