ABD, İngiltere ve Fransa'nın Esed rejimine karşı düzenlediği saldırılarda Suriye'nin başkenti Şam'daki hedeflerin yanı sıra Hama, Humus, Dera ve Süveyda'daki bazı askeri noktalar vuruldu. Fakat vurulacak noktaların önceden Rusya ve Suriye ile paylaşıldığı ortaya çıktı. Kısıtlı harekatla sadece belirli hedefler vardı. Esad'a karşı kimyasal operasyonu tüm Suriye'yi kapsamadı.
ABD Başkanı Donald Trump'ın duyurduğu saldırıda ilk etapta Şam'daki Cumhuriyet Muhafızları, Dumeyr Havaalanı, Şam Uluslararası Havalimanı çevresi, Cemeyre Bilimsel Araştırmalar Merkezi, Kasyun Dağı'ndaki hava savunma sistemleri, Kisve ve Kalamun bölgelerindeki askeri noktalar vuruldu.
Rejimden füzeleri imha ettiği iddiası
Akdeniz'den Suriye'ye atılan füzeler, boşaltılan askeri üsleri hedef aldı. Beşşar Esed rejimi medyası hava savunma birlikleri saldırılara karşılık vererek Akdeniz'den atılan 30 füzenin 13'ünün hava savunma sistemiyle imha edildiğini duyurdu. Füze saldırıları sonucunda sadece maddi hasar oluştu. Ölen ya da yaralanan olmadı. Suriye, İran ve Rusya bayraklarıyla sokaklara inen rejim yanlısı Suriyeliler, Amerika aleyhinde sloganlar attı.
Rusya: Üslerimize füze gelmedi
ABD, Fransa ve İngiltere'nin Suriye'ye yaptığı ortak saldırıya tepki gösteren Rusya, bölgedeki kendi üslerine füzenin isabet etmediğini duyurdu. Rusya'dan yapılan açıklamada, "Rus savunma sisteminin koruduğu üslere füze gelmedi" ifadelerine yer verildi.
Bir dahaki daha sert olacak
Suriye'nin Rif Şam iline bağlı Duma ilçesinde kimyasal silah kullanıldığı belirtildi. Basın karşısına çıkan ABD Başkanı Trump, Suriye'nin vurulması emrini verdiğini duyurdu. Trump yaptığı açıklamada şu ifadelere yer verdi: "Tam 1 yıl önce 4 Nisan'da Suriye'de yapılan kimyasal saldırıdan sonra Suriye'ye 59 füze atmıştık. Suriye'nin diktatörü Esad'ın yaptığı o kimyasalın ardından Suriye hava kuvvetlerinin cezasını kesmiştik. Bu saldırıyı İngiltere ve Fransa ile yapıyoruz. Sebebi ise caydırıcı olmak. Esad rejimini kimyasal silah kullandığı için cezalandırdık. Yapmaya devam ederse cezalandırılmaya da devam edecek."
Putin 'kimyasal bahane' dedi
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin; 3 ülkenin Suriye'ye yönelik düzenlediği harekata ilişkin açıklama yaptı. Putin, "Saldırıyı en sert biçimde kınıyoruz" ifadelerini kullandı. Putin, "Rus ordusunun meşru hükümete terörle mücadelede destek verdiği Suriye'ye düzenlenen saldırıyı en sert biçimde kınıyoruz. ABD, eylemleriyle Suriye'deki insani felaketi daha da derinleştiriyor, sivil halka acılar yaşatıyor, teröristlere göz yumuyor ve Suriye ile bölgede yeni bir sığınmacı dalgasını teşvik ediyor" ifadelerini kullandı.
'Kimyasal iddiası doğrulanmadı'
"ABD, Şayrat üssüne saldırdığında yaptığı gibi, bu kez Şam kırsalındaki Duma ilçesinde sivil halka karşı zehirli madde kullanma senaryosunu bahane olarak kullandı. Sözde saldırının yapıldığı yere giden Rus askeri uzmanlar, klor veya başka zehirli madde kullanımına ilişkin bir ize rastlamadı. İlçe sakinlerinin hiçbiri, kimyasal saldırı düzenlendiğini doğrulamadı.
