Vietnam Başbakanı Nguyen Xuan Phuc, ülkesinin ASEAN dönem başkanlığında video konferans yöntemiyle düzenlediği ''37. ASEAN Zirvesi''nde yaptığı konuşmada, anlaşmazlık içindeki tüm tarafları gözeten ve etkili Güney Çin Denizi ''davranış kuralları'' benimsenmesini umut ettiğini belirtti.
ASEAN’ın, Güney Çin Denizi’nde barış, istikrar ve güvenliği sürdürme kararlığını yineleyen Nguyen, birliğin, tartışmalı suları ticari akışın sağlandığı emniyetli bir deniz şeridine dönüştürmede kararlı olduğunu vurguladı.
Nguyen ayrıca, Güney Çin Denizi meselesinde, 1982 Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi'ne (UNCLOS) uygun olarak hareket edilmesinin önemine işaret etti.
Çin Başbakanı Li Kıçiang ise video konferans yöntemiyle katıldığı 23'üncü ASEAN-Çin (10+1) Zirvesi'nde, Pekin yönetiminin, söz konusu ''davranış kuralları''nda anlaşmaya varılmasında ısrarcı olduğunu savundu.
Li, anlaşma kapsamında da tartışmalı Güney Çin Denizi’nde barış ve istikrarın daha sağlam bir şekilde garanti altına alınacağını belirtti.
Güney Çin Denizi Anlaşmazlığı
Çin, 1947'de yayımladığı haritayla egemenlik ihtilaflarının yaşandığı Güney Çin Denizi'nin yüzde 80'i üzerinde hak iddiasında bulunurken, yeraltı kaynakları açısından zengin bölgede başta Filipinler olmak üzere aralarında Vietnam, Brunei ve Malezya'nın da bulunduğu komşu ülkelerle egemenlik tartışmaları yaşıyor.
Pekin yönetiminin Güney Çin Denizi'ndeki adalara üs inşa ederek egemenlik hakkı iddiasına, bölge ülkelerinin yanı sıra ABD de karşı çıkıyor.
Uluslararası kamuoyunda "Paracel" ve "Spratly" olarak bilinen takım adalar, Vietnam tarafından "Hoang Sa" ve "Truong Sa", Çin tarafından ise "Şişa" ve "Nanşa Çündao" olarak adlandırılıyor.
Uluslararası Tahkim Mahkemesi, 2016'da Filipinler'in başvurusuyla Çin'in, Güney Çin Denizi'nde tek taraflı egemenlik taleplerinin yasal zemini olmadığına karar vermişti.