Bulgar Ortodokslar için tarihi bir öneme sahip olan Demir Kilise bugün Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Başbakan Binali Yıldırım ve Bulgaristan Başbakanı Boyko Borisov'un katılımıyla düzenlenen törenle açıldı. Tamamen demirden oluşan ve kalan tek demir kilise olma özelliğini taşıyan Balat'taki Sveti Stefan Kilisesi, 9 yıl önce restorasyon için kapatılmıştı. Törende konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan "Bu dönemde Bulgaristan'ın farklı bir konumu da var. AB Dönem Başkanlığı kendilerinde. Böyle bir dönemde bu açılışın yapılıyor olmasını uluslararası topluma verilmiş bir mesaj olarak değerlendiriyorum. İstanbul farklı dinlerin ve kültürlerin bir arada barış içinde yaşadıkları şehir olma vasfını bir kez daha göstermiştir" dedi. Başbakan Binali Yıldırım ise, "Bu eser İstanbul'un yüzyıllardır bütün inançları bir arada tutan karakterini temsil etmektedir. Cemaat vakıflarının mallarının iade edilmesine karar verilmiştir. 167 cemaat vakfına ait 1029 eser, varlık cemaat vakıflarına aktarılmış ve geçmişten beri gelen bu önemli sorun da ortadan kaldırılmıştır" ifadelerini kullandı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın konuşmasından satırbaşları;
ERDOĞAN'DAN AB MESAJI
Demir Kilise'nin açılışı için bir araya gelmiş bulunuyoruz. Ülkemizde bulunan Bulgaristan Başbakanı Borisov'a ve heyetine teşekkür ediyorum. Bu dönemde Bulgaristan'ın farklı bir konumu da var. AB dönem başkanlığı kendilerinde. Böyle bir dönemde bu açılışın yapılıyor olmasını uluslararası topluma verilmiş bir mesaj olarak değerlendiriyorum. İstanbul farklı dinlerin ve kültürlerin bir arada barış içinde yaşadıkları şehir olma vasfını bir kez daha göstermiştir. İstanbul farklı dinlerin ve kültürlerin bir arada barış içinde yaşadıkları şehir olma vasfını bir kez daha göstermiştir. Bir tarafta patrikhane bir tarafta Demir Kilise. Arada da çok fark yok. 200-250 metre mesafede bir yer.
BİZİM GÖNLÜMÜZDE AYRI BİR YERİ VAR
Bu kilise 1898'den bu yana ayakta duruyor. Kilisenin restorasyonu, belediye başkanlığım döneminde bir restorasyon daha geçirmişti ama 2011'de köklü bir restorasyon gerçekleştirildi. 15 milyon liranın üzerinde maliyetle tamamlanan restorasyon işlerini üstlenen ekip hassasiyetle bu duruma getirdi. Ben kendilerini kutluyorum. Dininizi yaşamakta, ibadetlerinizi yapmakta serbestsiniz anlayışı ile onları hep koruma altına almıştır. Yeni Camii olarak adı konan camimiz bile 400 yıllık bir geçmişe sahiptir. Ayasofya İstanbul ile birlikte tüm dünyanın incisi durumundadır. Her eserin bizim gönlümüzde ayrı bir yeri var. Camiler var, kiliseler var, sinagog-havralar var. Bizde şu var. Kesrette vahdet anlayışı var. Yani çoklukta birlik.
İŞBİRLİĞİ MESAJI
Havra, şapel, kilise gibi dini mekanların onarımlarını önümüzdeki günlerde de sürdüreceğiz. Biz herkesin özgürce ibadetini yapabilmesini temin etmenin devletlerin sorumluluk alanı olduğuna inanıyoruz. Önümüzdeki dönemde bu konuda çok daha güzel görüntülere, çok daha samimi birliktelikleri tüm dünyada şahit olacağız. Türkiye restorasyon alanında oldukça birikimli ve tecrübeli bir ülkedir. Bu eserleri yaşatmak ortak sorumluluğumuzdur. Bulgaristan'daki tarihi vakıf eserlerin ve camilerin de bakıma ihtiyaçları olduğunu biliyorum. Bu çalışmaları birlikte yapabiliriz. Bu projenin diğer benzeri projelere ilham kaynağı olmasını diliyorum.
