Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Bilkent Yerleşkesi'nde birlikte gerçekleşen Toplum Bilim Kurulu ve Koronavinüs Bilim Kurulu Toplantısı'nın ardından düzenlenen basın toplantısında açıklamalarda bulundu.
Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınıyla mücadelenin bir yılı aşkın süredir devam ettiğini anımsatan Koca, bu zor dönemlerin vatandaşların dikkati ve sağlık çalışanlarının üstün gayretleriyle başarıyla geride bırakıldığını söyledi.
Koca, salgının insan sağlığı üzerindeki yıkıcı etkisi yanında çok daha önemli ve zorlayıcı bir yönü daha olduğunun altını çizerek, "Salgın hayatımızı planlamamıza engel oluyor. İş yerlerimiz ekonomik planlama yapamıyor. Gençlerimiz evlilik planlarını yapamıyor. Öğrencilerimiz eğitim planlamalarını yapamıyor. Hayatın her alanında ama her alanında öngörülebilir bir plan yapmamıza imkan tanımayan bir mücadele dönemindeyiz." diye konuştu.
Öngörülebilir bir gelecek sunabilmek için aşı programının titizlikle ele alındığını vurgulayan Koca, şöyle devam etti:
"Müsterih olunuz. Çok yakında hayatımızı planlamamız mümkün olacak. İş yerlerimiz ne zaman açılabileceklerini, öğrencilerimiz okullarına hangi şartlar altında kavuşacaklarını öngörebileceklerdir.
Hastalığın bizi en çok yıprattığı büyüklerimizin sağlığı ve kronik hastalığı bulunan vatandaşlarımızın aşılanması önceliğinde tüm hassasiyetimizi ortaya koyduk. Bu grubun aşılanması ile daha önce ışığı gördüğümüz tünelin ucuna doğru ilerliyoruz. Pazartesi gününden itibaren il bazında 7 günlük vaka sayılarının ortalaması canlı olarak yayınlanacak. Böylelikle gerektiğinde İl Hıfzıssıhha Kurullarımız bölgesel olarak kararlar alabilecekler. Artık planlanabilir bir gelecek için bölgesel çalışmaların da yürütülebileceği bir döneme geçiyoruz. Salgın yönetiminde yeni dönemin adı 'yerinde karar' dönemidir."
"2 milyon 800 bini aşkın vatandaşımızın ilk doz aşılaması tamamlandı"
Salgının daha fazla yıpratmasına izin verilmeyeceğini ifade eden Koca, esnafın, öğretmenlerin, sağlık çalışanlarının önünü görebileceği, karamsarlıktan uzak bir geleceğe adım adım ilerlendiğini belirtti. Koca, "Ancak bu süreçte çok dikkatli ve birlikte hareket etmemiz gereken bir konu var. Tedbirlere uymak." uyarısında bulundu.
Bakan Koca, şunları kaydetti:
"Tedbirlere bazılarımız uyarak başarımızı sürdürmemiz mümkün değil. Ülkemizin salgın yönetimindeki en büyük gücü vatandaşlarımızın uyumudur. Sizler sabrederek, gösterilen yoldan ilerleyerek bu başarının mimarı oldunuz. Hep birlikte mücadeleye devam edecek ve aydınlık geleceğimize en kısa sürede kavuşacağız.
28 gün önce Sayın Cumhurbaşkanımızın başlattığı aşı programımızda, bugün itibarıyla 2 milyon 800 bini aşkın vatandaşımızın ilk doz aşılaması tamamlandı. Yarından itibaren ilk aşılanan grubumuzun ikinci doz aşılarına başlıyoruz. Amacımız hedef nüfusumuzun en az yüzde 60'ının aşılanmasını sağlamaktır. Bu hedefe ulaşabilmek için bütün alternatifleri zorladığımızdan emin olun.
Nüfusumuzun yüzde 3,5'ini aşılamış olmamız bir çoğunuza az bir oran gibi gelebilir. Ancak birçok Avrupa ülkesinde olduğu gibi aşı üreticisi ülkelerden biri olan Almanya'da bu oranın yüzde 3,7 olduğunu göz önünde bulundurursak, aşı konusunda ülkemizin başarısı daha iyi anlaşılacaktır. Elbette çok yakın bir gelecekte hem aşının üretimi hem de temini, bu oranı hedeflediğimiz seviyeye ulaştıracaktır."
