80 bin kişiye af geliyor!

Türkiye'nin yeni gündem maddesi ceza infaz yasası... Kader mahkumları ve yakınları Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın Esenler'de yaptığı açıklamaların ardından gözünü af ile ilgili düzenlemeye çevirdi. Adalet Bakanlığı ceza infaz yasası düzenlemesi için titizlikle çalışıyor. AK Partili hukukçular da ceza infaz yasasının hazırlanmasında büyük mesai harcıyor. Henüz resmi bir açıklama gelmese de Adalet Bakanlığı'nın çalışmalarının detayları yavaş yavaş ortaya çıkmaya başladı. Tutukluluk ve gözaltı sürelerinin değişmesi beklenirken düzenlemenin Meclis'in tatile gireceği günden önce hazırlanması bekleniyor. Peki, af yasası ne zaman çıkacak? Af ne zaman Meclis'e gelecek? Genel af nasıl olacak? İşte detaylar....

Adalet Bakanlığı ve AK Parti'nin hukukçu milletvekillerinin hazırladığı, içinde ceza infaz sisteminde değişiklik hükümlerinin de yer aldığı yargı paketinin tatil öncesi Meclis'e sunulması bekleniyor. Teklifin kanunlaşması durumunda, son yapılan hesaplamalara göre cezaevlerindeki 80 binin üzerinde tutuklu ve hükümlünün serbest kalacağı belirtiliyor.

AK Partililerin imzasına açılan teklifte, istinaf mahkemelerinin verdiği beş senenin altındaki cezalarla ilgili kesinleşmiş yargı kararlarının Yargıtay'ın temyiz incelemesine açılması öngörülüyor. Mevcut sistemde beş seneye kadar hapis cezasını gerektiren suçlarda temyiz mercii istinaf mahkemeleri. Bu mahkemelerin verdiği kararlar kesin sayılıyor ve Yargıtay'a gitmiyor. Kamuoyunda istinaf mahkemeleri olarak bilinen Bölge Adliye Mahkemelerinin FETÖ davalarına ilişkin verdiği kararlarla ilgili yaşanan sıkıntının da bu düzenleme ile giderilmesi hedefleniyor.

AK Parti kaynakları, istinaf mahkemelerinin FETÖ davalarında aynı suça farklı cezalar verdiğine dikkat çekerek "Bu kararlara Yargıtay yolunun açılması ile ortaya bir içtihat da çıkacak ve bu konudaki kafa karışıklığı giderilecektir. Çünkü yaptığımız değerlendirmelerde örneğin Bank Asya'ya paraya yatıranlarla ilgili aynı suça istinaftan farklı cezalar çıkmış. Bunlar Yargıtay'a götürülemediği için de bir içtihat oluşmamış. Farklı kararlar alınmış" görüşünü dile getirdi..

Yargı paketinde tutukluluk süreleriyle ilgili düzenlemeler de olacak. Buna göre, terör ve toplu suçlarda iki seneden fazla tutukluluk söz konusu olmayacak. Ağır cezalık suçlarda bir sene, asliye ceza mahkemesinin görev alanına giren suçlarda da tutukluluk süresi altı ayı geçemeyecek. Tutukluluk süreleri dolanlar, haklarında kesinleşmiş yargı kararı yoksa kanun çıktığında tutuksuz yargılanacaklar.

Yeni çalışma; terör, tecavüz, kadın ve çocuğa şiddet ve istismar suçlarını kapsamayacak. Ancak infaz rejimi uyarınca adli suçlarda cezanın yüzde 66'sının yatılmasında değişikliğe gidilerek, bu oran yüzde 50'ye çekilecek. Yani cezaevinde kalma süresi kısalacak.

Önemli bir düzenleme de cezaevindeki çocuklu kadın tutuklu hükümlülerle ilgili. Adalet Bakanlığı'nın çalışmasında, çocuklu kadın mahkumların cezalarının ev hapsine dönüşmesini sağlayacak bazı düzenlemelere de yer veriliyor.

Aralarında ekonomik suçlar ile ilgili maddelerinde bulunduğu bazı suçlar için verilen hapis cezalarının ise para cezasına çevrilmesi planlanıyor.

- Mustafa Kemal'e, Cumhurbaşkanına, meclise hakaret

- Anayasayı ihlal

- Terör

- Casusluk

- Silahlı isyan

- Cinayet

- Tecavüz ve cinsel saldırı

Ceza infaz süreleri düşürülecek. Yani cezaevinde kalma süresi kısalacak. Adli suçlarda yüzde 66 olan bu sürenin yüzde 50'ye doğru çekilmesi üzerinde duruluyor. Bu düzenleme ile aynı zamanda 2004 öncesine dönülecek. 2004 yılında çıkartılan Ceza İnfaz Kanununa göre cezaevinde kalma süresi yüzde 66'a yükseltilmişti.

Bu durumda 10 yıl hapis cezası alan bir kişi mevcut sistemde 6 yıl 6 ay cezaevinde kalırken bu süre yeni düzenleme ile 5 yıla inecek. Düzenleme geriye doğru yürüyeceği için cezasının yüzde 50'sini çekenler cezaevinden çıkacak.

