ABD Senatosu NATO Gözlemci Grubu’nun Eş Başkanları olan Demokrat Senatör Jeanne Shaheen ve Cumhuriyetçi Thom Tillis, Başkan Biden’a gönderdikleri mektupta, Türkiye’nin İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya üyelik protokollerini onaylamakta gecikmesine ilişkin endişelerini ifade etti.
Rusya-Ukrayna savaşını bahane ediyorlarSenatörler mektupta, NATO protokolleri onaylanana kadar Kongre’nin, Türkiye’ye F-16 savaş uçağı satışının değerlendirmeye başlamaması gerektiği görüşünü dile getirdi. Senatörler, İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya üye olmalarının Rusya’nın Ukrayna işgalini sürdürdüğü sırada ittifakı daha da güçlendireceğini belirtti.
ABD’li senatörler "Türkiye ile verimli ve karşılıklı fayda sağlayan bir güvenlik ilişkisi ABD’nin çıkarınadır. Hükümetin İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya katılım protokollerini onaylamasını bekliyoruz. Protokollerin onaylanmaması ya da onay için bir takvim sunulmaması, Rusya’nın Ukrayna işgalini sürdürdüğü sırada İttifak’ın birliğini tehdit etmektedir" ifadelerini kullandı.
Teşvik çağrısı mı? Tehdit mi?Ukrayna’nın işgali karşısında NATO’nun güçlü bir tavır gösterdiğinin altını çizen senatörler, "Putin Ukrayna’yı işgal ettiğinde transatlantik ittifakın parçalanmasını umuyordu ancak ABD ve müttefikleri daha önce benzeri görülmemiş bir birlik ve güç sergiledi" diye yazdı.
ABD’li senatörler Başkan Biden’a, ABD’nin Türkiye Büyükelçisi, ABD’nin NATO temsilciliği, İsveç ve Finlandiya dahil olmak üzere müttefiklerle diyalogu sürdürmesi ve Türkiye’nin de transatlantik birliğin desteklenmesi için hızla harekete geçmeye teşvik edilmesi çağrısında bulundu.
'İsveç ve Finlandiya iyi niyetle çaba gösterdi'Türkiye’nin güvenlik kaygılarını dile getirmesi üzerine Madrid’de düzenlenen NATO Zirvesi sırasında, üçlü mutabakat zaptı imzalandığını hatırlatan senatörler, "O zamandan bu yana İsveç ve Finlandiya, uluslararası terörizm ve İsveç ve Finlandiya’nın yanı sıra ABD ile AB’nin terör örgütü listesinde bulunan PKK ile mücadeleye yönelik çabaların artırılması dahil, anlaşmada gündeme getirilen kaygıları gidermek üzere çalıştı" diye yazdı.
İsveç ve Finlandiya’nın silah ihracatına ilişkin düzenlemeleri gözden geçirmek üzere süreç başlattığını belirten senatörler, İsveç’in son dönemde savunma endüstrisinden Türkiye’ye askeri ekipman gönderilmesi için ilk ihracat lisanslarından birini verdiğine de dikkat çekti. Finlandiya’nın da benzer şekilde ihracat lisansı vermeyi değerlendirdiği belirtildi.
Senatörler, İsveç ve Finlandiya’nın Türkiye’nin talep ettiği koşulları yerine getirmek için iyi niyetli çaba göstermesine ve sağlanan ilerlemeye rağmen, Türkiye’nin protokolleri onaylamadığını ve protokollerin onayının değerlendirilmesi konusunda bir takvim vermeye yanaşmadığını belirtti.
'NATO protokollerinin onaylanmaması ilişkilere gölge düşürüyor'Mektupta, Türkiye’nin Rusya’nın Ukrayna işgali devam ederken değerli bir NATO müttefiki olduğunu gösterdiği; ancak Türkiye’nin bu iki ülkenin NATO üyeliklerini onaylamamasının ilişkilere gölge düşürdüğü ifade edildi.
İsveç ve Finlandiya’nın NATO protokollerinin onaylanmamasının, "İttifak’ın güvenliğinin yanı sıra Avrupa ve Vladimir Putin’in tehdit etmeye devam ettiği uluslararası dünya düzeni açısından bir risk oluşturduğu" kaydedildi.
'Türkiye Protokolleri Onayladığında Kongre F-16 satışını değerlendirir'Biden yönetiminin Türkiye’ye F-16 satışına destek vermesinin ve iki ülkenin işbirliği yaptığı güvenlik önceliklerinin desteklenmesinin, demokratik müttefiklere destek konusunda ortak bir anlayışa dayandığı dile getirildi.
Mektupta, "NATO katılım protokolleri Türkiye tarafından onaylandığında, Kongre F-16 satışını değerlendirebilir. Ancak protokollerin onaylanmaması satışın sorgulanmasına yol açacaktır" ifadeleri yer aldı.
ABD Dışişleri Bakanlığı'ndan mektuba dair açıklamaSenatörlerin Başkan Biden’a yazdığı mektup ve Türkiye’ye olası F-16 satışı, ABD Dışişleri Bakanlığı’nın günlük basın toplantısında Sözcü Ned Price'a soruldu.
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price, ABD Başkanı Joe Biden’ın geçtiğimiz yaz Madrid’de yapılan NATO zirvesi sırasında Türkiye’ye F-16 satışına destek verdiğini hatırlattı; ancak bu konuda kararların yalnızca yürütme içinde alınmadığını, Kongre’nin de süreçte söz sahibi olduğunu vurguladı.
F-16 satışı konusunda yönetimin desteğini Kongre’ye ilettiğini ve senatörlerin de zaman zaman grup olarak tutumlarını net bir şekilde ortaya koyduklarını belirtti.
Hem Türkiye hem de Kongre ile diyalogu sürdürdüklerini belirten Ned Price, "Türkiye değerli bir NATO müttefiki. NATO içinde uzun yıllar önemli rol oynadı. NATO’yu daha güçlü hale getirmeyi amaçlarken, Türkiye ile de birlikte çalışmanın yollarını bulmaya devam edeceğiz" dedi.
İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliklerinin ABD Senatosu’nda rekor sürede onaylandığını hatırlatan ve bu konuda Kongre’de partiler üstü çok güçlü bir destek olduğunu vurgulayan ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, gelişmiş orduya sahip iki ülkenin aynı zamanda gelişmiş bir demokrasiye sahip olduklarını ve İttifakı daha güçlü hale getireceklerini söyledi.
Kaynak: VOA (Türkçe)