Haber: Yunus Akseki
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Kazakistan ziyareti dönüşünde uçakta gazetecilerle söyleşi gerçekleştirdi. Erdoğan, Astana'da düzenlenen Şanghay İşbirliği Örgütü 24. Devlet Başkanları Zirvesi'ne Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev'in daveti üzerine şeref konuğu olarak katıldığını belirtti. Ayrıca 2022 yılında Özbekistan'da düzenlenen Liderler Zirvesi'ne özel misafir olarak katıldığını da hatırlattı.
'İkili ve çoklu iş birliği fırsatlarını gözden geçirdik'Türkiye'nin 2012 yılından bu yana Teşkilat'ın diyalog ortağı olduğunu belirten Erdoğan, şöyle devam etti:
"Bu çerçevede iştirak ettiğimiz zirveye davetli diğer ülkelerin de katılımıyla bugün gerçekleştirilen oturumda hitap ettik. 'Sürdürülebilir barış ve kalkınma arayışında çok taraflı diyaloğun güçlendirilmesi' teması altında düzenlenen oturumda cari küresel meydan okumalar bağlamında görüş alışverişinde bulunduk. Hitabımda Gazze başta olmak üzere coğrafyamızı tehdit eden sınamalara karşı çok taraflı diyaloğa, iş birliğine ve dayanışmaya duyulan ihtiyacın önemini vurguladım. Güçlünün haklı olduğu değil, haklının güçlü olduğu bir uluslararası sistemin inşa edilmesi için çalıştığımızın altını çizdim. Bu vesileyle ekonomi, enerji, bağlantısallık ve güvenlik konularında ikili ve çoklu iş birliği fırsatlarını gözden geçirdik."
Terörizm, İslam ve yabancı düşmanlığı, düzensiz göç, iklim değişikliğine dair başlıklara dikkati çektiğini ifade eden Erdoğan, "PKK/PYD/YPG, FETÖ ve DEAŞ gibi terör örgütleriyle mücadelemizde Teşkilat üyeleriyle iş birliğimizi artırmakta fayda gördüğümüzü aktardım. Gazze’deki yıkıma son verilmesi için İsrail’in durdurulması ve İsrail yönetimi üzerindeki uluslararası baskıların artırılması gerektiğine dair görüşlerimi paylaştım." dedi.
Erdoğan, Zirve'nin, Türkiye'nin teşkilata sağlayabileceği katkıları dile getirmek açısından da faydalı olduğunu vurguladı.
'Üye ve davetli ülke liderleriyle ikili görüşmelerim oldu'Şanghay İşbirliği Teşkilatı'nın yıllar içinde ekonomik ve ticari alanlarda iş birliğini ön plana çıkartan bir hüviyete kavuştuğunun altını çizen Erdoğan, "3,8 milyar kişinin yaşadığı bir coğrafyayı kapsayan Teşkilat, üyeleriyle toplam 27 trilyon dolar büyüklükte bir ekonomik gücü temsil ediyor. Türkiye’nin yeniden Asya girişimi kapsamında kıta ülkeleriyle iş birliğini geliştirme iradesi malumunuzdur. Zirveye katılımımız bu bakımdan da verimli geçmiştir." diye konuştu.
Zirve boyunca bazı üye ve davetli ülke liderleriyle ikili görüşmeleri olduğunu anlatan Erdoğan, "Bu kapsamda Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Sayın Putin, Moğolistan Cumhurbaşkanı Sayın Khurelsukh Ukhnaa, Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamed Al Sani, Çin Halk Cumhuriyeti Devlet Başkanı Sayın Şi Cinping, Belarus Devlet Başkanı Sayın Aleksander Lukaşenko ile ikili görüşmelerim oldu. Ayrıca Azerbaycan Cumhurbaşkanı Sayın İlham Aliyev ve Pakistan Başbakanı Sayın Şahbaz Şerif ile üçlü formatta bir toplantı gerçekleştirdik. Diğer liderlerle de ayaküstü görüşmelerim oldu." dedi.
SORU-CEVAPGazetecilerin sorularını yanıtlayan Başkan Erdoğan,Tahıl Koridoru’nu yeniden işler hale getireceğimize inandığı söyleyerek, Rusya Devlet Başkanı Sayın Vladimir Putin ve Ukrayna Devlet Başkanı Sayın Volodimir Zelensky ile çatışmaların başladığı ilk günden itibaren görüşüyoruz. Bu görüşmelerde "arabuluculuğumuz nereye varabilir, nereye kadar tesiri olabilir?" bunları konuları ele alma imkanımız oldu.