Ceza infaz düzenlemesi ile ilgili kulislerde konuşulan bir başka iddia ise infaz süresinin 3'te 2'den 5'te 3'e düşürüleceği... Bu uygulamayla 20 yıl hapis cezası alan kişi 10 yıl içeride yatarken, 13 yıl 3 ay içeride yatmaya başlamıştı. 5'te3 uygulaması hayata geçirilirse 20 yıl ceza alan bir kişi 12 yıl hapis yatacak. Böylece 1 yıl 3 ay bir azalma olacak.

İnfaz sürelerinin yeniden belirlenmesinin yanı sıra "denetimli serbestlik"sürelerine de kademe getirilmesi planlanıyor. Mevcut yasaya göre, tahliyesine (koşullu salıverilmesine) 1 yıl veya daha az süre kalan iyi halli hükümlülerin, talebi halinde cezalarının koşullu salıverilme tarihine kadar olan kısmının denetimli serbestlik tedbiri uygulanarak tahliyesine karar verilebiliyor.

Denetimli serbestlik süresine kademe getirilmesi, her ceza için ayrı süreler belirlenmesi üzerinde duruluyor. AK Partili yöneticiler "20 yıl hapis cezası alan hükümlü de 2 yıl hapis cezası alan hükümlü de tahliyesine 1 yıl kala denetimli serbestlikten yararlanıyor. 20 yıl için 2 yıl, 2 yıllık ceza için 2 ay gibi süreler belirlenebilir. Bunların hangi formülle uygulanacağı üzerindeki çalışmalar sürüyor" görüşünü dile getirdi.

Başkan Recep Tayyip Erdoğan Esenler'deki konuşmasında, "İnşallah seçimlerden sonra Meclis açıldığında tekrar oralarda bunlar görüşülecek." demişti. Seçim sonrası süreç hızlı bir şekilde ilerliyor. Af yasasının TBMM tatile girmeden hazırlanması bekleniyor. Ancak görüşmelerin tatil sonrasına kalabileceği de gelen bilgiler arasında...

Teklif, 19 Mayıs 2018 tarihinden sonraki suçları kapsam dışı bırakıyor. Bu tarihten önce işlenen, düzenlemede ayrık tutulanlar hariç, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu (TCK) ve 765 sayılı TCK ile özel kanunlardaki suçlar yönünden tabi oldukları infaz hükümlerine göre çekilmesi gereken toplam ceza sürelerinden şartlı indirim yapılmasını öngören teklif, bunun sonucu infazı kalmayan hükümlü ve tutukluların salıverilmesini amaçlıyor.

Teklifte istisna olarak sıralanan suçların dışındaki suçlarla ilgili olarak hükümlülerin, tabi oldukları infaz hükümlerine göre çekmeleri gereken toplam ceza süresinden bir defaya mahsus olmak üzere 5 yıl indirim yapılacak. Ceza kalmazsa hükümlü salıverilecek. Hükümlünün birden fazla cezası varsa indirim, her bir ceza için ayrı ayrı uygulanmayacak, tabi olunan infaz hükümlerine göre çekilmesi gereken toplam cezadan bir defaya mahsus olmak üzere yapılacak..

Sanık veya şüphelinin tutukluluk durumu, istinaf ve temyiz kanun yolunda, ilk derece mahkemesi ile istinaf ceza dairesince hükmolunan cezaların toplam süresi; kovuşturma evresinde, iddianamede ya da görevsizlik kararında sanığın işlediği iddia olunun suç ve suçlara ilişkin sevk maddelerindeki cezanın alt sınırı; soruşturma evresinde şüphelinin üzerine atılı suç veya suçların kanun maddelerinde gösterilen cezanın alt sınırı göz önüne alınarak tabi oldukları infaz hükümlerine göre çekmeleri gereken toplam ceza süresi üzerinden bir defaya mahsus, 5 yıl indirim yapılmak suretiyle değerlendirilecek..

Alt sınırın belirlenmesinde TCK'nın 61. maddesindeki ölçütler esas alınarak teşebbüs, iştirak, zincirleme suç, haksız tahrik, yaş küçüklüğü, akıl hastalığı, ceza indirimi gerektiren şahsi sebepler göz önünde bulundurulacak..

MHP, 19 Mayıs 2018 tarihine kadarki suçlara ilişkin 5 yıl şartlı indirim öngören kanun teklifini 24 Eylül'de TBMM Başkanlığına sundu. MHP Genel Başkan Yardımcısı, İstanbul Milletvekili Feti Yıldız, MHP Grup Başkanvekilleri Erkan Akçay ve Erhan Usta ile MHP milletvekillerinin imzasını taşıyan teklif, "Bazı Suçlarla İlgili Ceza Sürelerinden Şartlı İndirim ile Tutuklu ve Hükümlülerin Salıverilmesine Dair Kanun Teklifi" adını taşıyor. Toplam 8 maddeden oluşan teklifte, FETÖ, PKK ve diğer terör örgütleri ile çocuk istismarı ve kadın cinayetleri mahkûmları kapsam dışında tutuldu..