Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, NTV canlı yayınında gündeme ilişkin sorularını yanıtlıyor.
ABD İLE YAŞANAN YAPTIRIM KRİZİ
Son dönemdeki gelişmelere bakarken, rasyonel bir akılla süreci yürütmek lazım. Devlet olmak da, devlet aklını temsil etmekte bu çerçevede. İki ülke ilişkileri tarihi geçmiş olan ilişkiler. Güçlü tarihi ilişkileri, NATO ittifakıyla, stratejik müttefiklikle birleştiren bu iki ülke arasındaki ilişkileri bu çerçevede yönetmek gerekir.
Ne şekilde olursa olsun devlet ağırlığını hiçbir zaman elden bırakmamak lazım. Son dönemki gelişmelerin bu hassas teraziyle yönetilmesi, bizim hep ortak akıl ve çözüm olarak yürütürken, bugün gerçekleşen dışişleri bakanları arasındaki görüşme de iradenin güçlü şekilde masada olduğunu ve ülkeler arasında problemler olur. Yüz yıl savaşları var, milyonlarca insanın öldüğü birinci ikinci dünya savaşı var. Ne olmuş? İlişkiler devam etmiş. Diplomatik akıl kazanıyor, çünkü diplomasi bunu gerektirir.
Amerika ile ilişkilerimizde bugünden yarına bakmamak lazım. Bugün gergin olabilir, yarın düzelebilir.
Son dönemdeki dalgalanmaların akabinde bunu üstün tutmaya çalışarak yürütüyorum. Sabah dışişleri bakanımızla da görüştüm. Bu noktada baktığımızda iki ülke arasında, iki ülkenin geçmiş hukukuna yakışır şekilde irade ortaya konulmuş, bu önemli bir durum. Dolayısıyla iki ülkenin dışişleri bakanı ülkelerine gidecekler, arasındaki potansiyel ve mevcut krizlerle alakalı yol haritası belirleme noktasında pozitif irade ortaya koyacak. ABD ile bir çok konuda anlaşamadığımız hususlar var. Bu bazen azdı, bazen çoktu. Süreç içerisinde yanlış olan hususlar tespit edildi, bugüne kadar hep yaşadık. Suriye, Münbiç konusuyla ilgili. Şimdi mutabakata varıldı.
Günlük söylemlere dayalı, provokatif bilgilere dayalı değil, devlet ciddiyetinin ortaya koyacağı süreçlerle ortaya koymak lazım.
Araya farklı kanallar, söylemler girdiği zaman piyasa, ülkeler, kamuoyu farklı yorumlar ortaya koyabilir. Gerginlikler diyoruz, piyasaları gerginleştirebilecek söylemler diyoruz. İpler hiçbir zaman kopmaz. İşte Amerika Kuzey Kore, görüşüyorlar. Toplum ve kamuoyu şunu bilmeli, hepten kopmak ve yakınlaşmak değil. Aynı evin içinde iki kardeş bile, 40 yıllık karı koca eşler bile her konuda anlaşamıyorlar. Bazen tartışıyorlar, sonra anlaşıyorlar.
Her koşula da hazır olmak zorundayız. Bundan yana sıkıntımız yok. Bugün gayet yapıcı olumlu bir süreç var. İki ülkenin menfaatine olacak şekilde, güçlü bir irade masaya konmuş. Bundan 5 dakika sonra bu oldu, 10 dakika sonra şu oldu; yok. Duyuyorum bazen. Arkadaşlar falan söylüyorlar. Ortalığı karıştırmaya yönelik söylemler eskiden beri vardı ama bunlara itibar edilmemesi lazım.
DOLAR AÇIKLAMASI
Şunu ortaya koymak lazım. Biz yeni dönemde atacağımız adımlar ve sürece bakarken biz günlük politikalarla ülkeyi yönetmememiz lazım. Türkiye'nin yapısal ekonomik dönüşümü başlattığı, güçlü ekonomik yeni perspektif ortaya koyan resimle birlikte inşallah farklı süreci ortaya koyacağımızı ifade ettik. Önümüzde 5 yıllık bir iktidar var.
u200bGüncel ve gündelik dalgalanmalarla yaşayan değil. Dün yüzde 2-3 euro değer kaybetti. Merkel'e bir mikrofon, niye kaybetti falan. Böyle değil. Türkiye olarak biz artık yapısal olarak güçlü bir dönüşümü, sanayi üretimini üretim endeksine dayalı, Türkiye'yi yatırım manasında istihdamla alakalı bir sürecin altyapısını çalışıp bu süreci başlattık.