Başbakan Binali Yıldırım'ın konuşmasından satırbaşları;
Demir Kilise'nin restore edilerek Hristiyan vatandaşların hizmetine sunulması ülkemizde dinlere karşı ecdadımızdan gelen ve bugün de devam eden hoşgörünün en güzel numunesidir.
Ülkemizde değişik inançlara sahip vatandaşlarımızın ibadetlerini en iyi şekilde yapabilmesi, toplumsal uyum, barış ve huzur içinde bir arada yaşaması, hükümetimizin önem verdiği konuların başında gelmektedir.
167 cemaat vakfına ait bin 29 eser, varlık cemaat vakıflarına aktarılmış ve geçmişten beri gelen bu önemli sorun da ortadan kaldırılmıştır.
Burada yaşatmakta olduğumuz sadece bu önemli tarihi ve dini mekanı (Demir Kilise) ihya etmek değil, anı zamanda bu törenin felsefi boyutu ve hoşgörü mesajıdır. Bu mesajın duyulması ve iyi algılanmasını ümit ediyorum.
Bulgaristan Başbakanı Boyko Borisov'un konuşmasından satırbaşları;
Sayın Cumhurbaşkanı, Sayın Başbakan, sayın belediye başkanları, dini temsilciler, müftümüz de hazır bulunuyor. Bulgaristan'daki Müslümanları temsil ediyor. Ortodoks Kilise Patriği de burada bulunuyor. Burada bir araya geldik, tartışmak için değil. Haliç'in yanı başında dinimiz temsil ediliyor. Dinimize saygı gösteriliyor. İBB'ye teşekkür ediyorum. Sayın Cumhurbaşkanı'na teşekkür ediyorum. Kültürel yönden nasıl bir değer taşıdığını anlatmama zaten gerek yok. Bulgaristan her zaman mükemmel ilişkiler tesis etmek istemiştir hem İslam hem Hıristiyan alemi ile. Terörizm her yerde var ancak müştereken mücadele edebiliriz. Sonuçlardan bahsediyoruz, sebeplere bakacak olursak kader bizi, cofrafi ve siyasi olarak birlikte yaşamaya zorunlu kılmıştır. Bütün Avrupa, Balkanlarda bir Hıristiyan, Müslüman ülkenin nasıl olduğunu, davrandığını gösteriyor Sofya ve İstanbul. Gerçekten kıskanılacak birer örnektir.
Türkiye AB'nin en büyük komşusudur. Türkiye bu bölgede en büyük orduya sahip ülkedir. Bizler elimizden gelen her şeyi yapmalıyız. Cumhurbaşkanı'nın Macron ile yaptığı görüşmeyi ilgi ile izledik. 2018'de Türkiye ile AB ilişkilerinin normalleştirilmesi için çaba harcamamız lazım.
ÇALIŞMA 7 YIL SÜRDÜ
İstanbul Balat'taki demirden 1898 yılında inşa edilen tek kilise olma özelliğini taşıyan Bulgarkilisesi Sveti Stefan Kilisesi'nin (Demir Kilise), 7 yıl süren restorasyon çalışması tamamlandı. İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin katkılarıyla 2011 yılından başlayan restorasyon kapsamında Demir Kilise'nin yüzde 90'ı elden geçirildi.
Yapılan çalışmalar kapsamında Demir Kilise'nin taşıyıcı sistem güçlendirme, dış cephe koruma ve restorasyon, iç restorasyon ile çevre düzenlemesi yapıldı.