"Yarından itibaren 70 yaş üzeri vatandaşlar aşı olmak için sisteme tanımlanacak"
Küresel basından da takip edilebileceği üzere aşı tedarikinde tüm ülkelerin zorluk yaşadığına dikkati çeken Koca, "Buna ürettiği aşılar kullanıma giren ülkeler de dahil." dedi.
Koca, salgın yönetimi boyunca her konuda eleştirildiklerini belirterek, şu değerlendirmede bulundu:
"Yaptıklarımız eksik ya da fazla bulundu. Her bir eleştiriyi yönetimi daha iyi nasıl yapabiliriz fikri ile sahiplendik ve rövanş almak için değil, birlikte daha iyisini başarmak için kullandık. Vicdan sahibi gönüller, verdiğimiz mücadelede ne büyük başarılara imza atıldığını kabul edecektir. Bizim milletimizin sağlığı ve huzurundan başka hiçbir gayemiz de gayretimiz de yoktur.
Yarından itibaren 70 yaş üzeri ve cuma gününden itibaren 65 yaş üzeri vatandaşlar aşı olmak için sisteme tanımlanacak. Bilim Kurulumuzun da önerileri doğrultusunda kritik kamu hizmetlerinin aksamadan sürdürülebilmesini sağlamak ve toplumsal mobilizasyonu teşvik etmek amacıyla, hafta sonundan itibaren başta kabine üyelerimiz olmak üzere devlet üst yöneticilerini aşılanmaya davet ediyorum. Vali, il emniyet müdürü, kaymakam ve belediye başkanlarımızın kendi bölgelerindeki sağlık tesislerimizde aşılarını yaptırarak vatandaşlarımıza önderlik etmesini bekliyorum."
"Şu an 17 aşı adayımız var"
Bakan Koca, farklı ülkelerin ürettiği Kovid-19 aşıları arasında tercihlerini özellikle inaktif aşıdan yana kullandıklarına işaret etti.
Bu aşının, düşük riskli ve daha etkili olduğu yönünde 24 Aralık'ta yapılan basın toplantısında açıklama yaptığını hatırlatan Koca, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bu tercihimiz birçok kesimden eleştiriler almıştı, ancak süreç bir kere daha haklı olduğumuzu gösterdi. Şu anda başta Avrupa Birliği olmak üzere birçok ülke, inaktif aşıya yönelmiş durumda.
Elimizdeki verilere göre aşı, koronavirüs mücadelesinde en etkili çıkış yolu olarak görünüyor. Ancak Dünya Sağlık Örgütü Genel Direktörü, birkaç gün önce yaptığı açıklamada, toplam nüfusu 2,5 milyara ulaşan yaklaşık 130 ülkenin Kovid-19 aşısı temin edemediğini duyurdu. Ülkemiz ise yaklaşık 15 milyon doz aşıyı temin etti ve toplamda 100 milyon dozdan fazla aşı için anlaşmalarını tamamladı.
Bununla da kalmadık. Yerli aşı projelerimizi gün ve gün takip ederek hayata geçmesi için gayret sarf ettik. Şu an 17 aşı adayımız var. Bugün en önde giden aşı adayımız için Faz 2 insan deneylerinin gönüllüleri aşılanmaya başlandı."
Yerli aşı çalışmalarının başarıya ulaşmasının Türkiye açısından önemli olduğu kadar umudunu bu topraklara bağlamış ülkeler için de son derece değerli olduğunun altını çizen Koca, "Tüm dünyada aşıların devreye girişi Kovid-19 mücadelesinde yeni bir umut doğmasına yol açtı. Ancak ardı sıra gelen mutasyon haberleri yeni sorular ve yeni sorunlar ortaya çıkarmaktadır." dedi.
"Kaynağı belli olmayan çok sayıda mutasyon ülkemizde de görülmektedir"
Bakan Koca, dünyanın üç ülkesinde görülen önemli mutasyonları ve etkilerini yakından takip ettiklerini dile getirerek, "Bunların dışında klinik seyir bakımından farklılık göstermediğini düşündüğümüz kaynağı belli olmayan çok sayıda mutasyon, dünyada olduğu gibi ülkemizde de görülmektedir." diye konuştu.
