Eş dost tavsiyesi üzerine ilaç kullanmanın zararlı olduğunu bilmeyen yok. Ama halla kullanılıyor. En çok doktor dışı tavsiye üzerine kullanılan hapların başında vitamin hapları geliyor. Peki vitamin kullanmanın zararları nelerdir? Aşırı vitamnin kullanmanın zararları nelerdir? Detaylar haberimizde...
Her vitamin her çocuğa uygun değil
Vitaminler büyüme, hücre yenilenmesi ve enerji üretimi için vücuda gerekli olan ve sağlıklı yaşamın vazgeçilmez bir parçası olan organik bileşiklerdir. Vitaminler insan vücudunda sentezlenemeyen, sentezlense bile yeterli olamayan, dışarıdan alınması gerekli maddelerdir. Bu yüzden sağlığımız için gerekli olan vitaminleri yiyeceklerden ya da ilave vitamin preparatlarından sağlamamız gerekir. Ancak, her bireyin kişisel özellikleri ve beslenme şekli farklıdır buna bağlı olarak vitamin gereksinimi de kişiden kişiye değişir.
Sosyal medyadan vitamin seçmeyin İnternet, sosyal medya, gazete haberleri ve arkadaş tavsiyesi niteliğindeki duyumlarla, çocuklara rastgele vitamin ilacı verilmemelidir. Bir çocuğun vitamin ilaçlarına ihtiyacı olup olmadığına ve hangi ürünü kullanacağına kesinlikle çocuk hekimi karar vermelidir.Bir başkasının çocuğuna verilen ve yararlı olan bir ürün, başka bir çocukta yararlı olmayabileceği gibi ciddi yan etkilere neden olabilir. Bu nedenle aileler, nereden duyduklarına ve kimin tavsiye ettiğine bakılmaksızın bu tür ürünleri çocuklarına kullanmadan önce mutlaka uzmana danışmalıdırlar.
D vitamininin fazlası zehirliyor
Vitaminler, yağda ve suda eriyen vitaminler olarak iki gruba ayrılır. Yağda eriyen vitaminler; A,D,E ve K vitaminleridir. Bunlar, karaciğerden salınan safra varlığında bağırsaktan emilerek kan dolaşımına geçer ve proteinlere bağlanarak karaciğerde birikir. Suda çözünen vitaminlerin vücut için gerekli olan miktarından fazlası vücut sıvıları ile vücut dışına atılırken, yağda çözünen vitaminlerin fazlası ise yağ dokusunda depolanır.
Depolandıkları için yağda çözünen vitaminlerin fazla alımı vücut için zararlı olabilir. Bu yüzden vitamin D’nin ve vitamin A’nın tüketiminde dikkatli olmak gerekir. Bu vitaminlerin diyetle alınanları değil, ilaç olarak ihtiyaç fazlası alımları ciddi yan etkilere ve zehirlenmelere yol açabilir. En sık görülen zehirlenme belirti ve bulguları; bulantı, kusma, şiddetli baş ağrısı, kafaiçi basınç artışı ve böbrek taşlarının oluşumudur.
Yağda eriyen vitaminlerin bir kısmı cilt altı dokusu, böbrekler ve karaciğerde depolanır, yıllarca bu dokulardan kana salınımları devam eder. Böylelikle aşırı alınan bu vitaminlerin toksik etkileri yıllar boyu devam edebilir.
Vitamin muayene ve tetkik sonrası verilmelidir
Vücudun ihtiyacı olan vitaminler ve mineraller doğal yollarla alınmalıdır. Başta çinko, omega 3, demir, D vitamini, B12 vitamini ve probiyotikler olmak üzere birçok vitamin ve mineralin doğru alınması, vücudun bağışık sisteminin doğru çalışması ve hastalıklardan korunma açısından önemlidir. Bunlar doğal besinlerle yeterli miktarda alınamıyorsa, çocuğun ayrıntılı muayenesi ve bazı tetkikleri baz alınarak doktor tarafından ilaç olarak kullandırılabilir.