Nitekim, bugün de yine Rusya Devlet Başkanı Sayın Putin ile yaptığım görüşmede arabuluculuk konusunu ele aldık. Özellikle Karadeniz Tahıl Koridoru konusunda çok iyi bir başlangıç yaptık. Biliyorsunuz koridordan 30 milyon ton tahıl nakli gerçekleştirdik. Burada yeni bir süreci başlatmayı, kendilerinin ısrarla üzerinde durduğu gibi Batı’ya tahıl sevkiyatını bir kenara bırakarak, Afrika ve diğer gıda güvenliği bakımından hassas bölgelere Türkiye üzerinden bir koridor oluşturma fikrine nasıl yaklaştıklarını sordum. Sayın Putin, "Ben, bu konuda İstanbul Tahıl Girişimi hedefini aynen koruyorum" ifadelerini kullandı.
Bunu geliştirmemizde fayda var. Çünkü Putin’in Avrupa’ya, karşı bir bakışı var. Bu süreçte Avrupa Rusya’yı hedefe koyduğu için, Rusya da Avrupa’ya ve Batı’ya olumsuz bakıyor. "Benim imkanlarımdan orası istifade etmeyecek" diyor. Afrika ile ilgili ise "onlar yoksul oldukları için tüm imkanlarımla ben seferber olurum" yaklaşımı içindeler. Türkiye’yi zaten bu konuda farklı bir yere koyuyorlar. Onun için biz bu çerçevede görüşmelerimizi devam ettireceğiz. Şimdilik koridorun Rusya ayağında "nasıl bir mesafe alabiliriz, onların bize ne gibi desteği olur?" bunu çalışacağız.
Bu konuda da alacağımız neticeyle inşallah Karadeniz Tahıl Koridoru’nu yeniden işler hale getireceğimize inanıyorum.
"Savaşın tek kazananı kan ve ölüm tüccarlarıdır""Bu savaş ne Rusya’ya ne Ukrayna’ya kazandırıyor. Savaşın tek kazananı kan ve ölüm tüccarlarıdır. Ben artık tansiyonun düşürüleceğine ve barış zemininin inşa edilebileceğine inanmak istiyorum. Biz o zemini oluşturmak ve korumak noktasında, bugüne kadar olduğu gibi, üzerimize düşeni yapmaya hazırız."
"Bizim Sayın Putin ile Beşar Esed'e bir davetimiz olabilir""Suriye ile yeni bir süreci başlatabileceğimizi Cuma günü, Cuma namazı çıkışında zaten söylemiştim. Bizim Sayın Putin ile Beşar Esed'e bir davetimiz olabilir. Sayın Putin Türkiye’ye bir ziyaret gerçekleştirebilirse, bu yeni bir sürecin başlangıcı olabilir. Suriye sahasında aradan geçen onca yıl herkese kalıcı çözüm mekanizmasının kurulması gerektiğini net bir şekilde göstermiştir."
'Suriye’nin yeniden ayağa kalkması ve istikrarsızlığın son bulması elzemdir'Altyapısı yok olmuş, halkı darmadağın hale gelmiş Suriye’nin yeniden ayağa kalkması ve istikrarsızlığın son bulması elzemdir. Sahada son zamanlarda sağlanan sükunet, akıllıca politikalar ve önyargılardan uzak ve çözüm odaklı yaklaşımlarla barış kapısını aralayabilir. Bölgedeki istikrarsızlığın başta PKK/PYD/YPG olmak üzere terör örgütlerine hareket alanı sağlaması, bir sorundur.
El birliği ile ayrımsız bir biçimde bu terör yapılarının kökünün kazınması, Suriye’nin geleceğinin inşası için mühimdir. Suriye’nin demokratik altyapısının inşası, kapsayıcı ve onurlu bir barışın sağlanması ve tüm bunlara Suriye’nin toprak bütünlüğü temelinde yaklaşılması önemlidir. Suriye’de esecek barış rüzgarları ve bütün Suriye’de hayat bulacak barış iklimi, çeşitli ülkelere dağılmış milyonlarca insanın ülkelerine geri dönmeleri açısından da gereklidir. Biz komşumuz Suriye’ye dostluk elimizi daima uzattık ve uzatırız. Adil, onurlu ve kapsayıcı yeni bir toplum sözleşmesi temelinde kucaklaşan, müreffeh, bir ve bütün Suriye’nin her zaman yanında oluruz. Yeter ki Suriye, bu büyük kucaklaşmayı başlatsın ve her alanda toparlansın.
Kaynak: TRT Haber