Bugüne kadar mutasyon tespit edilerek halk sağlığı laboratuvarına gönderilen 3 bin 758 örnekten 416'sının tüm genom sekansının incelendiğini anlatan Koca, "263 İngiltere (B.1.1.7), 23 Güney Afrika (B.1.351) varyantı, 106 kökeni belli olmayan varyant tespit edildi. İngiltere'de başlayan mutasyonun, hastalığın seyrinde bir değişiklik yapmamakla birlikte bulaşıcılığını artırdığına yönelik önemli bulgular vardır. Güney Afrika ve Brezilya mutasyonları ise henüz bilinmezliğini koruyor." dedi.
Koca, mutasyonlu virüse ilişkin şu bilgileri verdi:
"Mutasyonların varlığı, kısıtlamalarla ilgili takvimimizi de etkiliyor. Bilim Kurulumuzun tavsiyesi, kısıtlamaların hafifletilmesinde acele etmeden vaka seyrinin takip edilmesi yönünde. Virüs mutasyona uğramış olsa da virüs aynı virüs, tedbirler aynı, korunma yolları da aynı. Bulaştırıcılığın artmasından dolayı aynı tedbirlere daha dikkatli bir şekilde uymalıyız.
İstediğimiz düşüşü yakalarsak kısıtlamaların, yine elbette tedbirler eşliğinde, hafifletilmesi en önemli gündemimiz. Sizlerden artık sabretmenizi değil, sadece kurallara daha sıkı sarılmanızı talep ediyorum. Çok yakında daha normal şartlarda yaşayacağız. Önümüzdeki sınırlı günleri, maske, mesafe ve temizlik kurallarının yanı sıra genel tedbirlere ve kısıtlamalara sıkı sıkıya riayet ederek atlatmalıyız. Özellikle kapalı ve kalabalık ortamlardan uzak durmalıyız. Mücadeleyi kazanmak için birlikte davranmak zorundayız."
"3758 örnekten 416'sının tüm genom sekansı incelendi"
Sağlık Bakanı Koca, "Mutasyon sayıları artmaya devam ediyor ama var olan vaka sayılarında mutasyonun bir etkisinin şu an olmadığını görüyoruz." ifadelerini kullandı.
Koca, "3758 örnekten 416'sının tüm genom sekansı incelendi. 263 İngiltere, 23 Güney Afrika varyantı, 106 kökeni belli olmayan varyant tespit edildi." dedi.
Bakan Koca, "Bilim Kurulumuzdaki arkadaşlarımızla Şehir Hastanemizde ikinci doz aşımızı toplantıdan önce yaptırdık." ifadelerini kullandı.
Sağlık Bakanı Koca, şunları kaydetti:
"Şubat sonuna doğru öğretmenlerimiz için de, özellikle eğitim başlanacak olan sınıflar için söylüyorum, aşılama takvimi başlamış olacak. Özellikle yüz yüze eğitimin, uygulamalı eğitimler dışında, bu dönemde başlatılmasının risk teşkil ettiğini söyleyebilirim."
Bakan Koca, bu ay 500-800 bin arası BioNTech aşısı geleceğini, mart sonunda 4,5-5 milyona tamamlanmış olacağını açıkladı.
"Bize, aşı verebilecek her firmadan alma çabası içinde olduğumuzu vatandaşımız bilmiş olsun"
Koca, "Bize, mart veya nisan ayına kadar aşıyı verebilecek her firmadan alma çabası içinde olduğumuzu vatandaşımız bilmiş olsun." dedi.
Bakan Koca, yerli aşı çalışmalarında 1 hafta-10 gün içinde en az 3 aşının Faz-1 çalışmasına başlanacağını bildirdi.
Koca, "(Kovid-19 tedbirleri) Bilim Kurulu'nun belirleyeceği esas doğrultusunda gerektiğinde il, ilçe bazında birtakım kararlar almak mümkün olacak." diye belirtti.
"Bölgesel bazda, iller bazında birtakım kısıtlamaları gevşetmek mümkün olabilir"
Sağlık Bakanı Koca, "Bölgesel bazda, iller bazında birtakım kısıtlamaları gevşetmek mümkün olabilir, öneri olarak bunu sunacağız." dedi.
Koca, "Her geçen gün il sayısı ve mutasyon sayısının arttığını biliyoruz. Zannediyorum 33 ile kadar çıktı." diye belirtti.