Putin Suriye'deki duruma ilişkin açıklamada, "Suriye'deki mevcut kriz uluslararası ilişkilerin tüm sistemine yıkıcı etkide bulunacak" derken, tarihin her şeyi yerli yerine koyacağının altını çizerek, "Tarih şimdiden Washington'a Yugoslavya, Irak ve Libya'daki kanlı olayların ağır sorumluluğunu yükledi" dedi. Putin, BM Güvenlik Konseyi'ni acil toplantıya çağıracaklarını belirtti. Öte yandan Savunma Bakanı Şoygu da "ABD barışçıl sürece ilişkin olumsuz bir yaklaşım ortaya koydu" dedi.
Rusya'dan ABD'ye tehdit
ABD, Fransa ve İngiltere'nin Suriye'nin başkenti Şam'a yaptığı hava harekatının ardından Rusya ve Suriye'den tepki geldi.
Rusya'nın ABD Büyükelçisi, "Sonuçların olacağı konusunda uyarmıştık. Bu saldırı sonuçsuz kalmayacak" ifadelerine yer verirken, "Suriye barış içinde bir gelecek şansına sahipken bakenti saldırıya uğradı. ABD uluslararası hukuku ihlal etti" açıklaması yapıldı.
Rusya'nın ABD Büyükelçisi Anatoly Antonov, Twitter'dan yaptığı açıklamada, ABD'nin Suriye'ye yönelik askeri hava saldırısının sonuçlarının olacağı konusunda uyarıda bulunarak, Rusya'nın Cumhurbaşkanına hakaret edilmesinin kabul edilemeyeceğini de sözlerine ekledi.
Antonov attığı twitte, "Önceden tasarlanmış bir senaryo uygulanıyor. Yine, tehdit altındayız. Bu tür eylemlerin sonuçsuz kalmayacağı konusunda uyardık. Rusya Cumhurbaşkanına hakaret etmek kabul edilemez. Kimyasal silahların en büyük cephaneliğine sahip olan ABD diğer ülkeleri suçlamak gibi bir hakka sahip değil." ifadelerini kullandı.
NATO, harekatı destekledi
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, , "Amerika Birleşik Devletleri, İngiltere ve Fransa'nın Suriye rejiminin kimyasal silah tesislerine karşı yürüttüğü operasyonu destekliyorum. Bu, Suriye rejiminin, Suriye halkına kimyasal silahlarla daha fazla saldırı yapmasını engelleyecek" dedi.
NATO'nun, Suriye'nin kimyasal silah kullanımını uluslararası norm ve anlaşmalara açık bir ihlal olduğunu ifade ederek sürekli kınadıklarını belirten Stoltenberg, "Kimyasal silahların kullanımı kabul edilemez" diye konuştu. Stoltenberg, şunları kaydetti: "NATO, kimyasal silah kullanımını uluslararası barış ve güvenlik için bir tehdit olarak görüyor ve Kimyasal Silah Sözleşmesini korumanın önemli olduğuna inanıyor. Bu, uluslararası toplum tarafından kolektif ve etkili bir cevap gerektirmektedir."
BM: Gerginliği artırmayın
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres ise yaptığı yazılı açıklamada, ABD İngiltere ve Fransa'nın Suriye'ye yönelik hava saldırılarını yakından takip ettiğini ve ''uluslararası barış ve güvenlik söz konusu olduğunda BM Sözleşmesi ve uluslararası hukuk ile tutarlı bir şekilde hareket etme zorunluluğu olduğunu'' belirtti.
Saldırıda İncirlik Üssü kullanılmadı
Başbakan Yardımcısı Bekir Bozdağ, ABD, İngiltere ve Fransa'nın Suriye'nin başkenti Şam'a düzenlediği saldırıya ilişkin açıklamalarda bulunarak saldırıda İncirlik Üssü'nün kullanılmadığını söyledi.
