Avrupa Birliği: 'Türkiye'yi destekliyoruz'

Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, AB'nin Türkiye'nin Karadeniz Tahıl Anlaşması'nı sürdürmek için "yorulmak bilmeyen çabalarını" desteklemeye devam edeceğini duyurdu.

Borrell, eski adı Twitter olan X sosyal medya platformundan yaptığı açıklamada "Rusya gıdayı silah olarak kullanmayı bırakmalı. Rusya'yı Karadeniz Tahıl Anlaşması'na dönmeye ikna etmek zorundayız" değerlendirmesinde bulundu.

Aynı zamanda İngiliz The Guardian gazetesinde görüş yazısı kaleme alan Borrell, geçen ay Rusya'nın anlaşmadan çekilmesinin toptan buğday ve mısır fiyatlarında ani artışa neden olduğuna dikkati çekti.

Borell, Rusya'nın anlaşmadan çekilmesini takiben Ukrayna'nın tahıl depolama tesislerini ve liman altyapısını hedef alarak yok etmeye başlamasının da bu durumda etkili olduğunu vurgulayarak, şöyle devam etti:

"Dünya kesintiye uğrayan arz ve yüksek fiyatlar ile uğraşırken, Rusya şimdi kendi yarattığı bir sorunu çözüyormuş gibi davranarak ikili tahıl sevkiyatı teklifleriyle özellikle Afrika'daki savunmasız ülkelere yaklaşıyor. Bu, gıdayı kasıtlı olarak bir silah olarak kullanmak için alaycı bir politikadır."

Borrell, "BM ve Türkiye'nin Karadeniz Tahıl Anlaşması'nı sürdürmek için yorulmak bilmeyen çabalarını desteklemeye devam edeceğiz" ifadelerini kullandı ve şunları kaydetti:

"Uluslararası toplumu ve tüm ülkeleri küresel gıda güvenliğini desteklemek için kendi yardımlarını artırmaya çağırıyoruz. Tüm ortaklarımızdan Afrika Birliği'nin yaptığı gibi, Rusya'yı müzakerelere geri dönmeye ve Ukrayna'nın tarımsal altyapısını hedef almaktan vazgeçmeye çağırmaya davet ediyoruz. Tek ses ve net olursak Rusya'nın anlaşmaya dönmesini sağlayabiliriz."

Ukrayna-Rusya Savaşı'nın küresel gıda fiyatları üzerindeki etkisini azaltmak için Birleşmiş Milletler (BM), Rusya, Türkiye ve Ukrayna, 22 Temmuz 2022'de İstanbul'da düzenlenen törende Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşması'nı imzalamıştı.

Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, süresi dolan anlaşmaya ilişkin 17 Temmuz'da yaptığı açıklamada, "Tahıl koridoru anlaşması fiilen son buldu, durduruldu. Rusya, ilgili şartlar uygulanır uygulanmaz derhal tahıl anlaşmasına geri dönecek. Anlaşmanın Rusya ile ilgili kısmı yerine getirilmedi" ifadelerini kullanmıştı.

Tahıl anlaşması nedir?

2022 yılının ağustos ayında Ukrayna ve Rusya, Moskova'nın Ukrayna'yı işgalinin ardından aylarca kapalı kalan Ukrayna'nın Karadeniz'deki üç limanını yeniden açan ayrı anlaşmalar imzaladı.

Bu anlaşmalar aynı zamanda Rus ürünlerinin dolaşımını da kolaylaştırdı.

Her iki ülke de Afrika, Orta Doğu ve Asya'da bazı ülkelerin ihtiyaç duyduğu buğday, arpa, ayçiçek yağı ve diğer gıda ürünlerinin başlıca küresel tedarikçileri.

Ukrayna büyük bir mısır ihracatçısı iken Rusya gübre ihracatı konusunda kritik önemde.

"Dünyanın ekmek sepeti" olarak adlandırılan Ukrayna'dan kesintiye uğrayan sevkiyatlar, küresel gıda krizini şiddetlendirdi ve dünya genelinde tahıl fiyatlarının yükselmesine neden oldu.

Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi Küresel Gıda ve Su Güvenliği Programı Direktörü Caitlin Welsh, "Büyük bir tarım üreticisi diğer büyük bir tarım üreticisine savaş açıyor ve bu da dünya çapında gıda ve gübre fiyatlarını etkiliyor" diyor.

Anlaşma, Ukrayna limanlarına giren ve çıkan gemilerin saldırıya uğramayacağına dair güvence sağlıyor.

Gemiler Rus, Ukraynalı, BM ve Türk yetkililer tarafından kontrol edilerek sadece gıda taşıdıklarından emin olunuyor.

Her dört ayda bir uzatılması öngörülen anlaşma, savaşın ortasında bir umut ışığı olarak görüldü ve şu ana kadar üç kez yenilendi.

Geçen yıl ağustos ayından bu yana kurulan tahıl koridorundan 36 milyon tondan fazla tahıl ürünü geçirildi. Bunun yarıdan fazlası Dünya Gıda Programına ait olanlarda dahil az gelişmiş ülkelere ulaştırıldı.