NEŞAT GÜNDOĞDU/ANKARA
Avrupa’nın yıllarca kapısında beklettiği Türkiye, tüm politikasını Avrupa’ya odaklamak yerine çevresindeki kadim dost ve müttefik ülkeler ile ilişkilerini geliştirerek Avrupa’nın bu ikili oynayan tavrına kayıtsız kalmadı.
Kardeş Azerbaycan ile “İki Devlet Tek Millet” ilkesi ile artan ilişkiler TANAP ile ekonomik anlamda daha üst bir düzeye çıkarken Azerbaycan’ın en büyük şirketi SOCAR’ın kurduğu STAR Rafinerisi ile bu ekonomik iş birliği daha da ileriye taşındı. Azerbaycan sermayesiyle Türkiye’de kurulan basın kuruluşlarının yanında giderek artan ticari ilişkiler iki devleti “Ortak Pazar” kurmaya doğru yönlendirmeye başladı. 2015’ten beri süren Ortak Komite çalışmaları ile Türkiye ve Azerbaycan arasında kurulabilecek “Ortak Pazar” için önemli yol kat edildi.
Türkiye-Azerbaycan Ortak Pazarı
Türkiye’nin Avrupa Birliği ile Gümrük Birliği kapsamında oluşturduğu Gümrük Birliği Ortak Komitesinin bir benzeri de Azerbaycan ile 15 Ocak 2015’te oluşturuldu. Türkiye’nin Azerbaycan ile uluslararası ticaretini düzenlemek ve gümrük sorunlarını aşmak için kurulan komitenin Avrupa Birliği ile yapılan Gümrük Birliği kapsamında çalışması Türkiye’nin Azerbaycan ile “Ortak Pazar” kurulabileceğini sonucunu doğurmaya başladı.
Büyük bir güç
İslâm İşbirliği Teşkilatı, D-8, TÜRKSOY ve Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü ile Türkiye’nin yapmaya çalıştığı sıçrama büyük güçler tarafından sürekli engellendi. Türkiye’nin yükselişini sürekli olarak durdurmaya çalışan düşmanlar “İki Devlet Bir Millet” bakışı ile giderek kenetlenen Türkiye Azerbaycan ilişkilerinin önüne geçemediler. Türkiye’de başa geçen hükumetlerin ilk yurtdışı ziyaretlerini KKTC’ye yaparken bu devlet geleneği Azerbaycan’a ilk ziyaretlerin yapılması ile değiştirildi. Ermenistan ile yakınlaşma bahanesi ile bir dönem bunun önüne geçmek isteyen güçlerinde aradan çekilmesi ile Türkiye Azerbaycan bütünleşme dönemine girmiş oldu.
Dünya’yı değiştirecek adım atılıyor
Turan fikrinin fiiliyata dönüşen ilk adımı olan Türkiye-Azerbaycan Ortak Pazarı ile “İki Devlet Tek Millet” anlayışı daha da ileri götürülerek Türkiye’nin kardeş Azerbaycan ile bütünleşmesi sağlanacak. “Ortak Pazar”ın kurulması ile karşılıklı yatırımlar artacak ve Türk Birliği’nin Ortadoğu ve Türkistan (Kafkasya-Orta Asya) bölgesinde daha da etkin olması sağlanacak. Türkiye’nin silah sanayisindeki yatırımları ve Azerbaycan’ın büyüyen ekonomisi ile kurulacak birlik tüm Türk Dünyasını da peşinden sürükleyebilecek bir hava ortaya koyabilecek. Dünyanın dönüşüme girdiği ABD ile Çin’in karşı karşıya geldiği bir ortamda Türkiye ile Azerbaycan’ın böyle bir birleşmeye gitmesi sonuçları itibariyle dünyada büyük bir dönüşüme neden olacak. Suriye’deki problemlere rağmen Rusya ile yakınlaşma ise bu dönem Türkiye’nin elini daha da güçlendirecek.
Üçüncü toplantı yapılacak
Türkiye ile Azerbaycan’ın ekonomik entegrasyonunu adımın temelini ortaya koyan Ortak Gümrük Komitesinin ilk toplantısı 1-2 Eylül 2015’te yapılırken ikincisi 27-28 Haziran 2018’de gerçekleştirildi. Ticaret Bakanlığından Ticaret Bakan Yardımcısı Gonca Yılmaz Batur ile Azerbaycan Devlet Gümrük Komitesi Başkanı Sefer Mehdiyev başkanlığında Komite’nin üçüncü toplantısı içinde bulunduğumuz 2019’un Eylül ayında yapılacak.