Türkiye'de sokakları adeta saran sahipsiz hayvanlar, vatandaşlar için tehlike saçmaya devam ediyor.
Özellikle başıboş sokak köpeği sorununun giderek daha yaygın hale geldiği ülkemizde yaşanan yaralanmalar ve can kayıpları, yetkililerin ivedilikle harekete geçmesi gerektiğinin altını çiziyor.
Dikkat çeken sahipsiz hayvan sayısıDünya Sağlık Örgütü verileri, dünya nüfusunun yüzde 10'u kadar sahipsiz hayvanın bulunduğunu söylüyor.
Bu tahmine göre Türkiye'de 8 milyon civarında sahipsiz hayvan varlığı söz konusu.
Türkiye yüksek riskli ülkeler listesindeABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi'nin (CDC) yayınladığı listeye göre, Türkiye, "köpek kuduzu açısından yüksek riskli ülkeler" listesinde yer alıyor.
10 Nisan 2023 tarihinde güncellenen listeye eklenen notta şöyle denildi:
CDC, yüksek riskli köpek kuduzunun olduğu ülkelerden köpek ithalatını geçici olarak askıya alma kararını 31 Temmuz 2024'e kadar uzattı.
Karar, köpeklerin son 6 ay içinde yüksek riskli bir ülkede bulunması halinde, kuduz riski yüksek olmayan ülkelerden gelen köpekleri de kapsıyor.
ABD ve Avrupa'daki uygulama: Sokak değil barınakSahipsiz hayvanlar sorununa ilişkin çeşitli ülkelerde farklı uygulamalar var. ABD ve Avrupa'daki ülkelerin çoğunda "sahipsiz" olarak tanımlanan hayvanlar sokakta değil, barınaklarda tutuluyor.
Türkiye, başıboş sokak hayvanlarının tehlike oluşturduğu yüksek riskli ülkeler grubunda yer alıyor.
CDC ayrıca yüksek risk grubunda olmasa bile, bu ülkelerden getirilen köpeklerin kuduza karşı aşılanmasını "şiddetle" tavsiye ediyor.
Türkiye'nin olduğu listedeki diğer bazı ülkelerAfganistan
Burundi
Eritre
Hindistan
Moritanya
Nepal
Filipinler
Güney Afrika
Tunus
Birleşik Arap Emirlikleri
Zimbabve
Köpek saldırırsa ne yapılmalı?Uzman köpek eğitmeni ve Rottweiler Derneği As Başkanı Şenol Tunc, sokak köpeklerinin neden saldırdığına ve bu sırada yapılması gerekenlere ilişkin açıklamalarda bulundu.
İnsanların, 5-6 köpek saldırdığında genellikle kaçtığını ve hayvanların da avcı pozisyonuna geçerek ısırmaya yöneldiğini belirten Tunc, bu tür durumlarda hafif yere eğilerek taş alıyor gibi yapmanın, iki kolu sağa sola açıp üstlerine bağırarak yürümenin köpekleri panikletebildiğini anlattı.
Köpekler için kovucu süpersonik düdükler bulunduğunu dile getiren Tunc, "Bizim insanlarımız kullanmıyor. Avrupa'da çok yaygın. Bir sürüyle karşılaştığınızda tek şey bu düdüğü son nefesinize kadar çalarak, onları oradan kovmaya çalışmak." dedi.
Köpeğin üzerine doğru adım atıp bağırınTunc, köpek saldırısıyla karşılaşılması halinde neler yapılması gerektiğini de şöyle sıraladı:
"Yüzde 100 kaçmamak ve koşmamak lazım. Koştuğunuz zaman doğrudan av oluyorsunuz. Ama durduğunuz zaman hiçbir şey olmaz. Durduğunuzda gelirler, hafif yaklaştıklarında birdenbire bağırıp üzerine doğru bir adım atarsanız hepsi kaçacaktır. Korkmamak lazım. Biz korktuğumuz zaman köpekler 'Bu korktu.' demiyor. Sen korktun, kaçtın, onlar geldi ama onlara göre 'Bu adam şüpheliydi ben havladım.' Kaçınca 'Demek buraya, çevreme, bana zarar verecek, ben de korumaya geçtim.' diyor. Korktuğumuzda, kaçtığımızda bizi şüpheli görüyorlar."