Türkiye olarak biz sürdürülebilir sağlıklı bir büyümeyi, bütçe disiplinini ve dengeli mali disiplinle birlikte eşgüdüm halde yürütmek durumundayız. Hiçbir dönemde olmadığı kadar güçlü ve koordineli yapı ortaya çıkacak. OVP'nin esas mantığını şunu ortaya koyduk. Çok daha güçlü, çok boyutlu farklı kesimlerin de işin içinde olduğu, hazine merkez maliye paydaşları değil, ekonomistlerin de olduğu, katkıyı ortaya koyarak çok daha gerçek ayakları sağlam yere basan bir OVP'den bahsediyoruz.
Bu planın en önemli ruhunu üfleyecek şeylerden birisi de uyum ortaya koymak gerekiyor. Bu hafta ilk toplantımızı yaptık. Hemen alt gruplar belirlendi, ilk defa 5'inci grup oluşturduk. Hızlı bir şekilde koordinasyon açısından süreç başladı. Diğer paydaşlarla toplantımıza önümüzdeki hafta başlıyoruz. Bir çok alt gruplarla ilgili süreci ekiplerle başlatmış olduk.
KAMUDA YÜZDE 30 TASARRUF
Hedeflenen programın ete kemiğe bürünüp açıklanma süreci Eylül'ün ilk yarısında açıklayacağız. Biz bundan ayrı çok güçlü adımlar attık. Mali disiplin, bütçe disiplini, süreçlerle ilgili atmaya başladık. Aldığımız bakanlar kurulu kararı noktasında, yüzde 30'a kadar varan cari harcamalarda başlattık. Kamu olarak ad biz tasarruf noktasındaki süreci başlattık. Bunun etkilerini göreceğiz.
Sadece Ağustos ayında 2,3 milyar TL hazine daha az borçlanarak piyasaya likidite, daha güçlü önümüzde süreç var. Geldiğimiz ilk günden beri, makro ekonomik tedbirlerle ilgili hiçbir şekilde boşluk bırakmayacağız.
Biz Afrika'dayken 3,6 milyarlık kredi paketiu2026 Bazı projelerle ilgili kaynak açılması olacak. Biz sadece batı ve doğu değil, kaynak çeşitliliği bağlamında, sermaye piyasaların gelişmesi bakımından güçlü adımlar atacağız. Yani ben hep şunu ifade ediyorum. Türkiye ekonomik olarak da güçlü bir ülke. İhracat rakamlarına baktığınızda da görüyorsunuz. Yıl sonu itibariyle 170 milyar dolar hedefini yakalayacağız.
Hakikaten Türkiye'nin stratejik dönüşümü arasında üretim ve ihracata dayalı büyümeyi ortaya koyması lazım.
'EKONOMİ TEK BAŞINA AHKAM KESEREK YÜRÜTÜLECEK BİR ŞEY DEĞİL'
Tasarruf özelinde, enflasyona sebebiyet veren ince çalışmalara dayalı çalışmalar özelinde, bu ay, önümüzdeki ay itibariyle bunların daha somut görüleceği adımlar attık. Piyasadaki bu dalgalanma ve kırılganlığı azaltma noktasında enflasyonu da dizginlemesi ki, ciddi bir hedefimiz var.
BDDK'nın yayınladığı tebliğ önemli bir tebliğ. "Türkiye ısındı soğudu" değil. Türkiye fiyat istikrarından da taviz vermeyecek, büyümeden de. Dün soğutma gibi algılanan bu çerçevede önemli bir adım attı BDDK. Merkez Bankasının adımları öyle. Adımları yakından takip eden her bir analist, tarafgir bakanlar için konuşmuyorum. "Şöyle olursa böyle olur" Ekonomi böyle bir şey değil. Tek başına ahkam keserek yürütülecek bir şey değil. "Borsada şöyle, öğlen böyle oldu" değil. Bütün bunların alt kırılımlarını doğru okuyarak güçlü bir vizyonla, uygulayıcı bir üslupla bunu ortaya koyacaksınız. Türkiye ekonomisi bir çok faktörlerle ilgili farklı muamelelere maruz kaldı. Risk primi yakışmıyor, doğru da değil. Doğru, bunun kırılacağıyla ilgili hiçbir endişem yok. Önümüzdeki süreçte bunu çok güçlü göreceksiniz.
DAHA ÖNCE GÖRÜLMEMİŞ BİR OVP
Önümüzdeki süreçte faizlerin düştüğünü göreceğiz. 2019'da tek haneli rakamlara tekrar ineceğiz.
5 yıllık güçlü bir program çizeceğiz. Hızlı ve piyasaya uyumlu hareket etmek lazım. Eylül ayında bugüne kadar görülmemiş bir OVP açıklayacağız. Büyümeye ve istikrara dayalı programı herkes görecek. Sağlam bir temelle güçlü bir bina inşa edilecek.