Taliban'ın hakim olduğu Afganistan'da, Cumhurbaşkanı Eşref Gani'nin 15 Ağustos'ta ülkeyi terk etmesinin ardından Kabil Havaalanı'ndan hemen tahliyelere başlayan AB ülkeleri, 31 Ağustos'ta son bulması planlanan tahliye sürecini yarıda kesmek zorunda kaldı.
AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, AB Komisyonu Başkanı Urusula Von der Leyen ve çok sayıda ülkenin siyasi lideri, geçen haftaya kadar yaptıkları açıklamalarda, Taliban'ın koyduğu son tarih olan 31 Ağustos'a kadar tahliyelerin devam edeceğini, olabilecek en fazla sayıda Afgan'ın getirileceğini söylemişti.
Ancak Kabil Havalimanı yakınlarında dün yaşanan ve en az 110 kişinin hayatını kaybettiği terör saldırılarının da etkisiyle AB ülkeleri tahliyelerin sonlandırıldığını duyurdu.
Öncelikli olarak kendi vatandaşlarını, büyükelçilik çalışanlarını ve askerlerini Afganistan'dan çıkartan AB ülkeleri, bu ülkede iş birliğinde olduğu Afganlardan bazılarını, onların ailelerini ve almayı vaat ettiği ülkenin önde gelen entelektüel, aktivist ve sanatçılarını kendi kaderlerine bıraktı.
"Batı'nın Afganistan'da büyük bir yenilgi aldığını" bir çok kez en üst ağızdan kabul eden AB ülkeleri, Avusturya Başbakanı Sebastian Kruz'un "Benim dönemimde Afgan mülteci almayacağız." açıklamasında olduğu gibi Afganların kabulü konusunda bölünüp, tahliye programını başarısızlıkla tamamladı.
Ayrıca, Avrupa'da yaşamını sürdüren çok sayıda Afgan, ülkelerindeki kaostan dolayı ailelerini yanlarına getirmek için özellikle Avrupa basını aracılığıyla yardım çağrıları yapsa da bunların çok büyük bir kısmı sonuçsuz kaldı.
AB mevcut durumda, ülkelerinden kaçan Afganların, İran ve Pakistan gibi sınırdaki ülkelerde kalması ve onlara dışarından insani yardım gönderilmesi yönünde bir politika izliyor.
Tahliye sürecini tamamlayan AB ülkelerinin bazılarında şu gelişmeler yaşandı:
Almanya
Kabil'de kötüleşen güvenlik durumu nedeniyle 26 Ağustos akşamı Afganistan'dan tahliye uçuşlarını sonlandırdı.
Almanya Savunma Bakanı Annegret Kramp-Karrenbauer, kalan tüm Alman askerleri, polis memurları ve diplomatların askeri uçakla tahliye edildiğini söyledi.
Almanya Başbakanı Angela Merkel de askeri uçaklarla tahliyelerin sona ermesine rağmen Afgan yerel personeli, aile üyeleri ve şimdiye kadar ülkeyi terk edemeyen risk altındaki diğer kişiler için çabalarını sürdüreceklerini açıkladı.
Taliban'ın, Kabil'de kontrolü ele geçirmesinden bu yana Afganistan'dan yaklaşık 5 bin 200 kişiyi tahliye eden Almanya'nın bu ülkede halen 8 bin yerel çalışan olduğu belirtiliyor.
Fransa
Afganistan'dan tahliye operasyonlarına bugün son veren Fransa, şimdiye kadar bu ülkeden 100'ün üzerinde Fransız ve 2 bin 500'den fazla Afgan'ı getirdi.
İspanya
Afganistan'dan 1900 kişinin tahliye edildiğini duyuran İspanya hükümeti, bunların arasında İspanyol ailelerin, diplomatların, İspanya ile iş birliği yapan Afgan çalışanların ve ailelerinin, ABD ile AB ülkeleri ve NATO, BM gibi kurumlarla bağlantılı olan Afganların olduğunu açıkladı.
Tahliye sürecini bugün sonlandıran İspanya, Madrid'deki bir askeri üste toplandığı Afganların AB ülkelerine dağıtılacağını belirtti.
Belçika
Afganistan'dan tahliyeleri 26 Ağustos'ta durduran Belçika, bu ülkeden Hollanda ve Lüksemburg vatandaşları ile kendileri için çalışan Afganlar ve ailelerinden oluşan 1400'den fazla kişiyi tahliye etti. Geride, tahliyesi planlanan 112 kişinin kaldığı belirtildi.
Hollanda
Afganistan'dan tahliyeleri 26 Ağustos'ta sonlandırıldığını duyuran Hollanda Dışişleri Bakanlığı, bugüne kadar 1500'den fazla Hollanda vatandaşı ve yerel Afgan çalışanın ülkeden çıkarıldığını aktardı.
İtalya
Afganistan'dan şu ana kadar 2 bin 700'den fazla kişiyi tahliye eden İtalya'nın, Kabil-Kuveyt-Roma hattında kurduğu "hava köprüsü" ile kurtarma operasyonları sürüyor.
İtalya Savunma Bakanı Lorenzo Guerini, terör saldırılarının ardından Afganistan'da tahliye sözü verdikleri 300 kadar kişinin dört uçuşla İtalya'ya getirileceğini söyledi.
Bulgaristan
Dışişleri Bakanlığının açıklamasına göre önce askeri personelini çeken Bulgaristan, Afganistan'daki 20 vatandaşını da 20 Ağustos'ta tahliye etti.
AB dışı ülkelerden İngiltere, geride 1100 kadar Afgan'ı bırakıyor
İngiltere'nin Kabil'den tahliyelerinin bugün tamamlanması öngörülüyor. Savunma Bakanı Ben Wallace, genel olarak tahliyelerin tamamlandığını, geride, evrakları hazır olmasına rağmen 800 ila 1100 Afgan'ın kalacağını ifade etti.
İngiltere, havaalanında bekleyen bin kişinin de eklenmesi halinde toplam tahliyelerin sayısının 16 bine ulaşacağını açıkladı.