KORAY TAŞDEMİR/İSTANBUL
Yaşlılarımızın "Nerede o eski bayramlar?" serzenişini son yıllarda çokça duyar olduk. Eski bayramların değişmesi üzerinde gelişen iletişim teknolojileri ve sosyal medyanın etkisi önemli bir yer tutarken, bu yeni iletişim biçimi yüz yüze iletişimin hızla yok olmasına ve kültürel değerlerimiz üzerinde erozyon etkisine neden oluyor. Sosyal medyanın 'bayramlaşma' geleneğimiz üzerindeki etkilerini Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Ali Murat Kırık ile Milat okurları için konuştuk.
Yüz yüze iletişim tabiri caizse ölüyor
Gelişen iletişim teknolojilerinin bayramların manevi dokusunu zedelediğini ifade eden Kırık, " İletişim akışını hızlandıran kitle iletişim araçları ve mobil teknolojiler bireylerin daha seri iletişim kurmasını sağlamış, fakat bu durum yüz yüze iletişimi tabiri caizse öldürmüştür. Özellikle mobil teknolojilerin varlığı, akıllı telefonların, tabletlerin yoğun şekilde kullanımı insanı ilişkileri ve manevi dokuyu kökten değiştirmiştir. "dedi. Kırık, Geçmişte mektupla, telgrafla, telefonla, kartla gerçekleşen bayram kutlamalarının yerini bugün toplu SMS'ler, anlık sohbet uygulamaları ve sosyal medya aldığını belirten Kırık, " Bu durum ise manevi yükü ağır özel günlerin zedelenmesine neden olmuştur. Bununla birlikte bireyler sosyal paylaşım ağları ve anlık mesaj uygulamalarıyla sürekli birbirleriyle irtibatta kaldıkları için kitle iletişim araçları üzerinden bayram tebrikleri sıradan bir hal almaya başlamıştır." diye konuştu.
Kartpostalların yerini 'Whatsapp' aldı
Kırık, dijital hastalıkların etkisinin bayramlarda da etkisini hissettirdiğini dile getirerek "Fear of MissingOut' olarak ifade edilen sosyal medyadaki gelişmeleri kaçırma korkusu bireylerin sürekli olarak akıllı telefonlarıyla etkileşim içerisinde olmasına neden olmakta, bu durum karşıdaki bireyin önemsiz kılınmasına sebebiyet vermektedir. Sosyal medya incelendiğinde bayram ziyaretlerinde bu durumla sıkça karşı karşıya kalındığı görülmüştür. Bu bayramda, kutlama yapmak için sosyal medya uygulamaları arasından en çok Whatsapp, Facebook, Twitter hatta Instagram kullanılmıştır.. Eski insanlar bayramlaşmak için ziyaret edemedikleri kişilere kartpostal gönderirlerdi. Bu durum daha sonraki yıllarda yerini telefon konuşmalarına ve kısa mesajlara bıraktı. Bu bayram ise en çok hem sesli arama hem de ileti gönderme özelliğinden dolayı Whatsapp tercih edilmiştr" dedi.
Şeker toplayan kuşak yerine beğeni isteyen kuşak
Sıcak iletişimin daha sağlıklı bir zeminde olduğuna vurgu yapan Kırık, "Çünkü iletişim dilinde toplu mesajlar, bireye değer verilmediğini işaret ederken, kullanıcılar tarafından çok da olumlu karşılanmamaktadır." şeklinde konuştu.Kırık, bayramlarda gerçekleştirilen ziyaretlerin ise sosyal medya üzerinden takipçilerle paylaşıldığın, hatta kimi zaman mahremiyet algısının da zedelendiğini belirterek. "Geçmişte şeker ve çikolata toplayan çocukların yerini paylaştıklarıyla beğeni elde etmeye çalışan kuşak almıştır. Twitter'dada bayram derinden hissedilmiş, "Bayramınız Mübarek Olsun", "EidMubarak", "Ramazan Bayramınız Kutlu Olsun", "İyi Bayramlar"ve "Hayırlı Bayramlar" hashtagleri uzun bir süre trendtopic listesinde yer almıştır"dedi.
Bayramdan haz almak için eşi dostu ziyaret etmeliyiz
Kırık, bayramlarımız gibi önemli günlerimizden haz alabilmek ve geleneklerimizi sürdürebilmek için yapmamız gereken akraba, eş-dost ziyaretleri gerçekleştirmektir" diye konuşan Kırık,"Uluslararası Sosyal Medya Derneği (USMED) olarak bizler bu alanda faaliyet göstermemize rağmen Darülaceze Müessesesi'ni ziyaret ederek geleneklerimizi sürdürdük. İletişim araçlarının kullanılması yerine ziyaretlerle bayramı geçirmek ya da en azından telefonla sesli bir şekilde sevdiklerimizle görüşmek büyük önem arz etmektedir. Bu durum bireyi de ayrıcalıklı kılacaktır. Bu nedenle eş, dost, akraba ziyaretleri geleneği mutlaka sürdürülmeli ve bireylerle sıcak iletişim kurulmalıdır" ifadelerini kullandı.