Fırat İpek
Koronavirüs sebebiyle üretimin durdu, mümkün olan herkes evinden dışarı çıkmadı. ‘Hayat durdu’ diye düşünürken, alışkanlıklarımız ve dijitale olan ilgimiz o kadar hızlı değişti ki, bir anda teknolojik gelişmeler ana gündemimiz oldu.
Hemen tüm sektörlerde dijitalleşme yaşanırken, teknolojik gelişmelerin tam ortasında duran otonom araçlara olan ilgi de arttı. ‘Otonom araçların yaygınlaşması hızlanır mı?’ gibi merak edilenlerin yanı sıra daha önce zaman zaman konuşulan ve tartışılan ‘Veri güvenliği, siber saldırılar, kişisel verileri koruma kanunları’ gibi konulara olan ilgi de arttı.
Sorulurınıza cevap bulacaksınız
Bu gelişmelerle birlikte, otomotiv markaları, hızlıca bayilerini dijitalleştirdi ve online araç satışına zemin hazırladı. Böylece yeni bir tartışma konusu daha ortaya çıktı. Vatandaşlar ‘İnternet alış verişinde 14 gün içinde cayma hakkı var, sıfır araçlarda böyle bir durum söz konusu mu?, ‘Bayiye gitmek istemiyorum ama vekaletname için notere gitmem gerekiyor. Online vekaletname verilemez mi? gibi sorulara cevap aradı.
Biz de siz değerli okuyucularımız için tüm bu gelişmeleri ve soruları bilişim suçları ve kişisel verilerin korunması kanunu konusunda uzman Avukat Murat Keçeciler’e sorduk.
Kişisel veriler kanunla koruma altında
“Günümüzde yapay zekanın hızla gelişmesi ile birlikte veri en değerli meta haline gelmiştir. Hatta 21’inci yüzyılın petrolü veri olarak değerlendirilmektedir” diyen Murat Keçeciler, “AB’de 1995 yılından bu yana veri güvenliğine ilişkin direktif yürürlüktedir. Türkiye’de 2016 yılından bu yana kişisel verilerin korunması kanunu 6698 sayılı kanun numarası ile TBMM’de kabul edilmiş ve yürürlüğe girmiştir” ifadesini kullandı.
Avukat Keçeciler, “Bu kanunun 11’inci maddesi uyarınca gerçek kişiler veri sorumlusu olan kişilerden neler talep edebileceğini şöyle sıraladı:
“- Verilerinin işlenip işlenmediğini, işleniyor ise hangi amaçla işlendiğini,
- Üçüncü kişiler ile paylaşılıp paylaşılmadığını öğrenme,
- Verilerinin güncel ve doğru tutulmasını talep etme,
- Verilerinin güvenli bir şekilde muhafaza edilmesini talep etme ve kişisel verilerin işlenmesine ilişkin hukuki amaç ortadan kalktığında silinmesini talep etme.”
Keçeciler, “Bu anlamda vatandaşlar, verilerinin kanuna aykırı işlendiğini, amaç dışında kullanıldığı veya rıza hilafına üçüncü kişiler ile paylaşıldığına ilişkin durumlarda veri sorumlusuna başvurmanın yanı sıra, 6698 sayılı kanun ile kurulan kurula da şikayette bulunma hakkına sahiptir” dedi.
Araç üreticileri sorumlu
Salgınla mücadele kapsamında ülkelerin uyguladığı kısıtlama tedbirlerinin, teknolojik dönüşüm ve dijitalleşme konularının insanların gündemine daha çok gelmesine yol açtığını belirten Keçeciler, “Bu kapsamda da otonom araçlar daha çok konuşulur olmuştur” diye konuştu.
Keçeciler, “Bu araçlar üzerinden toplanan verilerin muhafazasından araç üreticileri sorumludur. 6698 sayılı kanunun 12’nci maddesi uyarınca veri sorumlusu konumunda olan araç üreticileri, elde ettikleri verileri güvenli şekilde muhafaza etmek için gerekli en uygun teknik ve idari tedbirleri almaktan sorumludur. Türkiye veri güvenliğine ilişkin alt yapı ve insan gücü anlamında yeterli bir düzeye sahiptir. Ancak, Bilişim Teknolojileri (BT) güvenlik alt yapılarında yerli ve milli yazılımların çoğaltılması ve bu alt yapılar için milli güvenlik politikası kapsamında daha kapsamlı ve detaylı çalışmaların yapılması gerekmektedir” değerlendirmesinde bulundu.
ONLINE VEKATNAME MÜMKÜN
Online sıfır araç satışını da değerlendiren Av. Murat Keçeciler, “6502 sayılı kanuna dayanılarak çıkartılan mesafeli sözleşmelere ilişkin hükümler incelendiğinde araç satımının online olarak yapılmasına engel bir durum yoktur. Ancak hali hazırdaki mevzuat anlamında online olarak ön sipariş ve taleplerin alınması daha sağlıklı olacaktır” şeklinde konuştu.
Keçeciler, “Nitelikli elektronik imza ile online vekaletname düzenlenmesi teknik olarak mümkün fakat buna ilişkin bir mevzuat yok. Covid-19 sonrası süreçte yargı işlemlerinin dijitalleşmesi anlamında bir çalışma gündeme gelebilir” değerlendirmesinde bulundu.