Amerika Savunma Bakanı Jim Mattis, Kongre'yi, Türkiye'nin Rusya'dan füze savunma sistemi satın alma planlarından dolayı F-35 uçaklarının üretimi ve satışını içeren programdan ihraç edilerek cezalandırılmaması gerektiği uyarısında bulundu.
Bloomberg'in haberine göre, Mattis, bu ayın başında 2019 mali savunma tasarılarını görüşen Kongre üyelerine hitaben kaleme aldığı mektupta, Türkiye'nin F-35 savaş uçakları programının ilk 8 uluslararası ortağından biri olduğunu hatırlattı ve "Şu anda Türkiye'nin F-35 programından çıkarılmasına karşı duruyorum" ifadesini kullandı.
Mattis, NATO ve ABD'nin en yakın müttefiklerinin dahil olduğu programdan Türkiye'yi çıkarmanın, uluslararası tedarik zincirinde aksamalara yol açma riskini doğuracağını, bunun da maliyetleri arttıracağını ve uçakların teslimatını geciktireceğini belirtti.
Savunma politikası ve harcama tasarılarının Senato'daki versiyonları, Ankara'nın Rusya'dan S-400 alım planları ve Amerikalı rahip Andrew Brunson'ı hapiste tutmaya devam etmesi nedeniyle Türkiye'yi F-35'lerin transferini askıya alarak cezalandırmayı öngörüyor.
Mattis 7 Temmuz'da Temsilciler Meclisi Silahlı Hizmetler Komisyonu Başkanı Mac Thornberry'ye gönderdiği mektupta, "Eğer Türkiye'nin tedarik zinciri bu aşamada kesintiye uğrarsa uçakların üretiminde aksamaya neden olacak. Bu da 50 ila 75 uçağın teslimatının gecikmesi anlamına gelecek. Türk firmalarınca üretilen parçaların yeniden tedariki tahminen 18-24 ay kadar zaman alacak" uyarısında bulundu.
Benzer bir mektup Senato Silahlı Hizmetler Komisyonu'na da gönderildi.
Mattis mektubunda, rahip Brunson'ın tutukluluğu dahil, "Türkiye'de otoriterliğe kayış ve bu durumun insan hakları ve hukukun üstünlüğü üzerindeki etkileri hakkında Kongre'nin kaygılarını" anladığını ve aynı görüşte olduğunu da belirtti. Savunma Bakanı, yönetim olarak Türkiye'ye hem bu konularda hem de S-400'lerin olası tedariki konusunda baskı yaptıklarını vurguladı.
F-35'lerin üretim sürecinde en az 10 Türk şirketi kokpit ekranları gibi parçalar üretiyor. Türkiye şu ana kadar projeye 1 milyar dolardan fazla yatırım yaptı. Geçen ay Arizona'da iki uçağın Türkiye'ye teslim töreni yapılmıştı. Ancak uçakların, Arizona'daki üste Türk pilotlara yönelik eğitim sürecinin ardından fiziken Türk topraklarına transferi öngörülüyor ve bu sürecin 1-2 yıl alabileceği belirtiliyor. Türkiye program kapsamında 100 adet F-35 uçağı almayı planlıyor.