Bozdağ'ın açıklamaları şöyle: "Saldırıdan önce ABD Genelkurmay Başkanı ile Türkiye Genelkurmay Başkanı, Sayın Cumhurbaşkanımız ve Sayın Trump'ın talimatlarıyla görüştü. Türkiye, saldırı öncesi bilgilendirildi. Saldırıda İncirlik Üssü kullanılmadı. Suriye konusunda Türkiye'nin tutumu nettir.
Çözüm için bilek güreşlerine son vermek ve hesapsız bir siyasi çözüm şarttır, aksi yine kandır. Suriye rejiminin kimyasal saldırıları sonrası Suriye'ye atılan füzelerin, Suriye'deki sorunların çözümüne katkısı olmadığı gibi sonuncusunun da katkısı olmayacağı açıktır."
Kalın ve Ünal'dan açıklama
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın "7 Nisan'da Duma'da kimyasal saldırı gerçekleştirdiği anlaşılan Suriye rejiminin cevapsız bırakılması düşünülemezdi." dedi. AK Parti Sözcüsü Mahir Ünal ise Suriye rejimine operasyona ilişkin, "Böyle bir tepki gösterileceği açıklamalardan görülüyordu ve bizimle de bir bilgi paylaşımı oldu" dedi.
Almanya ve İsrail'den operasyona destek
Almanya Başbakanı Angela Merkel, yaptığı yazılı açıklamada, ''Biz BM Güvenlik Konseyi Daimi üyeleri olan müttefiklerimiz ABD, İngiltere ve Fransa'nın sorumluluk almalarını destekliyoruz'' ifadesini kullandı.
İsrail Bayındırlık ve İskan Bakanı Yoav Galant, twitter hesabından, ABD, İngiltere ve Fransa'nın Esed rejimine karşı düzenlediği hava operasyonuyla ilgili yayımladığı mesajında, "Kimyasal silah kullanımı insanlık kurallarını aşan kırmızı çizgidir. Bu tür saldırılara daha fazla göz yumulmayacak." dedi.
Çin karşı çıktı, Suud destekledi
Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hua Chunying, "Çin, Suriye meselesini çözmenin tek yolunun siyasi bir çözüm olduğuna inanıyor" dedi.
Suriye'deki kimyasal silah saldırılarına karşı tam, adil ve tarafsız bir soruşturma yapılması çağrısı yapan Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hua Chunying, Çin'in uluslararası ilişkilerde güç kullanımına sürekli olarak karşı olduğunu ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin kararlarını atlayan herhangi bir askeri eylemin, uluslararası hukukun ilkelerini ve temel normlarını ihlal ettiğini söyledi.
Suudi Dışişler'nden, ABD'nin Esed rejimine karşı düzenlediği hava harekatına ilişkin yapılan açıklamada ise "Harekata desteğimiz tamdır" denildi.
'103 güdümlü füzeden 71'i engellendi'
Rusya Genelkurmay Başkanlığı Ana Harekat Dairesi Başkanı Orgeneral Sergey Rudskoy, ABD, Fransa ve İngiltere'nin Esed rejimine yönelik operasyonda kullandığı 103 güdümlü füzeden 71'nin Suriye hava savunma sistemleri tarafından engellendiğini savundu.
Rudskoy, "Çoğunluğu Rus üretimi olan Suriye hava savunma sistemleri aracılığıyla hava ve denizden atılan füzelere başarılı bir şekilde karşılık verildi. 71 güdümlü füze engellendi." ifadesini kullandı. Operasyonda hedef alınan Suriye'ye ait askeri hava üslerinin zarar görmediğini iddia eden Rudskoy, üslere atılan füzelerin imha edildiğini belirtti. Rudskoy, yaşanan bu olay sonrasında Suriye'ye yeniden S-300 hava savunma füze sistemleri verilmesini gündemlerine almayı düşündüklerini kaydetti.