Kimlere ek vitamin desteği verilebilir? Günlük 1200 kcall’nin altında düşük enerjili diyet yapanlar Yeterli ve dengeli beslenemeyenler Özellikle süt, yumurta ve et gibi hiçbir hayvansal gıdayı tüketmeyenler Gebe ve emziren kadınlar 65 yaş üstü kişiler Demir yetersizliği ve/veya anemisi olanlar Antiasit, laksatif ve diüretik gibi vitamin ve mineral emilimini engelleyen uzun süreli ilaç kullanımı olanlar Belirli besinlere karşı alerjisi olanlar Bağırsak ve mide hastalıkları olanlar Diyaliz tedavisi gören kronik böbrek hastaları Kimler için hangi vitamin uygundur? 65 yaş üstü kişilerin B6, B12, folik asit ve D vitamini, Gebelerin ve gebe kalmayı düşünenlerin 400 mg/gün folik asit, demir ve kalsiyum desteği Aşırı alkol kullanımı olanların B6, B12, folik asit, tiamin, A ve D vitamini Sigara içenlerin B6, C vitamini ve D vitamini Osteoporozu ya da kemik kırığı olanların kalsiyum ve D vitamini Vejetaryen olup hayvansal gıda tüketmeyenlerin B12 vitamini Güneşten yararlanamayanların D vitamini takviyesi alması gerekebilir. Vitamin kullanımı konusunda dikkat edilmesi gerekenler Eğer herhangi bir kronik hastalığınız yoksa ve doktorunuz önermemişse vitamin takviyesi kullanmayın. Günlük olarak beslenmenizi bir uzmanla görüşerek gözden geçirin. Metabolik durumunuza uygun; vitamin, mineraller, protein, karbonhidratlar, yağlar açısından dengeli bir beslenme programı uygulayın. Eğer ilaç kullanıyorsanız ve vitamin desteği almak istiyorsanız, doktorunuza danışmadan vitamin desteği kullanmayın. İlacın etkisini azaltabilir ya da etkileşim sonucu yan etki yapabilir. Vitamin takviyesi kullanacaksanız tek bir vitamin yerine, multivitamin içeren formları tercih edin. Önerilen dozların dışında vitamin takviyesi almayın. Doktorunuzun önerdiği formlar dışında içeriğini bilmediğiniz ürünleri kullanmayın. Vitamin ilacının içeriğini mutlaka okuyun. İçinde vitamin dışında başka kimyasal maddeler olmamasına özen gösterin. Vitamin ilaçlarını muhafaza koşullarına uygun olarak saklayın ve son kullanma tarihlerine dikkat edin. Hiçbir vitamin desteğinin doğal yolla alınan besinlerle eş değerde olamayacağını unutmayın.
D vitamini fazla alındığında: Kalsiyum fazlalığının yanı sıra, D vitamini zehirlenmesine yol açıyor. Artmış D vitamini vücutta fazla kalsiyum emilmesine, dolayısıyla ciddi kalsiyum fazlalılığına neden oluyor. Bu da kalp ve böbrek sağlığı açısından ciddi ve önemli sonuçlar doğuruyor.
A vitamini fazla alındığında: Ciltte koyulaşmaya, pullanmaya, kafa içi basıncının artmasına, şiddetli baş ağrısına, görme sorunlarına neden olabiliyor.
K vitamini fazla alındığında: Kanın pıhtılaşmasına yönelik sorunları ortaya çıkarabiliyor.
E vitamini fazlalıgı; kanın pıhtılaşmasını önler. Özellikle kan sulandırıcı ilaç kullanan hastalara önerilmez. 1 gramın üzerindeki dozlarda bulantı, gazlanma ve ishal yapabildiği bildirilmiştir.
F vitamini fazlalığı; vücuttaki yaraların geç iyileşmesine ve yorgunluk hissedilmesine sebep olabilir.
K vitamini fazlalığı; kanın pıhtılaşmasında ve yıkılmasında problemler yaratabilir.
B6 vitamini fazlalığı; da ayaklarda uyuşma ve ellerde his kaybına neden olabilir.
Vitaminlerin faydalarını biliyor musunuz?
Vitaminler vücudun sağlıklı gelişimi, sindirim fonksiyonları, enfeksiyonlara karşı bağışıklık kazanması açısından oldukça gereklidir. Çocuk sağlığında önemli olan vitaminler ve özellikleri şöyle sıralanabilir:
A vitamini, enfeksiyonlara karşı direnci artıran, normal büyüme, üreme, görme, kemik ve diş gelişimi için gereklidir.
C vitamini, vücudun savunma sistemini güçlendirici etkisinin yanında yara iyileşmesi, damarların sağlıklı olmasını sağlayan önemli bir vitamindir.
D vitamini, bağırsaklardan kalsiyumun emilmesine yardımcı olur, kalsiyumun kemiklerde ve dişlerde tutulmasını sağlayarak sağlıklı kemik ve diş yapısına katkıda bulunur.
E vitamini antioksidan özelliği ile hücre yenilemesine katkıda bulunur, yaşlanmayı önler.
K vitamini, pıhtılaşma faktörlerinin yapımında rol alır.
B12 vitamini, nörolojik fonksiyonların sağlıklı sürdürülmesine katkıda bulunur, eksikliğinde halsizlik, yorgunluk, kas kasılmaları, depresyon gibi bulgular ortaya çıkar.
Folik asit, kan hücrelerinin yapımında önemli rol oynar.
Dikkat eksikliğini çinko ile önleyin
Çocuklar için çinko çok önemlidir. Çinko, protein sentezi, büyüme ve cinsel gelişimin yanı sıra özellikle bağışıklık sistemi için gereklidir. Hücre yenilenmesi, yaraların iyileşmesi ve zihinsel fonksiyonlarda önemli roller üstlenir.
Et, deniz ürünleri, baklagiller, tahıllar, yumurta, fındık, süt ve süt ürünleri ile lifli besinler bol miktarda Çinko içeren besin maddeleridir. Çinko eksikliğinde, bağışıklık sistemi zayıflar; halsizlik, yaraların geç iyileşmesi, saçlarda zayıflama ve dökülme gibi belirtiler görülür. Ayrıca, gelişme geriliği, iştahsızlık, öğrenme ve dikkat eksikliği görülebilir.