Tarih, sahip olacağı en kanlı ve acımasız katliamlardan birine sahne oluyordu: 11 Temmuz 1995, Srebrenitsa Katliamı. II. Dünya Savaşından sonra Avrupa'da yapılan en büyük insan katliamı ve etnik soykırım olarak dünyaya kazınan katliamda genci yaşlısı ayırt edilmeden öldürülmüştü. En az 8 bin 372 Boşnak sivilin öldürüldüğü katliamdan geriye kalan bedenler hala o toprakların altında.
O ACI GÜNDENu2026 Dünyada Soğuk Savaş döneminin sona ermesinin ardından yaşanan gelişmeler altı federe cumhuriyetten oluşan Yugoslavya'nın da dağılmasına neden oldu. Yugoslavya'yı meydana getiren cumhuriyetlerden biri olan Bosna, 1992 yılının Şubat ayında yapılan bir referandumun ardından bağımsızlığını ilan etti. Ancak Bosna'nın bağımsızlık kararını tanımayan Sırplar, Saraybosna'yı kuşatma altına alarak üç buçuk yıl süren Bosna Savaşı'nı başlattılar.
5 GÜNDE 8,372 BOŞNAK ÖLDÜRÜLDÜ 1995'in Temmuz ayında Srebrenitsa'da Sırplar ordusu 2. Dünya Savaşı'ndan sonra Avrupa'da yaşanan en büyük soykırım gerçekleştirdi. Sırp kuvvetleri etnik temizliğe maruz kalan Bosna'nın doğu yakasında, tüm dünyanın gözleri önünde, Boşnaklara karşı her türlü savaş suçunu işledi. Sırp kuvvetleri Srebrenitsa'da beş gün içinde 8.372 Boşnak'ı öldürdü, yüzlerce kadına ve küçük yaştaki kız çocuğuna tecavüz etti. Bir gün içerisinde 20.000'in üzerinde mülteci ülkeden zorla çıkarıldı.
HOLLANDA DA GÖZ YUMDU Sırp saldırılarından kaçan binlerce Boşnak, BM tarafından 'güvenli bölge' ilan edilen ve 400 Hollandalı barış gücü askeri tarafından korunan Srebrenitsa'ya sığındı. Sığınmacılardan yaklaşık 25.000'i, barış gücü askerlerince Srebrenitsa'ya birkaç kilometre mesafedeki Potaçari'de bulunan bir akü fabrikasına yerleştirildi. Fabrikadaki savunmasız binlerce Boşnak, Hollandalı askerlerce 11 Temmuz 1995'te Ratko Miladiç, nam-ı diğer 'Sırp Kasabı', komutasındaki Sırp askerlerine teslim edildi. Müslümanların toplanan silahlarını geri almak için yaptıkları başvuru, sorumlu Hollanda komutanı Thom Karremans tarafından reddedildi.
'MASUM İNSANLARI KORUYAMADIĞIMIZ İÇİN KENDİMİ AFFETMİYORUM' Kenti bırakarak Sırpların katliamına göz yuman 600 hafif silahlı Hollanda askerinin büyük bir bölümü pişmanlıklarını her fırsatta dile getiriyorlardı: 'Ölmek istiyordum, masum insanları koruma sözü verdiğimiz halde bize sığınan insanları koruyamadığımız için kendimi affetmiyorum'
KAÇMAK İSTEYENLER TEK TEK KURŞUNLANDI Srebrenitsa'daki kıyımdan Tuzla'ya kaçmaya çalışan 12.000'i aşkın Boşnak, dağlık güzergah üzerinde pusu kuran keskin nişancı Sırp askerleri tarafından adeta tek tek avlandı. Dağlardaki bu zorlu kaçış yolundan yaklaşık 3.000 kişi sağ olarak Tuzla'ya ulaşabildi. Srebrenitsa'dan Tuzla'ya uzanan yolda 10 gün içerisinde 10.000'den fazla kişi katledildi. Etraftaki bölgelerden kaçan Boşnakların göçü sonucu Srebrenitsa'nın nüfusu 60 bine yükseldi Su, gıda ve tıbbi malzeme kıtlığı başladı. 2 yıl içinde çok az sayıda insani yardım konvoyunun girmesine müsaade edilmişti.
TARİHİN EN ACI SOYKIRIMLARINDAN BİRİ Srebrenitsa'da yaşanan bu katliam Avrupa'da hukuksal olarak belgelenen ilk soykırım olarak tarihe geçti. Bosna'da üç buçuk yıl devam eden savaşta 312.000 kişi hayatını kaybetti, 2 milyon kişi evini terk etmek zorunda kaldı.
BUGÜN O ACI GÜNÜN 23'ÜNCÜ YILI Ölümlerden doğrudan sorumlu olduğu suçlamasıyla karşı karşıya olan Ratko Mladiç ve bu katliamdan sorumlu tutulan bütün yetkililer, Lahey'deki Uluslararası Eski Yugoslavya Savaş Suçları Özel Mahkemesi'nde yargılanarak hapse mahku00fbm edildi. Bu acı tarihte büyük bir insanlık dramı olarak hafızalarda kaldı. İçler acısı katliama sahne olan topraklarda hala bulunmayan bedenler var. Kimlikleri tespit edilen kurbanlar, her yıl 11 Temmuz günü düzenlenen törenle toprağa Srebrenitsa'da toprağa veriliyor.