Köpek ısırırsa boğazını sıkınKöpekle karşılaşılması halinde "durmayı" öneren Tunc, "İletişim kurmak istiyorsanız eğilip beklemelisiniz. Yaklaştığı zaman elinizin dış kısmını uzatmalısınız, koklamalı. Köpek kuyruğunu sallayıp, dili ile üst dudağını yalamaya başladığı zaman teslimiyet işaretidir, o zaman yaklaşabilirsiniz. Köpek ısırdığı zaman boğazını sıkarak nefesini kesmelisiniz aksi takdirde saldırmasını engelleyemezsiniz. Dünyada kurtların, aslanların ve köpeklerin korktuğu tek şey boğulmaktır." dedi.
Sokak köpekleri neden saldırır?Köpeğin sokağı fazla sahiplenmesi, kişinin o gün giydiği kıyafet, taktığı şapka veya elinde tuttuğu şemsiyenin hayvandaki geçmiş bir travmayı hatırlatabileceğine değinen Tunc, şunları söyledi:
"Diyelim ki elinde şemsiyeyle biri geçerken, yerde yatan köpeğe vurdu. Siz de yarın elinizde şemsiyeyle oradan geçtiğinizde, ona tepki vermeye başlayacak. Köpeklerde bazı şeyleri insanlar tetikliyor. Sokakta başıboş gezen köpek de olsa, birileri onlara taş atmasa, oradan oraya kovalanmasalar, kimseye karışmazlar. Karışmayı bırakın, gruplaşmazlar. Grup oldukları zaman bir yerleri ele geçirebiliyorlar, insanlara daha çok kafa tutuyorlar. Bunu bir insana denediklerinde sonucu görünce, her insanda denemeye başlıyorlar. Köpek psikolojisi, şartlanma."
Köpekle göz teması kurmayınKöpek Eğitim Derneği Başkanı Gürbüz Ertürk, köpeğin, yavrularını, yaşam alanını, besin kaynaklarını korumanın yanı sıra karşıdan gelen insanı yanlış algılayabildiği durumlarda saldırıya geçtiğini söyledi.
Bir köpek görüldüğünde dikkat edilmesi gerektiğini belirten Ertürk, "Dönüp ona bakmanız, elinizi, kolunuzu sallamanız, yüksek sesle bağırmanız veya direkt göz teması kurmanız, bunlar hep köpeği korkutan, ona bir tehdit algısı yaratan davranışlar. Bunlardan kaçınırsak köpeği tehdit etmemiş ve onu ısırmak zorunda bırakmamış oluruz." dedi.
Köpeğin ısırmadan önce verdiği işaretlerKöpeklerin tehdidi algıladıktan sonra birtakım sinyaller verdiğini aktaran Ertürk, "Hiçbir köpek durup dururken ısırmaz. En az 2-3 beden dili ile 'Dur, yapma, korkuyorum.' gibi uyarılarda bulunur bize. Bunlardan en önemlisi esner, burnunu yalamaya başlar veya kafasını başka bir tarafa çevirir, bazen yan yatar. Bunlar ısırmaya ulaşmadan önceki basamaklarımız. Burada durmamız lazım." değerlendirmesinde bulundu.
Köpek saldırısında 'ağaç olmak'Gürbüz Ertürk, saldırı anında yapılması gerekenlere ilişkin şunları kaydetti:
"Bir köpeğin saldırması halinde kaçmak en yanlış olacak şeylerden bir tanesidir. Öncelikle köpekle aranıza koyabileceğiniz bir engel, bariyer, elinizde çanta, poşet varsa onu koyun ya da duvarın kenarı vardır, oraya geçin ama asla koşmayın. Saldırı başladıysa da 'Ağaç olmak' diye tanımladığımız bir duruş var. Sabit duruyorsunuz, ellerinizi önde kenetliyorsunuz. Refleks anında hareket ederseniz, o hareket eden ekstremiteleri köpek ısıracaktır. Kafanızı da köpeğin olduğu tarafa değil, başka bir tarafa doğru dönüp duruyorsunuz. Bunu başarabilmek de anlattığım kadar kolay değil ne yazık ki saldırı anında ama ısırılmamak için yapılacak tek şey bu. Çoğunlukla koşulduğu veya eldeki bir şeyle vurulmaya çalışıldığı için ısırıyor köpekler. Saldırı anında kişinin yere düşmesi halinde, cenin pozisyonu alıp, başı ve boynu ellerle korumak gerekir. Isıracaksa da yaşamsal önemi olan yerlerinizi korumuş olursunuz."