16 Temmuz tarihinde kurşunsuz benzin için alınan Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) tutarı litre başına 2,52 liradan 7,52 liraya, motorin için alınan vergi tutarı ise 2,05 liradan 7,05 liraya yükseltilmişti. Bu ÖTV artışının ardından benzin ve motorin fiyatlarında 6 lira kadar bir yükseliş gerçekleşmişti. 16 Temmuz Pazar gününde İstanbul Avrupa Yakası'nda benzin fiyatları 34,01 TL iken motorin fiyatları 32,36 TL olarak belirlenmişti.
Daha sonraki tarihlerde de yakıt fiyatlarına artışlar yaşandı. 21 Temmuz'da motorine 1 lira 55 kuruş, 25 Temmuz'da ise benzine 2 lira zam yapıldı. 28 Temmuz'da motorine 1,45 TL, 1 Ağustos'ta 1,07 TL ve son olarak 11 Ağustos'ta 1,80 TL zam yapıldı.
Salı gününden itibaren yansıması bekleniyorSektör kaynaklarına göre, benzin fiyatlarının salı gününden itibaren geçerli olacak şekilde litre başına 1,30-1,55 TL arasında bir zam bekleniyor.
Bütün bu fiyat artışları, enerji piyasalarındaki dalgalanmalar ve uluslararası ham petrol fiyatlarının değişimleri gibi faktörlerle ilişkilendiriliyor. Bu süreçte, tüketicilere daha yüksek yakıt maliyetleri olarak yansıyan bir dizi fiyat değişikliğine neden oldu.
Akaryakıt fiyatları, bir dizi faktörün etkileşimi sonucunda belirlenir. Bu faktörler arasında ham petrol fiyatları, döviz kurları, vergi politikaları, üretim ve dağıtım maliyetleri gibi unsurlar yer alır. İşte akaryakıt fiyatlarını belirleyen temel faktörler:
Ham Petrol Fiyatları: Ham petrol, akaryakıtların ana maddesidir. OPEC (Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü) ve diğer büyük üreticilerin üretim kararları ve küresel petrol arz-talep dengesi, ham petrol fiyatlarını belirler. Ham petrol fiyatları yükselirse, akaryakıt fiyatları da genellikle yükselir.
Döviz Kurları: Ham petrol ve diğer enerji ürünleri uluslararası piyasalarda genellikle dolar üzerinden işlem görür. Yerel para biriminin dolar karşısındaki değeri, akaryakıt fiyatlarını etkiler. Yerel para birimi zayıflarsa, ithal edilen ham petrol maliyeti artar ve bu da akaryakıt fiyatlarının yükselmesine neden olabilir.
Vergi Politikaları: Hükümetler, akaryakıtlara uygulanan vergileri belirler. Bu vergiler, litre başına eklenen sabit bir miktar veya yüzde olarak alınabilir. Vergi artışları, akaryakıt fiyatlarını doğrudan etkiler.
Üretim ve Dağıtım Maliyetleri: Akaryakıtların üretimi, rafineri işlemleri, depolama, taşıma ve dağıtım maliyetleri akaryakıt fiyatlarını etkiler. Bu maliyetlerin artması, akaryakıt fiyatlarının yükselmesine neden olabilir.
Rekabet ve Piyasa Dinamikleri: Akaryakıt pazarındaki rekabet düzeyi ve piyasa dinamikleri, tüketici talebi ve fiyatları da etkileyen önemli faktörlerdir. Farklı akaryakıt şirketleri arasındaki rekabet, fiyatların belirlenmesinde rol oynar.
Uluslararası Politikalar ve Jeopolitik Riskler: Jeopolitik olaylar, üretim bölgelerindeki istikrarsızlık veya politik çatışmalar, akaryakıt arzına ve fiyatlarına etki edebilir. Bu tür faktörler, arz kesintileri veya güvenlik endişeleri nedeniyle fiyatları artırabilir.
Akaryakıt fiyatları, bu faktörlerin karmaşık etkileşimi sonucunda belirlenir. Enerji piyasalarındaki dalgalanmalar ve uluslararası gelişmeler, fiyatların sürekli değişmesine neden olabilir.