AB'den Macaristan'a ekonomik tehdit

Haber: Marina Mussa/ milatgazetesi.com

Financial Times tarafından yayımlanan bir dosya gündeme bomba gibi düştü. Dosyaya göre Avrupa Birliği (AB), Macaristan'ı, Ukrayna'ya maddi desteği veto etmesi sebebiyle finansman desteğini kesmekle tehdit etti. Bu durum Macar parasının değerini düşürebilir ve yatırımcılarda güvensizliği tetikleyebilir.

Ukrayna-Rusya savaşında, Ukrayna’ya 54 milyar avroluk destek göndermek isteyen AB, Macaristan’ın veto kararıyla sarsıldı. Macaristan’ı Rus yanlılığıyla suçlayan AB, Budapeşte’yi kendi baskı rejimine uydurmak için tehdit belgeleri hazırladı.

AB yetkilileri tarafından hazırlanan ve Financial Times tarafından yayımlanan belgede; Brüksel, Budapeşte'nin Ukrayna’ya desteği reddetmesi halinde "ülke istihdamına ve gelişmesine" zarar vermek amacıyla Macaristan'ın ekonomik zayıflıklarını açıkça hedef alacak, para birimini tehlikeye atacak ve yatırımcıların güveninde çöküşe yol açacak bir stratejinin ana hatları çizildi.

Eurasia Group danışmanlık şirketinin Avrupa direktörü Mujtaba Rahman, “Bu, Avrupa'nın Viktor Orbán'a 'artık yeter; sıraya girme zamanın geldi. Senin tabancan olabilir ama bizim de bazukamız var anlamına geliyor” dedi.

Belgede şu ifadelere yer verilidi:

“1 Şubat'ta (zirvede) anlaşma sağlanamaması durumunda, diğer devlet ve hükümet başkanları, Macaristan Başbakanı'nın yapıcı olmayan davranışı ışığında bunu kamuoyuna açıklayacaklardır”. Belgede, AB finansmanı olmadan "finansal piyasaların, Avrupalı ve uluslararası şirketlerin Macaristan'a yatırım yapmakla daha az ilgilenebileceği" belirtildi. Böyle bir tehdit "kamu açığının finansman maliyetinin daha da artmasına ve para biriminde hızlı bir düşüşe neden olabilir" anlamına geldi.

Konuyla ilgili Financial Time’ye açıklama yapan Macaristan'ın AB bakanı János Bóka, Budapeşte'nin mali tehdidin farkında olmadığını ancak ülkesinin "baskıya boyun eğmediğini" söyledi. Boka, "Macaristan, Ukrayna'ya verilen destek ile AB fonlarına erişim arasında bir bağlantı kurmuyor diğer tarafların da bunu yapmasını reddediyor” dedi. Diplomat, Budapeşte'nin "daha yapıcı ve Avrupai bir çözüm olasılığını araştırmak" istediğini söyledi ve ödemeler konusunda yıllık veto verilmesi halinde 54 milyar avroluk planı desteklemeyi teklif etti. Diğer AB ülkeleri, Orban'ın her yıl öneriyi engellemeye çalışacağı ve daha fazla taviz için baskı yapacağı korkusuyla öneriyi zaten reddetmişti. Ancak bir diplomat, Orbán'ın "hiçbir koşulda finansmanı veto edemeyeceğini" ekledi.

Boka, "Macaristan üzerinde sürekli baskı var zaten, bizim bir adım atmamız gerekiyordu ve diğer tarafın da aynı esnekliği göstereceğini umuyoruz" dedi.

AB Konseyi sözcüsü FT’e yaptığı açıklamada Brüksel’in daha önce de mali nüfuzunu AB üye ülkelerine karşı (örneğin Polonya ve Macaristan'da hukukun üstünlüğü konularında) ve avro bölgesi krizi sırasında Yunanistan'a karşı kullandığını belirtti. Sözcü, “Ancak bir üye devletin ekonomisini baltalamayı açıkça hedefleyen bir strateji, birlik için önemli bir yeni adıma işaret edecek” dedi.

İsimlerini açıklamayan üç AB diplomatı FT'ye birçok ülkenin Macaristan’a karşı bu planı desteklediğini söyledi. İçlerinden biri, "AB üyeleri arasında ruh hali daha da sertleşti" dedi. “Bu tür davranışlara izin verirsek nasıl bir birlikteliğimiz olur bilemiyorum?” dedi. Diplomatlardan biri de bu planın çok tehlikeli ve açık bir tehdit olduğunu altını çizdi.

FT’ye göre, AB üyelerinin arasında Macaristan’ın veto konusunda tartışmalar başladığını, birliğin iki farklı cepheye ayrıldığını söylüyor. FT, birçok üye ülke, Brüksel'in Budapeşte'nin oy haklarını elinden almasına olanak tanıyan Avrupa Birliği Anlaşması'nın 7. Maddesini kullanmayı düşünüyor fakat oy birliği olmadan buna başvuramadıklarını söylüyor. Üye ülkelerin diğer yarısı Macaristan’a bu tür ciddi yaptırımlar uygulama konusunda isteksiz olduğu belirtti.